De winterdip. Ook de onuitputbare schrijvers van de Terugblik laten zich wel eens door deze grilligheid pakken en zeker nu mijn standaard medicijn tegen de winterdepressie vanwege corona niet ingenomen kan worden, werd deze editie van de Terugblik wat uitgesteld. Normaliter zou ik natuurlijk lekker met mijn favoriete Fûgelhellingbeheerders de noordelijke graslanden afspeuren op zoek naar die Zwarte Rotgans voor de Frieslandjaarlijst, maar nu zit ik zoveel mogelijk thuis. Dan zou je zeggen, lekker veel tijd om te schrijven, maar een schrijver heeft inspiratie en motivatie nodig en geen heimwee naar mooie soorten. Enfin, na lang wachten blikken we samen terug op november!

Hoogtepunten

Vale Lijster

Soms duurt het niet zo lang voordat een megazeldzame soort ons land weer aandoet, ook al verwacht je daarvoor dat dat nog wel enkele decennia kan duren. Zo ook met de Vale Lijster toen die in 2017 op Vlieland gevonden werd. Immers, het voorgaande geval was een ringvangst in 2001 en die daarvan was een hele korte waarneming in het veld die alweer uit 1992 stamt (dat is dus alweer 29 jaar geleden, dino’s!). Zo zonder piepjes is het natuurlijk al helemaal raar, maar iedereen zal verbaasd de appjes bekeken hebben, toen er op 15 november berichten van een dikke vette Vale Lijster in Paesens (FR) binnenkwamen.

Vale Lijster Turdus obscurus, Paesens-Moddergat, 16 november 2020 (Thijs Glastra)

Voor velen die een Waddeneiland te ver vinden gaan een kans om deze soort nu bij te schrijven op hun lijst en voor de diehards een gelegenheid om de hapax weg te werken. Ondanks het vaak regenachtige weer liet de lijster zich goed bekijken. Zoals steeds vaker en vermoedelijk ook door de corona-situatie, haalde deze zeldzaamheid zelfs de krant. Het betreft hier het negende geval voor ons land en alweer de derde voor Friesland. Nu wordt het dan toch echt tijd voor een Roodkeel- of Siberische Lijster!

Vale Lijster Turdus obscurus, Paesens-Moddergat, 16 november 2020 (Thijs Glastra)

Daurische Klauwier

Ondanks dat je het gevoel hebt dat het einde echt zoek is in november en de vogels allemaal verdwenen zijn, loont het toch om naar buiten te gaan. De échte zeldzaamheden komen namelijk van ver en dus ook later. Zo ook deze Daurische Klauwier die op 31 oktober op Vlieland bij het eind van de Kroonspolders gevonden werd. Het is toch één van die soorten die wel in de lijn der verwachting ligt als je eind oktober – begin november de overtocht van Harlingen naar Vlieland maakt, zoals Lonnie al schreef. Natuurlijk hóóp je altijd op die nóg zeldzamere, maar vele vogelaars maakten gewillig de reis naar het westpunt van het eiland om voldaan weer terug te keren. Dit vrouwtje bleef nog tot aan 4 november in de bosjes nabij de Kazerne zitten. In oktober zaten er zoveel hoogtepunten, dat deze soort niet eens een plekje kreeg. November is een stuk rustiger, dus dit potentieel 17de geval voor Nederland krijgt nu toch een groter podiumplekje.

Daurische Klauwier Lanius isabellinus, Derde Kroonspolder, Vlieland, 3 november 2020 (Lennart Verheuvel)

Alpengierzwaluw

Zo ook met de Alpengierzwaluw, want een pleisterend exemplaar van deze soort in Nederland, blijft toch een enorm zeldzame gebeurtenis; het vorige ‘echt’ twitchbare geval was alweer 19 jaar geleden in Wageningen. Veel zeldzamer dan de soort zelf dus, want onze lijst prijkt inmiddels alweer 74 gevallen! Nadat deze Alpengierzwaluw op 31 oktober nog tot in het donker bij de Eemshaven gezien was, werd hij vroeg in de ochtend op 1 november weer bij dezelfde plek teruggevonden. Rond acht uur vertrok ‘ie het binnenland in, in zuidwestelijke richting en daarmee leek de kous afgedaan. Toen dus om tien uur ineens het bericht kwam dat hij bij het oosten van het Lauwersmeergebied bij de kust gefotografeerd was, was dat toch een verrassing. Spanning op de eilanden werd even voelbaar, maar na nog enkele vervolgwaarnemingen in de Marnewaard, was de Alpengierzwaluw dan toch echt het binnenland in verdwenen.

