Welkom terug bij de Dutch Patchwork Challenge, die ook in 2025 voor veel patchplezier, dikke knallers en mooie verhalen zal zorgen. We gaan het komende jaar weer alles proberen te monitoren en hopen aan het eind van het jaar ook weer winnaars in de volgende 7 categorieën uit te roepen:

• Meeste soorten
• Meeste punten
• Beste binnenlandpatcher
• Beste soort van het jaar
• Leukste patchverhalen uit het veld
• Meeste waarnemingen op de patch
• Aanmoedigingsprijs

We willen dit jaar ook de patchers die de 10 km cirkel platvogelen extra in het zonnetje zetten, dus heb je nog geen cirkel aangemaakt, doe dat dan alsnog en doe mee! Kijk in de FAQ 2025 hoe je dat doet.

Via de Bioblitz pagina voor DPWC2025 kunnen jullie nog steeds een of meerdere patches van 3 km2 aanmaken. Kijk in de FAQ hoe je mee kunt doen. Voor degenen die met dezelfde patch verder willen, is het natuurlijk de uitdaging om in 2025 meer soorten te vinden en meer ontdekpunten te scoren dan in het voorgaande jaar. Hopelijk hebben jullie de lat voor jezelf hoog gelegd!

De bijdrage van uw #DPWC25 team aan dit blog beperkt zich dit keer tot de ranking. Deze laat zien dat een aantal fanatieke patchers alweer hard uit de startblokken vertrokken zijn. Of ze deze sprint ook op de lange termijn volhouden zullen we later dit jaar zien. Voor alle ‘slow starters’ sluit dit blog af met inspirerende verhalen uit het veld. Het voorjaar staat voor de deur, dus iedereen naar buiten en op zoek naar de eerste zwaluwen en #patchgold. Wij wensen jullie daarbij veel ontdekvreugde en zien jullie verhalen graag tegemoet op pwc@dutchbirding.nl

DPWC Ranking (stand 1 maart)

Er zijn op het moment van schrijven bijna 150 patches aangemeld, dus we voorzien weer volop competitie om de prachtige prijzen en eeuwige roem. Als je denkt dat je met het ‘klein bier’ in je patch geen rol van betekenis kunt spelen op landelijk niveau, kijk dan of je op regionaal niveau een beetje leuk mee kunt komen. Zie bijvoorbeeld de strijd die zich nu al ontspint in een aantal patches in de regio Vught/Den Bosch en rondom de IJssel. Maar houd altijd de uitspraak van onze goede vriend Theodor R. voor ogen: “Comparison is a thief of joy”, oftewel geniet vooral van al die mooie ontdekkingen in je eigen patch en laat je niet gek maken door de die-hard bosjes kloppers of de telpost kluizenaars bij de buren.

In het onderstaande overzicht is per provincie de Top 5 van de stand op 1 maart weergegeven op basis van het hoogst vermelde aantal soorten dat is doorgegeven via het gedeelde scoreformulier of wordt vermeld op de Bioblitz pagina van DPWC. We hopen op nog wat aanmeldingen uit Drenthe, Limburg en Groningen; daar liggen nog prachtige gebieden die schreeuwen om goed te worden uitgekamd. Bij deze wederom de oproep aan alle deelnemers om het aantal soorten en de ontdekpunten door te blijven geven via het eerstgenoemde formulier, zodat uw DPWC-team alle overzichten in 2025 kan samenstellen!

DPWC25 verhalen uit het veld

In deze rubriek bieden we een platform voor jullie enthousiaste verhalen over je patch. In deze blog de eerste bijdragen in 2025 vanuit Flevoland, Zuid-Holland en vanaf Texel. En Eddy Nieuwstraten bijt zich vast in de 10 km cirkel, de mogelijkheid van een ‘niet-zo-local’ patch voor de vogelaars die het gefröbel op de vierkante km te weinig uitdaging geeft.

