Pijlstaartgierzwaluw

Apus caffer  ·  White-rumped Swift

Datum 8 juni 2010
Locatie Mina de Sao Domingos, Portugal
Fotograaf Roef Mulder Roef Mulder
Bekeken 19236 ×

Discussie

Jorrit Vlot  ·  12 juni 2010  13:07

Gaaf! Leuk dat ze in Portugal dus ook best makkelijk te doen zijn! :) In Spanje was het iig niet moeilijk om deze soort te vinden op de bekende plekken. Ook op je weblog erg fraaie foto's zeg!

Bert de Bruin  ·  25 januari 2020  06:19

Volgens de nieuwe DB WP-lijst heet ie nu Pijlstaartgierzwaluw...

Leo JR Boon  ·  25 januari 2020  18:38

Lelijk.... doet me denken aan n eend....

Vincent van der Spek  ·  26 januari 2020  17:48, gewijzigd 26 januari 2020  17:49

Lichtensteins Gierzwaluw was natuurlijk mooier geweest (alleen al omdat ik dat zelf bedacht had 😎), maar het is mooi dat de naam veranderd is. En Pijlstaart vind ik leuker dan Witstuit (o.i.d.)!

Justin Jansen  ·  26 januari 2020  20:07, gewijzigd 26 januari 2020  21:46

Krebs' Gierzwaluw na de verzamelaar van de twee syntypes (in Berlijn paar weken geleden onderzocht) is veel terechter.

Wim Wiegant  ·  26 januari 2020  20:48, gewijzigd 26 januari 2020  20:49

Justin,

Syntypes …?

De foto geeft duidelijk aan waarom Pijlstaartgierzwaluw best een goede naam is. Vogels naar kenmerken noemen is altijd beter dan naar mensen, vind ik. 

Peter Lindenburg  ·  26 januari 2020  21:42

alles beter dan de oude naam! goed nieuws dat die verleden tijd is

Justin Jansen  ·  26 januari 2020  21:48

@Wim, zie voor syntypes de link.

Wim Wiegant  ·  26 januari 2020  22:17, gewijzigd 26 januari 2020  22:35

Justin,

Dank je wel ...

Nu de Latijnse naam nog…! Apus krebsius (… krebsii …?) lijkt me wel iets, of Apus acuticauda of zo... 

Eduard Sangster  ·  17 juni 2020  08:54

Het is maar een blog van iemand, maar Pothole Gull ??



Jan Hein van Steenis  ·  17 juni 2020  11:05, gewijzigd 17 juni 2020  11:48

Naar de Prairie Potholes, waar hij broedt (vergelijk het Duitse "Präriemöwe").

Jan Hein van Steenis  ·  17 juni 2020  14:59, gewijzigd 17 juni 2020  15:10

Op een of andere manier was de naamsverandering naar Pijlstaartgierzwaluw langs me heen gegaan, dus bij deze mijn grote dank!

(En wat betreft die blogbijdrage: als je "Montezuma" prefereert boven willekeurige witte mannen heb je je niet bepaald in de Azteekse cultuur verdiept).

Ruud Schenk  ·  19 juni 2020  00:43

Volgend op Wim... Raar om vogels naar mensen te noemen!!!

De gewoonte ooit is begrijpbaar, we zijn inmiddels wat verder...

Er zullen altijd mensen zijn met angst voor vergetelheid en dus naam vastgelegd in een vogelnaam en dus blijvend in de geschiedenisboeken!!

Daarentegen was de choco vireo de eerste waarbij de hoogste bieder de naamdrager werd... die centjes gingen naar natuurbehoud in dat gebied!!!

Actinodura sodangorum had betrekking op het Sodang-volk in Vietnam...

ook mensen... Ook als doel om daar de eer te leggen en daardoor de aandacht te trekken voor dat gebied... geen persoonsverheerlijking!!!

Ruud Schenk  ·  19 juni 2020  00:46

Wat zou er mis kunnen zijn met kaffergierzwaluw?


Ruud Schenk  ·  19 juni 2020  00:48

Ik vind pijlstaartgierzwaluw een mooie en treffende naam!!!

Ruud Schenk  ·  19 juni 2020  01:03

Ooit in West Afrika zag ik 2 soorten negro-finches... dat wil zeggen zo stond dat nou eenmaal in Serle 1977... ook die zijn anders benoemd... wist ik veel...

als eenvoudige boerenlul determineerde ik een paar vogeltjes...

Wim Wiegant  ·  19 juni 2020  01:20, gewijzigd 19 juni 2020  01:46

Nikkervinkjes is inderdaad minder passend tegenwoordig, en -naar mijn mening- terecht.  Ik moet eerlijk zeggen dat ik niet weet hoe ze nu heten...

Ooit heb ik nog gedacht (het staat hier nog ergens op de site) dat er niets mis was met Kaffergierzwaluw, omdat ik dacht dat Kaffers de naam was van de leden van een Afrikaanse stam.  De zaak verandert natuurlijk als het een scheldwoord blijkt te zijn…! 

