Na de hectiek van de maand oktober kwamen we in wat rustiger vaarwater terecht, dachten we, tot aan de laatste dag van de maand. Een Siberische Lijster vormde het absolute hoogtepunt, maar die was, zoals al vaker dit jaar, alleen voor de fotograaf weggelegd. Verder waren er een Rotszwaluw, een tweede Oostelijke Gele Kwikstaart, de teruggekeerde Amerikaanse Zee-eend, de vierde en vijfde Alpenheggenmus van dit jaar, en nog een aardig aantal Vale Gierzwaluwen. Kortom: het was dus bepaald niet rustig. We blikken terug op november.

Hoogtepunten

Siberische Lijster

Op 14 november fotografeerde een nietsvermoedende fotograaf een vogel waarvan zij dacht dat het wel een Zanglijster zou zijn. Het bleek echter een Siberische Lijster, maar pas op de laatste dag van de maand werd dit bekend. Een en ander leidde wel tot een heus "STOP DE PERSEN!" bij deze aflevering van de DB Terugblik. Er was dus weer een ultra-zeldzaamheid aan de neus van de fanatieke liefhebbers voorbijgegaan. Na de Kortbekzeekoet op Texel in januari, Havikarenden in Losser, Alblasserdam, Zwijndrecht en Rotterdam van maart tot mei, de Aasgier in Hooghalen in mei, de waarschijnlijke Sakervalk op Ameland in juli, de Westelijke Orpheusgrasmus op Texel in augustus, de twee Eleonora’s Valken bij Waddinxveen en op Texel, de waarschijnlijke Gon-gon van Westkapelle in september, de Bobolink van Zoetermeer en de Pijlstaartgierzwaluw op Schiermonnikoog van oktober, kon deze er nog wel bij! De huilebalken onder de vogelaars - wij dus - hebben dit jaar wel enige rechten. Aan de andere kant: er moet wel wat te hopen overblijven!

Siberische Lijster Geokichla sibirica, Zoetermeer (ZH), 14 november (Marianne Janssen)

Amerikaanse Zee-eend

De Amerikaanse Zee-eend van Schiermonnikoog en ook een beetje van Ameland, daar zouden we nog wel eens nog jaren plezier van kunnen hebben. Het was in ieder geval overduidelijk de Eend van de Maand. De eerste helft van de maand was de vogel regelmatig te zien vanaf de blanke top der duinen op Schiermonnikoog, maar in de derde decade van de maand leek de vogel te zijn verhuisd naar Ameland.

Rotszwaluw

De Rotszwaluw maakt enige progressie op de Nederlandse lijst. Na de eerste gevallen in 2006, en daarna in 2009 (twee) en 2010, bleef het stil tot 8 november 2020 en 10 juni 2021, toen er respectievelijk een langs Breskens (Zld) en een langs Dishoek (ook Zld) vloog. Ook de vogel die op 19 november op Texel (NH) op en neer vloog langs de binnenduinrand was een eendagsfenomeen, alleen weggelegd voor de vogelaars die al op het eiland waren. De soort blijft hiermee dus lastig te bezoeken, want de laatste vogel die langdurig te bewonderen was verbleef van 30 november tot 12 december 2009 in Maastricht op de Sint Pietersberg.

Rotszwaluw Ptyonoprogne rupestris, Texel (NH), 19 november (Ruud van Beusekom)

Oostelijke Gele Kwikstaart

Een tweede Oostelijke Gele Kwikstaart van 25 november tot minstens 27 november in de Peazemerlannen (Fr) gaf de mensen die de eerste, op Texel van 15 tot 19 oktober, hadden gemist, de kans om de "soort" alsnog te zien. Het is niet helemaal duidelijk of het er ook werkelijk een was, want de herkenning van de vogel is nog niet eenvoudig. En is het er dan een, wat is het dan? De “soort” staat onder drie namen op de Nederlandse lijst: Motacilla tschutschensis / macronyx / taivana. Daar lijkt noch DNA, noch de modulaties in de roep een oplossing voor te gaan bieden, voorlopig.