Alpengierzwaluw Tachymarptis melba, Eemshaven, 31 oktober 2020 (Daniël Boer)

Alpengierzwaluw Tachymarptis melba, Hornhuisterpolder, 1 november 2020 (Thijs Glastra)

Rotszwaluw

En jahoor, zoals al verwacht werd, deed ook één van de Rotszwaluwen ons land aan. Op 8 november vloog er op het middaguur kort eentje over Breskens, maar helaas richting zuidwest… Los van de gelukkigen die daar stonden, kon niemand hier van genieten, want samen met een Boerenzwaluw verdween ‘ie snel België in, waar later vele twitchers deze soort konden bijschrijven. Dit betreft nog maar het zevende geval voor ons land.

Overzicht

Eenden en ganzen

Op 20 november werd een Ross’ Gans gefotografeerd in het Verdronken Land van Saeftinghe vlakbij de grens met België. Het blijkt om een ongeringd exemplaar te gaan en zelfs al door de Belgen geaccepteerd als wilde vogel! Blijkbaar betreft het daar geen indiensoort? Ik ben benieuwd of de Nederlandse commissie ook zo snel uitspraak durft te doen over dit geval. Ze kunnen nu ook eindelijk weer bezig met deze soort, nu het er eindelijk op lijkt dat alle andere rondzwervende langpleisterende vogels het land verlaten hebben. Op diezelfde dag werd er aan de Zeugweg in Noord-Holland een goede kandidaat voor Taigarietgans op de foto gezet. Deze soort is de afgelopen jaren enorm schaars gebleken en zal voor menig jonge vogelaar een erg gewenste inhaler zijn. Het blijft dus wachten tot er een voldoende zekere vogel ook nog even twitchbaar blijft. Het mannetje Buffelkopeend van de Brabantsche Biesbosch was in november nog tot en met de 15de aanwezig.

Op 12 november werd op het Veluwemeer een spannende ‘kuifeend’ gefotografeerd. Aanvankelijk ging men er vanuit dat het hier om een Kleine Topper ging, maar er werd wel een grote slag om de arm gehouden. Na wikken en wegen en ’s avonds nog eens de foto’s erbij gepakt te hebben, kwam toch de conclusie dat alles beter paste op een hybride Kuifeend x Topper. De volgende dag werd er vlakbij, op het Ketelmeer, echter wel een Kleine Topper gevonden. Deze bleef nog tot aan 26 november hier ronddobberen, zoals op onderstaand filmpje te zien is.

Kleine Topper Aythya affinis, Ketelmeer, Dronten, 13 november 2020 (Hugo 'wtf' Wieleman)

Op 15 november werd rond het middaguur een Amerikaanse Wintertaling ontdekt op de Oostvaardersplassen vanuit Kijkhut de Schollevaar. Ook deze soort is de afgelopen jaren toch veel minder algemeen dan vermoed. Zeker voor de jaarlijsters jammer dat de vogel lastig twitchbaar was, want na de initiële ontdekking ontbrak elk spoor. Op de 17de werd de vogel weer even kort gezien, maar daar bleef het dan ook bij.

Andere watervogels

Zwarte Ibissen maken de dienst uit in deze categorie deze maand. Naast enkele overvliegende exemplaren op 2 november (Leimuiden (ZH)) en 3 november (De Puinhoop, ZH; IJmuiden, NH) kreeg de Zwarte Ibis op Texel er vanaf 4 november een maatje erbij. Op 28 november werd nog een exemplaar gefotografeerd bij Waterland (NH).

Rovers

Ook eenzaam waren deze periode de Grijze Wouwen als enige vermeldenswaardige rover. Op 8 november werd er één gefotografeerd bij de Eemshaven en deze vogel was korte tijd twitchbaar. Een paar dagen later, op 12 november, werd op het Deelensche Veld in Gelderland een individu gevonden en deze bleef tot aan 13 november rond de Hoge Veluwe hangen. Op 15 november werd er weer een/de Grijze Wouw in het noorden gemeld, maar nu bij Tetjehorn (GR).

Grijze Wouw Elanus caeruleus, Eemshaven, 8 november 2020 (Richard Ubels)

Steltlopers

De laatste eenzame strijder betreft de Aziatische Goudplevier van Kerkwerve in Zeeland, die daar nog geheel november verbleef.