Nieuwjaarsronde Spijk, dijk en meer, door Wolbert Hermus

Een nieuw jaar, een nieuwe patch. Het afgelopen jaar raakte ik redelijk snel uitgekeken op mijn patch, het Reevediep, en was halverwege het jaar al aan het nadenken over een andere patch. Ik kwam al snel uit bij het Spijkbos, gecombineerd met een gedeelte van de Bremerbergdijk in Flevoland. Het bos bezoeken we regelmatig om de hond uit te laten en ik merk altijd dat er een flinke soortenrijkdom is, met hier en daar leuke uitzichten. De strandjes van de Bremerbergdijk aan het Veluwemeer, hebben genoeg spannende bosjes voor leuke struiktrek in het voor- en najaar en mooie uitzichten over het Veluwemeer, waar het dan weer vooral in de winter leuk vogelen is. Kortom, ieder seizoen kan er kort of lang gevogeld worden.

Op 2 januari begint de dag erg vroeg, in de hoop op een zingende Bosuil of een krijsende Kerkuil. De Bosuil is erg zeldzaam in Flevoland, maar een deel van de patch vormt wel geschikt biotoop voor deze soort. Na veel geduld en posten vanaf verschillende punten kwam ik tot de conclusie dat de Bosuil niet ging lukken. Wel zie ik dankzij m’n warmtekijker een uil zitten op een paaltje. Dit blijkt een Kerkuil te zijn die zelfs nog een rondje gaat jagen, erg goed te zien met de warmtekijker. Ook zie ik meerdere Houtsnippen en later ook Watersnip, dankzij diezelfde warmtekijker. Dit apparaatje heeft zich al vele malen bewezen als een erg belangrijke tool om standaard mee te nemen.

Het begint inmiddels licht te worden en het bos wordt langzaamaan wakker. Verschillende vinkachtigen en mezen zijn korte tijd vocaal voordat ze gaan foerageren, alle algemene soorten kan ik aftikken. En dan ineens, kruu kruu kruu, gevolgd door een hoge pieieh-roep, een Zwarte Specht! Deze soort heeft dus inmiddels ook dit ouder wordende bosje in Flevoland gevonden, heerlijk!

Een fietstochtje door het bos brengt me onder andere ook nog Havik, Goudvink en Grote Lijster. In overvliegende groepen ganzen vind ik Brandgans en Toendrarietgans. Toch wel fijne soorten, want op mijn patch zullen geen groepen ganzen foerageren. Nadat ik het bos wel heb uitgespeeld ga ik richting de dijk met uitzicht op het Veluwemeer. Hier begint het tweede deel van de ronde. Kleine Zwanen en Wilde Zwanen zijn uiteraard aanwezig en meerdere soorten eenden weet ik snel te vinden, waaronder ook Krooneenden die vaak wat lastiger zijn in januari. Na veel scannen zie ik plots een Middelste Zaagbek! Deze prachtige vogel is hier een schaarse verschijning met op het Veluwemeer ieder jaar hooguit enkele exemplaren. Ook zie ik na wat scannen een drietal Zeearenden midden op het Veluwemeer met de pootjes in het water staan. Op de terugweg begint het echte schrapen. Een Blauwe Kiekendief vliegt het Veluwemeer over. Tussen de vele Pontische Meeuwen vind ik eindelijk een paar Zilvermeeuwen, toch een stuk schaarser geworden afgelopen jaren. Het is heerlijk helder zonnig weer dus regelmatig scan ik met de scoop richting Elburg en Doornspijk. In de verte zie ik een klein wit reigertje, een Kleine Zilverreiger. Ik waardeer de regel ‘alles wat je ziet vanaf je patch, is telbaar’ enorm!

Uiteindelijk, na enkele uren bij het Veluwemeer, hoor ik dan toch eindelijk een IJsvogel. Dit is alweer de 88ste soort die ik vandaag scoor op de local patch, terwijl ik er op voorhand zo’n 70 had verwacht. Al met al was dit dus een topdag op mijn nieuwe patch.