Oostelijke Gele Kwikstaart Motacilla tschutschensis / macronyx / taivana, Paezemerlannen (Fr), 27 november (Co van der Wardt)

Vale Gierzwaluw

De mensen die het geweld van de vele Vale Gierzwaluwen hadden gemist, bleven nog kansen krijgen. Op 1 en 2 november werden vogels geclaimd over respectievelijk Cadzand-Bad (Zld) en Hoek van Holland (ZH). Op 3 november was er een op Vlieland (Fr), en een bij Zeewolde (Fl), een bij Almere (Fl), en vier op de noordpunt van Texel (NH), waarvan er één tot 4 november bleef. Bij Stroe (NH) werden twee langsvliegende gezien op 4 november. De verrassendste werd gevonden ín een huiskamer (!) middenin Amsterdam-Noord, op ongeveer 10 hoog, op 10 november. De laatste werden gezien op 12 november op Texel en op Westenschouwen (Zld), en op 15 november tussen Egmond en Bergen aan Zee (NH) in het Noordhollands Duinreservaat. De beoordeling van de talloze gevallen zal nog een hele kluif worden voor de zeldzaamhedencommissie. Daar gaan we ons niet aan wagen!

Vale Gierzwaluw Apus pallidus, Stroe (NH), 4 november (Martijn Horst)

Grote Kruisbek

De invasie van de Grote Kruisbek liep nog gewoon door, maar veel nieuwe exemplaren werden niet ontdekt. Flinke groepen waren de hele maand te zien bij Elspeet (Gld), in het Drents-Friese Wold (Dr), en op veel plaatsen waren kleinere groepjes te zien. Een dieptepunt was het lijmen van twee van de Grote Kruisbekken in Elspeet. Dat is een barbaarse en verboden manier om vogels te vangen. In ieder geval één van de Grote Kruisbekken liet bij de vangstpoging het leven. Laten we hopen dat de daders worden gevonden en gestraft.

Overzicht

Eenden en ganzen

De groep Witbuikrotganzen van Breskens en de Westerschelde was vanaf 24 november weer aanwezig. Voorlopig waren het nog slechts 12 exemplaren. Andere waren te zien op drie Waddeneilanden en op Wieringen, maar dat waren slechts eenlingen. Van de Zwarte Rotgans werden nog geen groepjes gezien. Eenzame exemplaren waren te zien op Texel, Terschelling en Ameland, en bij Den Helder (NH) en Westenschouwen (Zld). Van de 46 uurhokken waarin de Roodhalsgans werd vastgesteld in november, werd van niet minder dan 16 hokken opgemerkt dat het om ontsnapte vogels ging. Daarmee is de Roodhalsgans een van de lastigste soorten om de aantallen van vast te stellen, die mogelijk als wild kunnen worden aangemerkt. De provincie Noord-Brabant en Limburg, met nul gevallen samen, daar moet je de soort misschien niet gaan zoeken... Buiten de maximaal 34 Dwergganzen van het Oudeland van Strijen, die daar de hele maand werden gezien, werd op 26 november een in 2016 in Zweden losgelaten vogel gezien bij Reeuwijk (ZH). Tot 11 november liet de eerste twitchbare Amerikaanse Zee-eend van het land zich nog bewonderen aan het strand van Schiermonnikoog. Vorig jaar werd de vogel daar van 8 tot 19 oktober gezien. Mogelijk verhuisde de vogel na 13 november naar Ameland, waar hij werd gezien op 20 november. Waarschijnlijk dezelfde vogel was eerder waarschijnlijk op 7 en 8 oktober en in ieder geval op 26 oktober ook al vanaf het strand van Ameland gezien.