Zeevogels, meeuwen en sterns

Papegaaiduikers werden deze maand langs de gehele kust gezien. In Friesland werden meerdere dagen langsvliegende exemplaren gezien vanaf Ameland, Terschelling en Schiermonnikoog. In Noord-Holland zag men vanaf Texel op 7 november een Papegaaiduiker overvliegen, op 8 november bij Camperduin en op 17 november bij Egmond aan Zee. Op 16 november vloog er ook een exemplaar langs de Maasvlakte. Ook Zwarte Zeekoeten werden deze periode vanaf de kust gezien. Op 6 november vloog een Zwarte Zeekoet langs Paal 17 op Texel. Op 7 november werd een individu in winterkleed bij Camperduin gezien. Op 19 november werd weer een overvliegend exemplaar gezien bij de veerhaven van Texel. Op 20 november werd er nog één gemeld bij de Eemshaven. Op diezelfde dag werd ook een Kleine Alk gezien bij de Eemshaven. Verder werden Kleine Alken voornamelijk gezien vanaf Texel, Ameland en Schiermonnikoog, soms tot wel 4 exemplaren. Op 1 november werd tijdens het DT-weekend een Vorkstaartmeeuw op het strand bij het toepasselijk genaamde Strandhotel gevonden. Deze adulte vogel in zomerkleed werd veelvuldig getwitcht, voor sommige fanatiekelingen nog een nieuwe soort op hun felbegeerde Vlielandlijst. Verder betrof het alleen overvliegende exemplaren deze periode, met waarnemingen vanaf Texel, Ameland, Bergen aan Zee (NH), Bloemendaal aan Zee (NH) en de Maasvlakte.

Vorkstaartmeeuw Xema sabini, Vlieland, 1 november 2020 (Karel Tjoelker)

De huismeeuw van Vlissingen was nog steeds de hele maand aanwezig. Deze troosteloze locatie doet een meeuw blijkbaar toch anders aan dan een mens, want zelf zou ik lekker met mijn soortgenoten in de haven van Vardø verblijven, of, in ieder geval ergens anders dan een grauwe, met lelijke huizen omringde haven in Nederland of all places. Verder werd er ook nog een Grote Burgemeester gezien vanaf Ameland op 5 november. Kleine Burgemeesters werden op 20 november ontdekt op Texel en Terschelling. De Kleine Burgemeester van Texel bleef daar tot en met 25 november en het exemplaar van Terschelling was nog één dag aanwezig. Op 26 november werden weer twee Kleine Burgemeesters ontdekt. Het bekende individu van Amsterdam was weer terug van weggeweest en bij Wijster, bij de Vuil Afvoer Maatschappij, werd een exemplaar in het eerste kalenderjaar aangetroffen, wat voor Drenthe een aardig leuke provinciesoort is!

Zangvogels en de rest

Kandidaten Vale Gierzwaluw werden aan het begin van de maand nog gezien. Eén werd er gefotografeerd vanaf telpost de Vulkaan op 1 november, maar of de foto’s genoeg voor aanvaarding zijn, moet nog blijken. Iets verderop, in Meijendel, werd later op de dag ook nog een/de gierzwaluw op de harde schijf gezet. Op diezelfde dag werd ook een mogelijke Vale Gierzwaluw gezien en gefotografeerd op Vlieland, boven camping Stortemelk. De laatste van deze periode werd op 14 november afgeplaat boven Moerdijk (NB).

Pallas' Boszanger Phylloscopus proregulus, Maasvlakte, 6 november 2020 (Rob Halff)

De Waddeneilanden hielden nog enkele goud-gestuite pareltjes vast in het eerste weekend van november. Op 1 en 2 november werd nog één Pallas’ Boszanger op Vlieland gezien en ook op Texel was nog een exemplaar aanwezig op 1 november. Op Ameland werd er op 3 november ook eentje gefotografeerd. Op het vasteland werden ook nog exemplaren gezien in Zuid-Holland bij Leiderdorp, op de Maasvlakte, in Meijendel en bij de Noordwijk in de Coepelduynen (ZH). Woensdag 4 november werd er ook één op de gevoelige plaat vastgelegd in Zoutelande (ZL). Er is daar dus niet alleen inspiratie om hitjes te schrijven, maar ook ruimte om zeldzame vogels te vinden. Het zette nog even door met Pallas’ Boszangers op de Waddeneilanden, want op 13 november werd er nog één gevangen op Texel in de Korverskooi. Op 28 november werd er zelfs nog één in Noord-Brabant gevonden, in natuurgebied de Dintelse Gorzen. De enige nieuwe Humes Bladkoning van deze maand werd op 26 november gevonden bij Geldermalsen (GE) en verbleef daar tot in december. De vogel van Noordwijk was nog tot en met 1 november aanwezig. Het aantal Bruine Boszangers bleef bijzonder hoog, met meerdere exemplaren in Friesland, Groningen, Noord-Holland, Zeeland en Zuid-Holland en individuen in Flevoland en Gelderland. Het blijft nog even wachten op een totaaloverzicht, want het blijft zelfs in december nog spannend hoeveel erbij gevonden worden. Een daadwerkelijke invasie! Op 8 november werd in het Noordhollands Duinreservaat nog een Sperwergrasmus gevangen, erg laat voor deze soort, al zijn er elk jaar nog wel enkele waarnemingen van deze soort in november. Dit najaar was natuurlijk ook erg goed voor Blauwstaarten en ook in november waren er nog enkele exemplaren aanwezig. De vogel van het Ruige Plak op Vlieland was nog aanwezig tot en met 2 november en ook de vogel van de Hertenbosvallei op Schiermonnikoog was nog tot en met 4 november te bewonderen. Op 8 november werd een nieuw individu gevangen bij VRS West-Friesland, nabij Andijk (NH). Op 9 november werd een spannende Aziatische Roodborsttapuit gefotografeerd bij Den Helder, vlakbij het Mariëndal. Zulke individuen doen altijd hopen op een makkelijke kans voor de zeldzamere Stejnegers, maar aan de hand van zichtbare kenmerken op de foto werd dit exemplaar toch eerder in het hoekje van maurus gezet, voor zover dat kan. Echter, zoekacties leverden niets op en of dit geval met zekerheid als Aziatische Roodborsttapuit in de boeken gaat, is nog maar de vraag.