Op de heenweg naar de patch hoorde ik gelukkig wel een Bosuil en op de terugweg had ik ook nog de bekende Rosse Franjepoot en een Kuifmees. Deze tellen mooi mee voor mijn 10 km cirkel. In totaal was de daglijst dus 91 soorten, geen slechte score voor een fietstochtje in de winter.

Zeearenden op het Veluwemeer, 2 januari 2025 (Wolbert Hermus)

Geelsnavelduiker op de Patch, door Ivo Walsmit

Ik heb mij het afgelopen jaar prima vermaakt op mijn (Meren)patch aan de noordrand van Leiden. Hoewel ik mijn doel met 150 soorten iets te hoog had geschat, kwam ik in 2024 toch tot 136 soorten met krenten als Woudaap, Roodpootvalk en Bladkoning. En ik weet het, nocmig telt niet mee, maar daarmee kwam ik zelfs tot 142 soorten. De 150 zou dus haalbaar moeten zijn, maar voor 2025 heb ik het doel toch maar teruggebracht naar 140.

Nu is het 2025 en dat geeft weer nieuwe kansen. In de eerste week van januari had ik met Baardman al een soort die ik miste in het afgelopen jaar. Lekker begin! Op zaterdag 11 januari maakte ik met mijn geliefde een standaardrondje over de patch naar de Strengen aan de Kagerplassen. Eerst door het deel met riet waar de Baardman zich op dat moment niet zien of horen. Bij het strandje aan ’t Joppe keek ik rustig door m’n kijker over de plas of ik nog een eerste Brilduiker kon vinden.

Aan het einde van het strandje boog ik naar rechts naar het broekbos. Hier was eerder een potentiële Siberische Tjiftjaf gefotografeerd, maar deze was nog niet op roep afgemaakt. Ik wilde wel even gaan luisteren. Mijn vrouw vroeg nog of ik niet naar links wilde, de Tengnagel op, maar ik wilde de Tjif checken.

BIG MISTAKE!

In het broekbos kwamen we Herman Vermeulen tegen die ook een poging deed voor de Sibtjif, maar tevergeefs. Wij maakten rustig ons rondje af en liepen terug naar huis. Eenmaal thuis aangekomen kwam er een bericht van Herman binnen op de lokale vogelapp met een BOC-je en de tekst: “Duiker op het Joppe. IJsduiker?”

Geelsnavelduiker op Het Joppe, Warmond, 11 januari 2025 (Herman Vermeulen)

De optie van Geelsnavelduiker werd snel genoemd en ik wist niet hoe snel ik mijn schoenen weer moest aantrekken. GEELSNAVELDUIKER!!! Op mijn patch! En ik was daar net!

Met een flinke hartslag was ik snel weer terug op het standje aan het Joppe waar enkele lokale vogelaars al ter plaatse waren. Ze gaven aan dat de duiker net onder was en waarschijnlijk links achter bosje uit zicht raakte. Ik besloot naar de Tengnagel te fietsen waar ik beter zicht had over het Joppe. Met m’n scoop moest ik de vogel toch snel terug kunnen vinden.

Vanaf de Tengnagel kon ik niks vinden. Er kwam een bericht binnen van het strandje dat de vogel was opgevlogen richting oost! Achteraf hadden ze daar heel mooi zicht van een vlakbij laagvliegende Geelsnavelduiker en zou dat beest mij op enkele meters zijn gepasseerd. Maar ik keek door mijn scoop en zag niks. Het laatste bericht was dat de vogel hard naar zuid afboog.