Amerikaanse Zee-eend Melanitta americana, Ameland (Fr), 20 november (Koert Scholten)

De Kokardezaagbek van Ameide was daar de gehele maand nog te zien. We gaan er verder geen woorden aan vuil maken. Een stuk of twintig Witoogeenden werden vooral langs de randen van het voormalige IJsselmeer gezien. Een groep van maximaal 5 zat in het Kromslootpark in Almere (Fl). In Vught zwom een naar het zich laat aanzien tweedejaars mannetje Ringsnaveleend in het Heunpark, op 24 en 25 november.

Ringsnaveleend Aythya collaris, Vught (NB), 25 november (Marcel Pomp)

Op 5 november werd de eerste Kleine Topper van het winterseizoen gezien in de Gouwzee (NH). Daarna werd de vogel niet meer gezien. Op 11 november werd de Siberische Taling van de Groene Jonker bij Zevenhoven (ZH) weer gezien en gefotografeerd. Vervolgwaarnemingen kwamen er echter niet.

Siberische Taling Sibirionetta formosa, Groene Jonker, Zevenhoven (ZH), 11 november (Wouter Kortleve)

Bij Lage Zwaluwe werd in het Hollands Diep op 12 en 13 november een Amerikaanse Wintertaling gefotografeerd. Ook die liet zich nadien niet meer zien.

Gierzwaluwen tot ooievaars

Er zijn mensen met een enorm grote tot ongeloofwaardig grote tuinlijst. Dat is de lijst van soorten die je vanuit je tuin of ín je tuin hebt gezien. Als je bijvoorbeeld op Texel woont dan zou je zomaar bijna 250 soorten op je tuinlijst kunnen hebben. Het aantal soorten dat je niet vanuit, maar ín de tuin ziet is dan toch altijd veel lager. Een aantal van 100 tot 120 soorten lijkt wel ongeveer het maximaal haalbare. Natuurlijk kan het concept altijd verder worden opgerekt: er kan dus ook nog de lijst zijn van soorten die je ín het huis hebt gezien. Dat kunnen zomaar soorten zijn als Koolmees, Pimpelmees, Merel, Roodborst, Winterkoning en dergelijke, die toevallig het huis invliegen als de deuren of ramen openstaan. Soms valt er een Kauw zomaar door de schoorsteen de open haard in. In Amsterdam-Noord was iemand in een flatgebouw op ongeveer de 10e verdieping die een Vale Gierzwaluw in zijn huiskamer vond! Nu is de Vale Gierzwaluw de overtreffende trap van de Gierzwaluw, en de huiskamer is dan weer de overtreffende trap van het huis...! Veel gekker dan dit geval kunnen we het echt niet maken. Mocht u zich afvragen wat er met de vogel is gebeurd, deze heeft, na te zijn losgelaten en weggevlogen, het pand in goede gezondheid verlaten.

Vale Gierzwaluw Apus pallidus, Amsterdam-Noord (NH), 10 november (Joep Heldoorn)

Vale Gierzwaluw Apus pallidus, Amsterdam-Noord (NH), 10 november (Joep Heldoorn)

De Kraanvogel mag deze keer niet onvermeld blijven. Vanaf de beroemde telpost Karstraat bij Wittem (L) werden op 12 november in vier uur tijd maar liefst 67.160 Kraanvogels langstrekkend gezien. Het oude record van 54.660 in Koningsbosch (L) van 9 november 2014 steekt hierbij maar bleekjes af. In 35 uurhokken werden deze maand IJsduikers gezien. Aan de kust waren dat vooral langsvliegers, met uitzondering van de vaste overwinteringsplek aan de Brouwersdam. In het binnenland waren er enige die langere tijd bleven: bij Nijkerk (Gld) was er een vanaf 13 november tot in december, van 18 tot 19 november in de Munnikenpolder in Leiderdorp (ZH), vanaf 25 tot 28 november in de Bijland (Gld) en vanaf 26 november tot in december in de Mookerplas (L).