Humes Bladkoning Phylloscopus humei, Geldermalsen, 27 november 2020 (Toy Janssen)

Bruine Boszanger Phylloscopus fuscatus, Oegstgeest, 13 november 2020 (Marjolein Baijens)

Blauwstaart Tarsiger cyanurus, Ruige Plak, Vlieland, 1 november 2020 (Jaap Denee)

Aziatische Roodborsttapuit Saxicola maurus, Oude Vuilnisbelt, Den Helder, 9 november 2020 (Walter Das)

De voorspellingen waren redelijk, het weer was goed en de moed zat er hoog in tijdens het weekend van 6 t/m 8 november om een mooie winterse knaller te vinden, zoals een Woestijngrasmus. Het is ook een kenmerkende tijd voor Woestijntapuit en dat was dan ook onze doelsoort tijdens ons weekendje Schier. Die halve Engelsen op Texel hadden alleen weer eens het langste lootje getrokken en zij vonden op 7 november een mooi mannetje. Het bleek een ‘eendagswonder’, want de volgende dag was hij weer vertrokken. Hiermee komt het aantal gevallen van 2020 op vier. Het vorige geval van deze soort werd ook al op Texel gevonden en dat was het 47ste geval voor ons land. Daarmee zal de lijst in totaal, na aanvaarding, op 48 gevallen komen voor Nederland. Ook de aantallen Roze Spreeuw liepen deze maand gestaag terug. Er waren nog enkele meldingen in Friesland en Drenthe en een waarneming bij Berkheide van één eerste kalenderjaar vogel. Los van het Limburgse blijft de Waterspreeuw een zeldzame waarneming in de rest van ons land. Alhoewel Gelderland een aardige poging doet om bij te blijven, met ook deze maand een individu dat zich in de ruime omgeving van Arnhem ophield en zich over grote afstanden verplaatste. Op 4 november werd er kort één bij Katwijk aan Zee in Zuid-Holland gefotografeerd en op 8 november werd een Waterspreeuw in Drenthe, bijna ín de A28 onder Assen, ontdekt. Dit exemplaar bleef in ieder geval tot en met 30 november aanwezig en liet zich vaak fraai bekijken. In het staartje van de najaarstrek werden ook nog enkele claims gedaan van overvliegende Siberische Boompiepers. Er was echter maar één waarneming met bewijs en dus vloog de laatste Siberische Boompieper van 2020 op 7 november over de Noordduinen bij Noordwijk.

Woestijntapuit Oenanthe deserti, IJzeren Kaap, Texel, 7 november 2020 (Jeroen de Bruijn)

Iedereen kent het gevoel wel. Dat gevoel wanneer er een vogel langsvliegt of overkomt en je kunt het niet helemaal plaatsen. De alarmbellen zetten iets te laat in en je bedenkt te laat om foto’s te maken, indien dat al mogelijk was, en je blijft met lege handen in het haar twijfelen of je nu een mega hebt laten ontsnappen. 99.9% van de tijd was het dan toch niets, bij mij vaak eerder 100%. Op 6 november vloog er ook zo’n vogel, wat leek op een spannende gorsachtige, langs bij telpost De Puinhoop. Deze werd echter wel goed gefotografeerd en er stond een heuse Witkopgors op de plaat! Het betreft het 53ste geval voor ons land en de 11ste voor de provincie Zuid-Holland. In tegenstelling tot voorgaande jaren, bleef een influx dit jaar uit en is dit het tweede geval van 2020. De volgende zeldzame gorsachtige, maar wel van een veel minder zwaar kaliber, had deze maand ook enkele waarnemingen in Zuid-Holland. Op 9 november werd een Dwerggors gefotografeerd in De Kooltuin in Katwijk en op 22 november vloog een roepende vogel over het Vinkeveld bij Noordwijk. Op 17 november werd er ook één ontdekt bij Maastricht. Zeker voor deze provincie een erg leuke waarneming en de volgende dag werd er zelfs nog een exemplaar bij gevonden! Ergens halverwege december kwam er ook nog een waarneming van een Cirlgors in Almere, of all places, op waarneming.nl door. Helaas kon hij niet teruggevonden worden.