Ik bleef nog even hangen om de gemiste kans te verwerken en de vele berichten te volgen. Er kwam een bericht binnen dat er een vogel uit noord onze richting opvloog. Gek, want het laatste bericht was hard naar zuid, maar goed. Na even zoeken in de wolken kreeg ik de vogel ook in beeld. “Duidelijk een duiker. Ver weg, maar het zal die Geelsnavelduiker wel zijn.” Ik kon de vogel zeker een kwartier volgen in de scoop. Na een tijd naar zuid te vliegen boog de vogel boven Warmond af naar west en bleef strak richting zee vliegen. Toen ik de vogel als stipje kwijtraakte moest deze toch zeker al bij Katwijk zijn. Ik kon zelf niet zien of dit nu echt de GSD was, maar hoe groot is de kans op twee duikers op een dag!? Na wat napraten over de belevenissen ging ik enigszins onbevredigd weer naar huis; een waarschijnlijke Geelsnavelduiker op mijn patch, maar niet zelf gevonden en niet goed gezien.

Thuis trok ik voor de tweede keer mijn schoenen uit toen de telefoon weer afging: “LIJKT NU HIER!!!” De vogel werd nu gemeld op De Zijl bij het fietspontje door een vogelaar die ik net nog had gesproken. Ik weer mijn schoenen aan, op de fiets en als een speer naar De Zijl. Daar aangekomen was de vogel steady naar noord gezwommen en ik kon de duiker al snel in volle glorie oppikken in De Zijl langs de Tengnagel. De Geelsnavelduiker was daar prachtig in beeld, soms op maar 15 meter.

Geelsnavelduiker op De Zijl, Merenwijk, Leiden, 11 januari 2025 (Martijn Verdoes)

Na een vrolijke twitch waar nog vele vogelaars van deze prachtige duiker konden genieten, vroeg ik mij toch af hoe het zat met die duiker die we eerder naar het westen zagen vliegen. De tijdlijn klopte gewoon niet. De GSD werd naar zuid vliegend gezien en werd daar ook weer opgepikt in De Zijl. De duiker naar west kon onmogelijk dezelfde vogel zijn. Dit vermoeden heb ik ’s avonds in de lokale app gedeeld en meerderen deelden mijn vermoeden. Er werd nog gezegd dat het “patch-technisch” wel beter zou zijn als het een IJsduiker bleek te zijn. Gelukkig bleek Martijn Verdoes beeld te hebben van de tweede vogel. Daarop was het snel duidelijk. We bleken op deze bijzondere zaterdag, naast naar een Geelsnavelduiker, ook nog naar een Parelduiker gekeken te hebben. Plus 2 voor de patch!

Parelduiker over Het Joppe, Warmond, 11 januari 2025 (Martijn Verdoes)

De Geelsnavelduiker speelde nog enkele dagen verstoppertje op de Kagerplassen toen het stil werd na 14 januari. Op 18 januari kwam het verdrietige bericht binnen dat de vogel dood was gevonden door een visser. Na een belletje lag de duiker al snel in een vriezer bij Naturalis. Op vrijdag 21 februari werd de GSD daar geprepareerd in het LiveScience Lab.

Het gevoel dat overbleef was dubbel. Ik had de vogel zelf kunnen ontdekken als ik naar links was gegaan i.p.v. naar rechts. Aan de andere kant heb ik gewoon een GEELSNAVELDUIKER én een Parelduiker gezien op mijn patch. Hoe goed is dat? Op naar de 140!