IJsduiker Gavia immer, Nijkerk (Gld), 16 november (Thijs Glastra)

Een eerstejaars Zwarte Ooievaar verbleef nog tot 26 november bij Stedum (Gr). Het is aan te nemen dat het dezelfde vogel was die eind oktober in dezelfde omgeving werd gezien. Van 3 tot 8 november was een zeer late en goed benaderbare eerstejaars Ralreiger te zien bij Oude Tonge (ZH).

Ralreiger Ardeola ralloides, Oude Tonge (ZH), 7 november (Dexter Reijsmeijer)

Steltlopers

Van 1 tot 5 november werd nog een Gestreepte Strandloper gezien bij Callantsoog (NH), in een gebied met de onwijze naam Natuurgebied Zandpolder fase 1, 2 en 3. Het DB Terugblik-team heeft geen idee in welke fase de vogel zich exact bevond! Aan het iets poëtischer genaamde Wagenpad bij Medemblik werd er op 13 november weer een gezien. In tegenstelling tot vorig jaar, toen Rosse Franjepoten tot ver in het binnenland, bij Zoetermeer en zelfs bij Ede, werden gevonden, bleven ze deze maand allemaal netjes aan de kust. In 25 uurhokken werd de soort vastgesteld, ongeveer de helft van de aantallen van vorig jaar. Op 16 november was een Grote Grijze Snip één dagje te zien naast de Kokardezaagbek van de Zouweboezem. Meestal wordt er aan de wildheid van de eerste soort minder getwijfeld dan die van de tweede. Het was de eerste Grote Grijze Snip van de provincie Utrecht.

Grote Grijze Snip Limnodromus scolopaceus, Zouweboezem (U), 16 november (Sven Valkenburg)

Alkachtigen, meeuwen

Op 8 november bleek een Papegaaiduiker aanwezig en goed twitchbaar langs de Oosterscheldekering. De vogel bleef tot 15 november te zien en trok de belangstelling van meer dan 200 waarnemers. De vogel was natuurlijk ook wat "beter" dan de vogel van Dordrecht op 29 en 30 maart 2019, die op de laatste dag van zijn verblijf (levend) uit het water werd gevist.

Papegaaiduiker Fratercula arctica, Neeltje Jans (Zld), 13 november (Arnoud van den Berg)

Het leek er sterk op dat de Zwarte Zeekoet van de haven van Oudeschild op Texel zijn overwinteringsplek weer kwam bezetten. Vanaf 13 november werd de vogel daar weer gezien. Als er één min of meer regelmatige wintergast is die niet zo heel veel te zoeken heeft in Nederland, dan moet het wel de Kleine Alk zijn. De meeste vogels van deze soort die Nederland bereiken redden het niet lang. Er is dan ook vrijwel geen noordwaartse trek van de soort in het voorjaar, hoewel dat op zich niet zoveel zegt. Noordwaartse trek in het voorjaar zie je ook (bijna) niet van jagers. In oktober werden slechts drie Kleine Alken gezien, maar deze maand waren het er ongeveer 70 tot 80, waarvan er enkele enige tijd verbleven op bekende plaatsen als Egmond (ZH) op 24 november, twee bij Ritthem bij Vlissingen (Zld) op 21 tot 24 november, IJmuiden op 20 november, en Scheveningen (ZH) op 28 november.