Witkopgors Emberiza leucocephalos, Telpost De Puinhoop, Katwijk aan Zee, 6 november 2020 (René van Rossum)

Dwerggors Emberiza pusilla, Bosscherveld, Maastricht, 18 november 2020 (Robert van Tiel)

Nieuws uit de WP

Nog steeds ontbreekt de soort parmantig op de officiële lijst van de Nederlandse avifauna, maar de Azoren hebben inmiddels al 56 gevallen van deze geelsnavelige mega; op 1 november werd op Faial een Geelsnavelkoekoek gefotografeerd. Ook in november gaat het daar namelijk gewoon nog door met zeldzaamheden. Op 2 november schreef de Azoren ook nog een Gewone Maskerzanger (Common Yellowthroat) bij. Dit eerste winter mannetje bevond zich op Corvo, samen met een Amerikaans Smelleken (Taiga Merlin). Deze ondersoort van Smelleken is slechts zo'n zeven keer met zekerheid in de WP vastgesteld. Op de eilandengroep iets dichterbij het vasteland van Europa werd op diezelfde dag een zeldzaamheid uit tegengestelde windrichting gevonden, een Amoervalk (Amur Falcon)! De valk werd op Tenerife gefotografeerd en betreft het eerste geval voor Spanje en de Canarische Eilanden. Deze waarneming bracht nog wat zoektochten in ons land op de been, maar dat bleek helaas toch om invoerfouten te gaan.

Geelsnavelkoekoek Coccyzus americanus, Corvo, Azoren, 31 oktober 2020 (Peter Stronach)

Gewone Maskerzanger Geothlypis trichas, Corvo, Azoren, 2 november 2020 (Peter Stronach)

Amerikaans Smelleken Falco columbarius columbarius, Corvo, Azoren, 2 november 2020 (Peter Stronach)

Amur Falcon, Falco amurensis photographed at Los Rodeos, Tenerife. photo by Eduardo Garcia del Rey - the 1st record for Canary Islands and Spain pic.twitter.com/ZMhLnIwGcx

— Tarsiger (@TarsigerTeam) November 6, 2020

Op 3 november werd er in Ierland weer eens een mega gevonden die niet getwitcht kon en mocht worden. Ondanks de ernst van de situatie voel je dan toch een beetje medelijden als je weet dat de derde Heremietlijster (Hermit Thrush) voor het land onbereikbaar is voor de Ierse vogelaars. In het zuiden van de WP, in Algerije, werd de eerste Dwerggors (Little Bunting) gefotografeerd. Op 4 november komen we weer terug bij onze favoriete koekoek, want ook in de UK werd deze maand een Geelsnavelkoekoek gevonden, in Cornwall, met foto. Daarnaast bevond zich bij Karmøy in Noorwegen een Bruine Lijster (Dusky Thrush), het elfde geval voor de Noorse lijst. Ook deze soort lijkt op zijn 'retour' qua zeldzaamheid, net als de Zwartkeellijster.

Heremietlijster Catharus guttatus, Höfn, IJsland, 5 november 2020 (Brynjúlfur Brynjólfsson)

Een volgende Heremietlijster deed zijn intrede alweer op 5 november, op IJsland. Dit exemplaar bevond zich in het ringnet en kreeg dan ook een bijpassend souvenir. Het was alweer de veertiende voor de Íslendingar. Op 6 november zaten er alleen maar noemenswaardige zeldzaamheden in de UK. Er bevond zich een Bruine Klauwier (Brown Shrike) op de Outer Hebrides, op Lewis, wat alweer het 36ste geval voor de UK betreft. Zal ook wel tijd worden om deze soort niet meer op te nemen, #trashbird. Hoe anders was dat 10 jaar geleden. In South Walney werd een Dikbekfuut (Pied-billed Grebe) gevonden, een soort die aan een broodnodige herhaling toe is, hier in Nederland. Voor de Engelsen was het alweer het 50ste geval. Nog verder naar het zuiden werd een Amerikaanse Nachtzwaluw (Common Nighthawk) in Kent gefotografeerd. Dit betreft alweer het 25ste geval voor de UK, maar toch blijven deze units amper hangen en zijn daardoor minimaal twitchbaar.