Brileider op je patch, game over?, door Jarne Kompier

Het is maandagmiddag rond een uur of twee en ik ben in Osdorp in Amsterdam. We hebben zojuist de uitvaart van mijn oma gehad, die op 90-jarige leeftijd euthanasie heeft laten plegen. We zitten in de koffiekamer met familie en vrienden na te praten en ik check voor het eerst vandaag even mijn telefoon. Ik schrik mij direct een ongeluk. ‘Brileider bij de IJzeren Kaap!’ Ik heb er meteen vrede mee dat ik de vogel pas op zijn vroegst morgenochtend kan doen, want ik kan het echt niet maken om eerder naar Texel te gaan. Je zou het haast niet denken, maar er zijn nóg belangrijkere dingen dan het zien van een Brileider. Wel was eigenlijk het plan om aan ‘de overkant’ te blijven. Ik studeer en ben daardoor over het algemeen alleen in de weekenden en vakanties op het eiland. Ik heb dinsdag eigenlijk gewoon de hele dag les, maar van de dingen die belangrijker zijn dan het zien van een Brileider, zijn een paar lesjes over journalistiek er toch echt geen. Ik meld aan mijn moeder en broer, voordat ik heb uitgelegd wat er aan de hand is, dat ik toch mee terug ga naar het eiland. Mijn broer lacht meteen. Er zal wel een bijzondere vogel zitten.

Het nachtje is heel kort. Ik was even vergeten hoeveel adrenaline en stress er van tevoren al loskomt bij zo’n beest. Ik heb de afgelopen jaren buiten Texel niet al te vaak meer getwitcht. Vooral omdat ik zelf geen rijbewijs heb en ik niet vaak de tijd heb om meteen bij iemand anders in de auto te stappen. Het duurt vaak een dag of drie voordat ik de kans heb om naar de andere kant van het land te gaan en bijna heel vogelend Nederland heeft de vogel dan al binnen, terwijl ik mij thuis zit te verbijten. De Roetvliegenvanger is wat dat betreft nog steeds wel een heel pijnlijk trauma.

Na zo’n drie uur slaap wordt het langzaam licht. Ik heb met mijn moeder, die ook van vogels houdt, afgesproken om rond 8 uur op de fiets richting de Waddendijk te gaan. Het is nog behoorlijk donker, maar ik wil geen enkel risico nemen. Bij aankomst bij de IJzeren Kaap is het nog redelijk rustig. De vogel is dan ook nog niet in beeld. Die fiets is nu wel handig, want het maakt ons buitendijks een stuk mobieler. Als we richting het noorden langs de dijk fietsen, zie ik een steeds groter wordende massa vogelaars. Daar kan ik leuk bij gaan staan, maar ik voeg weinig toe aan de paar honderd man die daar al staan te zoeken.

Ik had maandag al een beetje in mijn achterhoofd zitten dat de vogel zich eigenlijk even een kilometer noordwaarts moest verplaatsen. Daar begint namelijk mijn patch. Ook dit jaar doe ik weer mee met de Dutch Patchwork Challenge en ik heb nagenoeg hetzelfde gebied als vorig jaar: de Bol en Krassekeet, het buurtschap Oost en de wegen eromheen. Ook heb ik buitendijks een mooi stuk waar ik vorig jaar nog een IJsduiker had. We besloten daar naartoe te gaan en het werd meteen spannend. Er kwamen veel groepjes Eiders langs die allemaal grondig werden gecheckt. Ik dacht steeds meer ‘’Stel je voor dat ik hem uitgerekend hier zie!’’ En ja hoor, ineens hoorde ik enorme paniek vanaf links: ‘’Daar gaat ‘ie! Hij vliegt naar zuid!’’ Toen sloeg de paniek pas echt toe. Op de een of andere manier waren de aanwijzingen mij niet duidelijk genoeg. Ik denk dat ik nog nooit zo heb zitten stressen voor één vogel, maar ik kwam gelukkig ruim op tijd tot de conclusie dat de vogel veel dichterbij vloog dan ik zocht. Ineens heb ik de Brileider in beeld……OP MIJN EIGEN PATCH. Hoe dan? Hoe moet ik dit in hemelsnaam nog overtreffen? Ik kon de vogel nog aardig lang volgen en ik kon alle kenmerken mooi bekijken voordat hij neerstreek. De euforie die bij het moment van landen bij iedereen loskwam was echt onbeschrijfelijk. Het is ook niet uit te leggen aan mensen die niets met vogels hebben, maar de blijdschap van iedereen na het zien van deze monstersoort was zo mooi. Het is ook zonder enige twijfel de meest bizarre dwaalgast op mijn Nederlandse lijst. Dat je hem dan ook nog hebt gezien op je eiland is geweldig. Dat je hem dan ook nog hebt gezien vanaf je eigen patch? Twee kilometer van het dorp waar je al je hele leven woont? Dat is gewoon waanzin!