Kleine Alk Alle alle, Katwijk aan Zee (ZH), 20 november (Joas de Vreugd)

Op 25 november liep een Drieteenmeeuw verdwaasd rond op een stoep middenin Wageningen (Gld); in het binnenland is de soort een echte dwaalgast. Waarnemingen van een Kleine Burgemeester in Scheveningen, Katwijk aan Zee, Noordwijk aan Zee, Zandvoort, IJmuiden en Velsen gedurende ongeveer de hele maand konden allemaal betrekking hebben op een en hetzelfde exemplaar. Dat zou dan de vogel zijn die al het hele jaar patrouilleert langs het strand tussen Scheveningen en Velsen. Het Nederlandse toonbeeld van voorspelbaarheid dat is inmiddels natuurlijk de adulte Grote Burgemeester van Vlissingen. Dit exemplaar werd in januari 2019 voor het eerst gezien, was toen in eerste winterkleed en bleef vervolgens in en bij Vlissingen tot 20 april van dit jaar. De vogel was inmiddels adult geworden, een goede reden om de broedgebieden op te zoeken. Mogelijk de terugkerende vogel werd op 15 augustus bij Klein-Valkenisse gezien, en vanaf 26 september in de haven van Vlissingen. De vogel zou daar nog heel lang kunnen overwinteren. De overwinteraar van de Brouwersdam, bijvoorbeeld, heeft daar van 1984 tot 1997 overwinterd. Een andere adulte vogel werd bij Camperduin gezien op 26 november, en er was nog een melding van een exemplaar bij Groede (Zld).

Roofvogels zonder valken

Onze vriendin Eglazine, de Lammergier die de hele zomer de Veluwe afschuimde, werd op 2 en 6 november nog in Twente gezien, bij Haaksbergen. Wie weet - ze is pas 3, tenslotte, dus ze moet nog gaan puberen, zullen we maar zeggen - komt ze volgend jaar weer de zomer op de Veluwe doorbrengen.

Lammergier Gypaetus barbatus, Haaksbergen (GLd), 2 november (Riki Munzebrock)

De Steppekiekendief, dat is de nieuwe Ruigpootbuizerd! Zes vogels werden nog gezien, waarvan die bij Paessens (Fr) vanaf 16 november, het hamsterreservaat bij Amby en de Bemelerberg bij Maastricht (L) vanaf 11 november, zomaar de hele winter kunnen blijven. Daarbuiten werden vogels gezien bij de Drentsche Aa (Dr) op 2 november, Pieterburen (Gr) op 15 november, 19 november in de Workumerwaard (Fr), 20 november bij Vlissingen (Zld), 27 november in het Hamsterreservaat bij Sibbe (L) en op 30 november in de Kollumerwaard (Fr). Echte Ruigpootbuizerds deden het nog niet eens zo slecht, met waarnemingen in 45 uurhokken, op drie na allemaal ten noorden van de lijn Den Haag - Arnhem. Een van die drie was in het bekende overwinteringsgebied in het Verdronken Land van Saeftinghe (Zld). De laatste Roodpootvalken ruimden het veld: op 1 en 2 en 6 november werd er nog een gezien in het Zwanenwater (NH). Op 13 november werd de laatste gezien in de Groote Noorderpolder (Fr).

Zangvogels

De Bonte Kraai van Schiermonnikoog bleef de hele tijd aanwezig. Die van Lith (NB) was terug vanaf 19 november. Andere vogels werden gezien op Texel, Vlieland, Terschelling, bij Den Oever, en in Zeeland. De meeste daarvan waren overvliegers.

Bonte Kraai Corvus cornix, Lith (NB), 19 november (Alain Hofmans)

Een van de hoogtepunten van de maand was de Rotszwaluw die op 19 november op Texel op en neer vloog langs de binnenduinrand. Jammer genoeg was de soort alleen weggelegd voor de ongeveer 25 - 30 vogelaars die al op het eiland waren. In Nieuwvliet-Bad (Zld) vloog op 5 november nog een Roodstuitzwaluw over een verbaasde waarnemer. Hij kon nog net een paar plaatjes schieten om dit zeldzame novembergeval te documenteren. Veertien Pallas’ Boszangers werden in november vastgesteld. Die van Hardenberg (Ovl) van 18 tot 24 november was de meest bijzondere. Het was de enige in de provincies die aan Duitsland grenzen.