Nice pic.twitter.com/YXAkxYhjq8

— sarah gulltastic (@sarahdal_gulls) November 6, 2020

Nog even een UK'tje meepakken dan, want op 7 november werd daar een Grote Geelpootruiter (Greater Yellowlegs) gevonden, een soort die hier schittert door afwezigheid. Sinds het geval van 2011 blijft het angstvallig stil rondom deze soort aan onze zijde van 'The Pond'. In Noorwegen werd een zeer zeldzame Kaspische Roodborsttapuit (Caspian Stonechat) gevonden, bij Farsund. Dit betreft nu nog een ondersoort van Aziatische Roodborsttapuit, maar er is nog onvoldoende onderzoek gedaan naar deze ssp hemprichii om hier goede conclusies over te trekken. Deze ondersoort prijkt ook op de Nederlandse lijst, de beste vondst van onze CDNA-voorzitter ooit, zo heb ik horen zeggen. Eerst maar eens splitten, dan praten we daarna wel weer. Zoals in de hoogtepunten ook al werd genoemd, in België hadden ze wel twitchbare Rotszwaluwen (Crag Martins). Echter, de eerste waarneming die op 7 november bij De Panne werd gedaan was nog niet van een twitchbare vogel. Daarvoor moeten we nog wat verder de tijd in.

BOC Greater Yellowlegs pic.twitter.com/TpBB7SA2nz

— Lee Woods (@BINsBirder) November 7, 2020

Eerst gaan we weer terug naar de Canarische Eilanden, waar op 8 november een Bandijsvogel Belted Kingfisher gevonden werd en die vandaag (17-01) nog steeds aanwezig is op Lanzarote, de eerste voor de Canarische Eilanden, de tweede voor Spanje en de 33ste voor de WP. Vandaag werden er dan wel twitchbare Rotszwaluwen gezien in België. Lees daarvoor dit verhaal. Verder werd er in Denemarken bij Rødbyhavn een Turkestaanse Klauwier (Isabelline Shrike) gefotografeerd, pas het tweede geval voor het land. Een eerste voor Belarus werd ook op 8 november ontdekt, bij Hrodna werd een Kleine Kortteenleeuwerik gefotografeerd. Nederland werd ook een tijd door een fantoommelding van deze soort geplaagd, maar ook dat bleek om foutieve invoering te gaan.

8.11.2020 MEGA Megaceryle alcyon. Belted Kingfisher. 1 ind Arrecife, Lanzarote, Canary Islands (Antonio Unquiles). Not relocated in the afternoon. 2nd for Spain & 1st for the Canary islands pic.twitter.com/nM3OlgFZu0

— Rare Birds in Spain (@rarebirdspain) November 8, 2020

Door naar 9 november, want het is weer tijd om een traantje voor de Ieren weg te pinken. Je zou zeggen dat met 'the luck of the Irish' zij juist wel in staat moesten zijn om veel te zien, maar helaas was ook de eerste Kleine Torenvalk (Lesser Kestrel) sinds 150 jaar voor de community daar niet weggelegd. De plek werd geheim gehouden en we hebben alleen de foto's nog. Datzelfde riedeltje gebeurde ook met de zesde Bandijsvogel voor hetzelfde land. Je zou dus eerder moeten spreken over de 'pech of the Irish', want dit eerste winter mannetje werd ontdekt op de dag voor de lockdown. In Ierland is een lockdown ook echt een lockdown en niet iets 'intelligents' zoals dat hier gaat, maar met torenhoge boetes en een reisrestrictie tot enkele kilometers vanaf je huis. Ook in Schotland was het geen feest toen bekend werd dat er bij Fife een Rode Grutto (Hudsonian Godwit) gefotografeerd was. Dit vierde geval voor de UK en 9de voor de WP was alleen bezoekbaar voor locals en zeker niet voor twitchers uit andere onderdelen van de UK. Gelukkig bleef dit individu wel erg lang hangen. Op 10 november kregen de Ieren ook nog even een niet-twitchbare Huisgierzwaluw (Little Swift) voor de kiezen, het tweede geval voor het land. RIP.