Brileider over de Waddenzee bij Texel, 26 januari 2025 (Mattias Hofstede)

Birding the circle, door Eddy Nieuwstraten

Net als vele anderen werd ook ik aangestoken door het enthousiasme van de Patchwork-praatjesmakers tijdens de DBdag 2024. Na hun vlammende betoog dacht ik dat ook voor mij een wereld vol glitter en glamour binnen handbereik lag: kies gewoon een leuke vogelplek van 3 km2 in je omgeving, spring op de fiets en de ornithologische cadeautjes liggen klaar om uitgepakt te worden. Een paar dagen later had ik het grindgat van Weurt als patch aangemaakt. En inderdaad leverde de wintermaanden direct een paar leuke soorten en geinige vondsten op. De al jaren slapende trektelpost kreeg een schop onder z’n kont - wakker worden! - en ook dat leverde een paar fraaie bonussoorten op. Dus werd met enige bravoure ook de najaarstrektelpositie ingenomen. Maar al gauw bleek dat de potentie als najaarstelpost best tegenviel. En die vervelende fietstocht dwars door de stad om de plek te bereiken begon ook steeds meer te jeuken. Dus nadat ik de najaarsweekenden vooral op de Waddeneilanden had doorgebracht wist ik: geen DPWC25 voor mij.

Maar de DPWC is als Hotel California: “You can check out anytime you like, but you can never leave”. Want vlak voor ik definitief de deur achter me dicht wilde slaan, kwamen de listige Patchwork-CEO's met een alternatief. Speciaal voor deelnemers met een mislukte patch-match: the Circle! Trek een cirkel met een straal van 10 km om je huis, spring op je fiets en de ornithologische cadeautjes liggen voor het uitpakken!

Ik vermoed dat de patchers van het eerste uur het als een slap aftreksel zien, een bakkie decaf-koffie, of meedoen aan de Keukenkampioen-competitie, maar ik zie het geheel anders. Voor mij is het de Telemark-landing, de Fosburyflop, de klapschaats van het local patchen! Niet meer gebonden aan dat ene gebiedje met z’n "charmante beperkingen" maar een zelfontdek-keuzemenu rundum hause.

In mijn cirkel liggen diverse biotopen en een aantal van m’n lokale lievelingsplekken. Als streven heb ik 175 soorten aangegeven, een aantal dat haalbaar lijkt, maar toch flink wat fietskilometers zal vergen om ze te zien. Ondertussen is de Roodhalsgans in de Ooijpolder de eerste bonus en de Kortsnavelboomkruiper op de Duivelsberg de tweede: erg leuke ontdekkingen van anderen. Maar ik hoop natuurlijk ook zelf wat leuks te vinden. In ieder geval wordt Telpost WatskeWeurt in het voorjaar weer betrokken en in het najaar zal ik vast wel eens uitwijken naar Telpost Zweefvliegveld Malden. De Beuningse Plas, de Hatertse Vennen, de Ooijpolder en zelfs een randje van Park Lingezegen vallen binnen de cirkel, dus aan mooie plekken geen gebrek. Ik heb er in ieder geval zin in en beschouw het als een leuke extra stimulans om er op de fiets op uit te trekken. Benieuwd wat birding the circle me dit jaar gaat brengen!

Eddy oefent op de fiets voor Birding the circle (Martijn Verdoes)

Eddy's Circle

Vincent Stork, Hein Prinsen, Vincent Hart, Maurice van Veen, Martijn Renders, Rob van Bemmelen & Ben Gaxiola