Pallas’ Boszanger Phylloscopus proregulus, Maasvlakte (ZH), 12 november (Daan van Braak)

Er werden ook nog 23 Bladkoningen gezien. Deze waren niet allemaal in de kustprovincies. Er was er een in Gelderland, twee in Drenthe en twee in Overijssel.

Bladkoning Phylloscopus inornatus, Oostkapelle (Zld), 4 november (Lenn van de Zande)

Van Humes Bladkoningen werden er ook nog wel een aantal gezien. Op 13 november op Rottumerplaat, Kardinge (Gr), op 15 november een vangst in Meijendel (ZH), van 15 november tot 28 november in het Gorsebos in Purmerend (NH), op 23 november werd er een gehoord en gezien in het Zwanenwater (NH), op 23 - 28 november twee in het Noordhollands Duinreservaat (NH).

Humes Bladkoning Phylloscopus humei, Wimmenummer Duinen (NH), 29 november (Hendrik Beukelman)

Op 4 november werden Bruine Boszangers gezien bij Schoorl (NH) en gevangen in Meijendel (ZH). Op 13 november werd er weer een (terug?)gevangen in Meijendel en op 15 november ook. Op 13 november werden vogels gezien aan de Hondsbossche Zeewering, in Zaandam, Schoorl en het Zwanenwater (alle in NH). Vanaf 15 november was een vogel aanwezig in het Gagelbos in Utrecht. Mogelijk was dezelfde vogel een paar weken daarvoor daar vlakbij al gezien. Tot slot sloeg de Katwijkse "koning van de Bruine Boszangers" toe in Meijendel op 30 november, waar hij er een op geluid vond, en een opname wist te maken.

Bruine Boszanger Phylloscopus fuscatus, Hondsbossche Zeewering, Petten (NH), 13 november (Hugo Wieleman)

In zo'n 60 uurhokken werden Siberische Tjiftjaffen gemeld, met - gek genoeg - een zwaartepunt van een kwart van de gevallen aan de oostkant van Zuid-Holland en in de Biesbosch. Late tot zeer late Sperwergrasmussen werden nog gezien op 5 november in het Lauwersmeer, op 13 november in Moddergat (Fr) en de allerlaatste werd op 14 november gevangen in het Noordhollands Duinreservaat (NH).

Sperwergrasmus Sylvia nisoria, Lauwersmeer, Kustweg (Gr), 5 november (Dirk Vogt)

Enige Braamsluipers van onduidelijke komaf werden nog gezien. Of de papieren van deze vogels in Katwijk aan Zee op 4 november en in Wapserveen (Dr) op 6 november, op 12 november op de Maasvlakte, en van 12 tot 19 november in het Noordhollands Duinreservaat, voldoende zijn om identificatie als Humes Braamsluiper mogelijk te maken, moet nog worden afgewacht. Een bescheiden aantal Pestvogels liet zich maar zien. In 35 uurhokken werden ze vastgesteld; zeven vogels in Rijssen vormden de grootste groep. Limburg en Noord-Brabant mochten niet in de pret meedelen.

Pestvogel Bombycilla garrulus, Uitgeest (NH), 21 november (Hans Groot)

Nog drie langsvliegende Roze Spreeuwen completeerden een matig jaar voor de soort: een adult winter vloog op 4 november langs de Oostvaardersdijk (Fl), en op 19 november werden twee eerstejaars vogels gezien op Texel (NH) en bij Ternaard (Fr). Een sensationele foto van een Siberische Lijster die op 14 november was gemaakt in Zoetermeer, werd pas op 30 november bekend bij het grote publiek. Deze iconische soort is pas twee keer eerder in Nederland vastgesteld, en wel bij Paterswolde (Gr) in september 1853 (geschoten) en een doodgeknepen vangst ("verzameld", is de term die vroeger werd gebruikt) in Noordwijk op 1 oktober 1856. Op 25 en 26 november zat een Woestijntapuit bij Emmadorp in Zeeuws-Vlaanderen. Een traktatie voor de geharde jaarlijsters, want de vorige vogel was te kort aanwezig op 23 oktober op het strand bij Berkheide (ZH).