Bandijsvogel Megaceryle alcyon, Cork, Ierland, 9 november 2020 (Patrick Lyne)

Belated news; Hudsonian Godwit photographed at Eden Estuary, Fife, Scotland 3rd November 2020, photo by Keith Simpson - 4th record for Britain and 9th record for Western Palearctic pic.twitter.com/TweidFKbFc

— Tarsiger (@TarsigerTeam) November 10, 2020

Tijd voor andere eilanden. Op 13 november wordt onze aandacht naar Linosa getrokken, want op dit Italiaanse eiland werd een Diadeemroodstaart (Moussier's Redstart) gevonden. Iets verder naar het noorden werd in Oostenrijk een Witkopeend (White-headed Duck) op een meer bij Kronstorf ontdekt. Ook al zo'n soort waar ik al tijden mijn bijltje bot mee hak, hopende dat de vogelgoden er weer eens één hierheen sturen. De wateren van de Noordzee leveren steeds vaker enorme zeldzaamheden op. Dit zal deels te maken hebben met een toename aan interesse, maar de kennis neemt op dit gebied ook enorm toe. De melding van een Witbuikstormvogeltje (White-bellied Storm Petrel) die noordwestelijk langs Cley Marshes vloog, deed toch ook menige Nederlander de zeerukhanden jeuken om ook maar aan zee te gaan zitten. Zo laat in november kan het naast een Papegaaiduiker of Geelsnavelduiker dus ook iets nóg zeldzamers opleveren. Helaas was deze waarnemer niet heel goed in het uitleggen van waar er wat gezien werd en liet hij de omstanders in het ongewisse door weg te rijden om het stormvogeltje weer opnieuw op te pikken. Er was echter geen veertje meer aan de lucht.

Op 18 november werd ook een Rotszwaluw in de UK gezien en het werd dus duidelijk dat er meerdere individuen van deze soort afgedwaald waren. Dit exemplaar bevond zich zelfs helemaal op Orkney en was nog maar het vijftiende geval voor het Verenigd Koninkrijk, net als de Bateleur (Bateleur) die op dezelfde dag in Israël werd gefotografeerd. Een erg bijzonder land om eens op te nemen in dit overzicht is Luxemburg. Hier werd op 19 november de eerste Kuifaalscholver (European Shag) voor het land ontdekt, langs de Moezel, bij Grevenmacher. Mijn favoriete eilandengroep naast de Azoren, Canarische Eilanden, Kaapverdië, de Shets en de Waddeneilanden is toch wel de Faeröer. Hier werd op 19 november een groep van vijf Ringsnaveleenden (Ring-necked Ducks) gevonden, toevalligerwijs ook het negentiende geval. Daar moeten ze wel wild zijn, toch?

Kuifaalscholver Phalacrocorax aristotelis, Grevenmacher, Luxemburg, 19 november 2020 (Patric Lorgé)

Ringsnaveleenden Aythya collaris, Faeröer, 19 november 2020 (Silas Olofson)

Vergelijkbaar taaltje, maar toch een heel stuk noordelijk: op IJsland werd op 21 november een Ivoormeeuw (Ivory Gull) ontdekt bij Husavík. Op deze dag werd ook weer een/de Rotszwaluw in de UK gezien, ditmaal bij Kingsdown in Kent. Bij Santa Cruz en Flores werden weer een paar Geoorde Aalscholvers (Double-crested Cormorants) gevonden, het totaal daar op zo'n 50 gevallen brengend voor de gehele Azoren. Vogelaars zijn vaak wel gevoelig voor hypes en zo was ook deze influx op de Azoren reden voor een hype in de Europese kustlanden. Echter, zoals bijna altijd, bloedde deze weer net zo snel dood.

Ivoormeeuw Pagophila eburnea, , Húsavík, IJsland, 21 november 2020 (Yann Kolbeinsson)

De koning der geheimgehouden MEGA's is toch wel echt de Roodkroonhaan (Ruby-crowned Kinglet) die zich van 12 tot en met 19 november op het eiland Barra in de UK bevond. Nog maar het vijfde geval voor de WP en de éérste voor Groot-Britannië, maar vanwege de huidige situatie wilden de eilanders niet de enorme toeloop van potentieël besmette mensen riskeren naar hun kwetsbare eiland. Op 22 november, toen het zeker was dat de goudhaan niet meer aanwezig was, werd het nieuws naar buiten gebracht. Eerder dit jaar deed zich ook al een soortgelijke situatie voor met de Berkenfeetiran op Tiree, maar deze lekte toen wel 'op tijd' uit voor Britse twitchers om de vliegenvanger nog wel te bezoeken.