Woestijntapuit Oenanthe deserti, Emmadorp (Zld), 25 november (Bert van Broekhoven)

In de duinen van Schoorl werd 4 november door slechts drie vogelaars gedurende minder dan een half uur een Bonte Tapuit gezien, ontdekt door een kiene fietser. Op 2 november werd op het strand bij Ouddorp de vierde Alpenheggenmus van het jaar ontdekt, die zich voor de gelukkige bezoekers op 3 november nog liet zien. Op 8 november werd er wéér een gevonden, op de pier van Hoek van Holland (ZH). Nog niet eerder werden van deze soort vijf gevallen in één jaar geregistreerd, waarvan er echter maar één te bezoeken was. Ook najaarsgevallen waren er vóór de drie van dit jaar in oktober en november nog niet.

Alpenheggenmus Prunella collaris, Ouddorp (ZH), 3 november (Wietze Janse)

De tweede Oostelijke Gele Kwikstaart van het jaar hield zich op van 25 tot 27 november in de Peazemerlannen bij Moddergat (Fr). Het moet zo ongeveer wel de Nederlandse vogel zijn waarvan de meeste fecaliën zijn verzameld...! Op 27 november 8 en nog eens 2, op 26 november 12 à 13. Hele laboratoria zullen zich uit de naad moeten werken om te kunnen vaststellen of alle DNA wel hetzelfde is.

Oostelijke Gele Kwikstaart Motacilla tschutschensis / macronyx / taivana, Paezemerlannen (Fr), 27 november (Co van der Wardt)

In Meijendel (ZH) werd in een klein groepje van zeven “gemengde barmsijzen” zomaar een Witstuitbarmsijs ontdekt, op de laatste dag van de maand. Tot slot moeten we het maar eens hebben over de zogeheten spookwaarneming. Regelmatig gebeurt het, dat als er ergens een zeldzame vogel wordt gezien, allerlei mensen op allerlei plaatsen in de buurt, of zelfs niet eens in de buurt, of als de vogel allang is verdwenen, ineens óók menen die zeldzame soort te hebben gezien. In jargon noemen wij dit de spookwaarneming. Dit soort waarneming heeft vaak betrekking op zeldzame vogels die enige bekendheid hebben gekregen, of die zéér gewenst zijn. Sommige soorten hebben er meer last van dan andere. De Grote Kruisbek is bij uitstek een soort die veel last heeft van spookwaarnemingen. Ze kunnen er zelf niets aan doen, maar ze worden vaak geclaimd op basis van heel veel would be kenmerken: een beetje zwaarder, een beetje zwaarder geluid, een beetje grotere snavel. Met de onmiskenbare invasie van de soort, denkt ook menig vogelaar: ”maar die heb ik ook gezien of gehoord”, en ziedaar, een spookwaarneming is op handen... Gelukkig is het aantal gewone Kruisbekken deze winter relatief laag; de verhouding Kruisbek : Grote Kruisbek is ongeveer 5 : 1, dus de kans op spookwaarnemingen is niet al te hoog. De aantallen Grote Kruisbekken leken overigens niet verder toe te nemen: de 13 in het Drents-Friese Wold (Dr), 16 op de Noorderheide bij Elspeet (Gld), 5 op het Leersumse Veld (U) en 3 op de Meinweg (L) waren er, op de laatste na, in oktober ook al.