This may come as a shock to some; it sure did to me! I found Britain's 1st RUBY-CROWNED KINGLET on Barra on 12th Nov. It stayed until 19th and is now gone. We felt torn, not being able to share this rarity with others, but protecting our island community comes first during Covid. pic.twitter.com/VXM14VOuNH

— Bruce Taylor (@barrabirder) November 22, 2020

Gelukkig was daar voor de Belgen weer een mooie afleiding van hun dagelijkse slommer in de vorm van weer een Rotszwaluw bij De Bourgoyen, Gent. Ook werd er één gezien in Duitsland, nabij Niedersachsen. Op 23 november komen we voor het eerst Zweden tegen deze periode, want daar werd bij Backfiskarudden een eerste winter Ross' Meeuw (Ross's Gull) gefotografeerd. Ook België scoorde weer, met een twitchbare Zwarte Zeekoet (Black Guillemot)! Alweer het zestiende geval voor onze zuiderburen, maar een twitchbare is toch een enorm stuk zeldzamer; dat was alweer negentien jaar geleden! Vaak zijn de koeten al dood voordat vogelaars ter plaatse kunnen zijn...

Het staartje van deze maand had ook nog enkele rammers voor ons in het verschiet liggen. Op 24 november scoorde de Azoren weer met een Groene Reiger (Green Heron) op São Miguel. Deze Amerikaanse reigerachtige is nu dan zeventien keer vastgesteld op de eilandengroep. Op 25 november gaan we naar de andere kant van de WP, want daar werd in Koeweit, bij Abdullah Al-Salem, een Paarse Honingzuiger (Purple Sunbird) gefotografeerd. In totaal staan er nu zeven gevallen op de lijst van Koeweit en op die van de WP. Dit blijft dus dé plek voor de oude WP-gangers om deze soort bij te schrijven. Even verderop, bij Jahra, werd een Witborstwaterhoen (White-breasted Waterhen) ontdekt! Het betreft pas het tweede geval voor de WP, de vorige werd vorig jaar december ook in Koeweit gezien, op dezelfde plek. Goede plek voor de soort dus, lijkt het. Terug naar het oosten, want op de Canarische Eilanden brak het nieuws door dat er daar al op 11 november een Kelpmeeuw (Kelp Gull) op Tenerife gezien was. Menig twitcher maakte zich boos, omdat dit nog maar het tweede geval voor de eilandengroep betrof, maar sommigen focusten zich op de taak voorhanden. De plek werd vakkundig door digitaal speurwerk achterhaald en de meeuw was nog steeds aanwezig. Terug naar de ongelukkige Ieren, waar op 25 november een Geoorde Aalscholver bij Carrig Island gezien werd. Dit tweede geval voor Ierland was ook alleen weggelegd voor enkele locals vanwege de lockdown en tevens was dit de enige Geoorde Aalscholver die verder gekomen is dan de Azoren.

White-breasted Waterhen, Amaurornis phoenicurus photographed at Jahra East Outfall, photo by Lijo Mathew - 2nd record for Kuwait and for Western Palearctic pic.twitter.com/T2XPPdrnFf

— Tarsiger (@TarsigerTeam) November 25, 2020

Purple Sunbird, Cinnyris asiaticus photographed at Abdullah Al-Salem yesterday, photo Niel Tovey - 6th record for Kuwait and Western Palearctic pic.twitter.com/5KOiItrJtb

— Tarsiger (@TarsigerTeam) November 26, 2020

Belated news; 1st-winter Kelp Gull photographed at PIRS, Tenerife between 11th - 24th November 2020 by Eduardo Garcia del Rey - 2nd record for Canary Islands pic.twitter.com/uQXdY6Ncya

— Tarsiger (@TarsigerTeam) November 25, 2020

Op 26 november werd de terugkerende Pacifische Parelduiker (Pacific Diver) bij Penzance, UK, weer gevonden. Op 27 november werd op IJsland via een webcam de tweede Grijze Junco (Dark-eyed Junco) voor het land gevonden. De zangvogel bevond zich ergens bij Reykjavík op een hekje, maar kon niet teruggevonden worden in het veld.

De glazen bol

Het voorspellen van een maand die al geweest is, is natuurlijk een vak apart. Men moet daarvoor goed waarneming.nl doorspitten. Echter, wat toch nog wel wat leuker is, is om verder de toekomst in te kijken. Januari is nog niet voorbij of februari staat alweer voor de deur. Een typische tijd voor enkele wintermega's. Denk aan de zwemvliezen, met Amerikaanse Tafeleend, Stellers Eider en Bronskopeend in deze periode. Ook Dikbekfuut passeert de revue. Genoeg om je mee bezig te houden en de vinder van één zo'n soort zal na de coronaperiode de enige omhelzingen te wachten staan!

Sneeuwuil Bubo scandiacus, Zeevang, 19 januari 2014 (Sjaak Schilperoort)Kaspische Plevier Anarhynchus asiaticus, Wissenkerke, 12 januari 2014 (Sjaak Schilperoort)

We willen alle waarnemers en fotografen hartelijk bedanken voor hun bijdrages aan dit verslag.
We would like to thank all observers and photographers for their contributions to this report.

Diedert Koppenol