Grote Kruisbek Loxia pytyopsittacus, Noorderheide, Elspeet (Gld), 11 november (Maurice Prins)

Een rondje langs de velden

We vergeten het bijna altijd om te melden, maar niet nu: in dit onderdeel van DB Terugblik wordt ruim geput uit de data die worden gepresenteerd op de website Tarsiger.com, zie hier. Een Westelijke Blonde Tapuit, werd op 1 november gezien in Fanø, Denemarken. De eerste Blauwstaart voor Luxemburg, werd op 2 november gevangen in Schifflange. Het nieuws van de Canadese Boomklever, de derde van de WP, die op 28 oktober was geringd in het Tönsheider Wald, zo’n 55 km ten NNW van Hamburg (Duitsland), werd pas op 2 november bekend. De vogel bleef de hele maand. Voor een verhaal van Nederlandse bezoekers, zie hier.

Canadese Boomklever Sitta canadensis, Tönsheider Wald (Duitsland), 5 november (Alwin van Lubeck)

Op 4 november werd een Zwartkapstormvogel gezien vanaf een schip voor de Canarische Eilanden, Spanje. Een Bruine Gent vloog langs Cancale in Bretagne, Frankrijk, op 5 november vloog er een langs Cascais in Portugal, en nog eens een op 9 november langs Tarifa in Spanje. Op 7 november werd de derde Kleine Grijze Snip voor Spanje gefotografeerd in Lugo. Een bijna ongelofelijke groep van 30 Chinese Stormvogeltjes werd op 8 november langs Eilat (Israël) gezien. De vierde Witkopeend voor België werd gefotografeerd bij Marais d'Harchies, Bernissart, België. De Rotszwaluw werd niet alleen in Nederland gezien, maar ook in Genk in België op 12 november en bij Mandø in Denemarken op 13 november. De derde en vierde Aziatische Grote Zee-eend voor Polen werden gezien bij Krynica Morska van 14 tot 15 november en bij Władysławowo op 15 november. Waar blijft onze eerste toch? Een Amerikaans Purperhoen werd op 16 november gefotografeerd bij Dunster Beach, Somerset & Bristol in Engeland. De eerste Roodkeelnachtegaal voor Slovenië werd bij Predgriže gezien op 19 november. Een Maskergors werd gevangen op 19 november in Nanjizal Valley, Cornwall UK. Een Carolina-eend kwam op 20 november bijna tot halverwege Nederland door bij Heimaey in IJsland te worden gezien. De tweede Kamtsjatkameeuw voor IJsland bij Þvottárskriður, op 22 november, krijgt bij verschijnen in Nederland natuurlijk de handen eerder op elkaar. De vrouw van een vogelaar belde haar man op om hem te vertellen dat ze een grappig vogeltje had gezien terwijl ze de kinderen buiten aan het “uitlaten” was. Het bleek een Mirtezanger te betreffen op een van de Scilly-eilanden (VK), op 24 november. De eerste Chinese Ralreiger voor Italië werd gefotografeerd in Liguria, bij Genua, op 26 november. De - voor ons althans - iets minder romantische eerste Alk voor Griekenland werd op dezelfde dag gefotografeerd bij Kyparessia. Pas de zesde Buffelkopeend zat op 27 november op Terceira op de Azoren. Wij hebben veel meer gevallen!

De glazen bol

Wat staat ons te wachten in december? Wordt de Siberische Lijster nog teruggevonden? Wat voor invasies staan ons deze winter te wachten? Rukken de Aziatische Grote Zee-eenden na hun bezoek aan Polen op richting Schiermonnikoog? Wanneer krijgt de Nederlandse vogelaarsgemeenschap de Bruine Gent waar ze recht op heeft? Is er leven na de Geelbrauwgors? Verhuist de Canadese Boomklever naar Nederland ? Allemaal vragen waar alleen de toekomst antwoord op weet. We kunnen de toekomst alleen helpen door weer keihard te gaan zoeken! We wensen iedereen weer veel zoekplezier...!

We willen alle waarnemers en fotografen hartelijk bedanken voor hun bijdrages aan dit verslag.
We would like to thank all observers and photographers for their contributions to this report.