De beeldenstorm die er nu aan de gang is, om ongeveer álle namen van historische figuren uit vogelnamen te schrappen (zie link van Eduard Sangster hierboven, 17 juni 08:54 u), is dan weer moeilijker te bevatten…

George Sangster  ·  19 juni 2020  09:09, gewijzigd 19 juni 2020  14:59

Een Negro-finch / negervink heet tegenwoordig een 'nigrita'. Prima.

Tot nu toe is slechts een van de mannen waar Noord-amerikaanse vogels naar zijn vernoemd een echte jerk gebleken: Kapitein McCown, naar wie McCown's Longspur is vernoemd, heeft naderhand tegen de afschaffing van slavernij gevochten. (De AOU heeft zich hier onlangs over gebogen, maar heeft de naam helaas niet gewijzigd.)

De rechtvaardiging voor het vervangen van Steller's Eider, Baird's Sandpiper, Ross's Gull, Franklin's Gull etc is dat Steller, Baird, Ross, Franklin c.s. ook allemaal blanke mannen waren. De mensen achter de blog waarnaar verwezen wordt (10000birds), menen dat de witte mannen waar Noord-amerikaanse vogels naar zijn vernoemd waarschijnlijk vooral kolonisten/overheersers waren en daarom niet vereerd moeten worden. Kortom, van een hele groep mensen wordt op basis van huidskleur/afkomst aangenomen dat het slechte mensen zijn, en dat wordt gebruikt om hen een bepaald privilege af te nemen. Hmm, waar hebben we dat eerder gezien?

Verder menen de bloggers van 10000birds dat deze soorten helemaal niet zijn ontdekt door witte mannen, maar al lang bekend waren bij de lokale bevolking. Zal best, maar dat is niet hetzelfde als het wetenschappelijk documenteren van soorten.

Ik krijg de indruk dat deze bloggers weinig weten over wie de desbetreffende blanke mannen waren, de gevaren die zij trotseerden (honger, infectieziekten etc), en weinig begrijpen van het belang  van hun bijdragen aan de wetenschap. Op de site waar Eduard naar verwees staat een afbeelding met een dikke rode streep door de beeltenis van Linnaeus, terwijl Linnaeus niets te maken heeft met Engelse namen. Het komt allemaal niet erg doordacht over.

Bert-Jan Luijendijk  ·  19 juni 2020  09:24

Moeten we de wetenschappelijke namen dan ook niet gaan zuiveren? En wat doen we met de wetenschappelijke namen die door Linnaeus zijn verzonnen? Ik noem maar even wat zijstraten...

Prima natuurlijk om expliciet racistisch getinte scheldnamen in vogelnamen te verwijderen / wijzigen, geen misverstand daarover,  maar laten we er wel voor waken dat de beeldenstorm ook vogelnamen gaat beïnvloeden. 

Bert de Bruin  ·  19 juni 2020  12:42

Is het over een kam scheren van witte mannen eigenlijk niet ook racistisch;)?

Marc Guyt  ·  16 juni 2021  13:29

In het kader van de historie achter de vogelnamen, las ik dit artikel van de week. 

Jan Hein van Steenis  ·  16 juni 2021  14:08

Yuccatroepiaal vind ik ook een veel betere naam.

Leo Stegeman  ·  16 juni 2021  20:29

Wat een verhaal Marc, toch wel iets om bij stil te staan...(wat je er verder al dan niet mee zou moeten).

Max Berlijn  ·  21 november 2021  05:43, gewijzigd 21 november 2021  10:18

Weer een vaste land kolonie (of overwinteringsplek?) ontdekt van Plain Swift.

Justin Jansen  ·  4 december 2023  14:08, gewijzigd 4 december 2023  14:14

Beste Silvan, ik hoop dat je beseft wat je hier schrijft? Alle wetenschappelijke stukken zijn vooral ge-ent op een wetenschappelijke naam in de stukken. Dat is voor alle soortgroepen. Het is al zeer complex geworden met synoniemen. Engelse namen zijn niet heel erg relevant, en wat ik van die discussie vind daar heb ik het niet over. Maar vaak wordt alleen een Latijnse naam gebruikt, hiervoor zijn gelukkig spelregels gemaakt door de ICZN. Er mag – niet alleen voor stabiliteit maar ook voor de wetenschap in algeheel – niets gebeuren met valide namen, en ook niet met synoniemen!


Arnoud B van den Berg  ·  8 december 2023  16:31

Het probleem bij het veranderen van vernaculaire vogelnamen dat naar mijn idee het grootste is, zie ik in deze discussie niet genoemd en ben ik ook in Engelse fora niet tegengekomen. Dat betreft namelijk het moeilijker terugvinden van soortteksten in publicaties (reeds gepubliceerde boeken en tijdschriften).

In Nederland gebruiken we nog volop wetenschappelijke namen (zoals in Dutch Birding) en praktische problemen zullen misschien iets geringer zijn dan in het Engelse taalgebied (want je kunt bij ons zelfs in veel ‘semi-populaire’ publicaties op wetenschappelijke naam zoeken). Maar toch is het lastig.

Het doorvoeren van naamsveranderingen is vrij simpel te doen op websites maar in drukwerk, zoals in boeken en tijdschriften, zullen de oude namen altijd blijven staan. Iemand als Sibley, die nieuwe edities van zijn veldgids maakt, zal vermoedelijk brood zien in nieuwe Engelse namen maar voor museumman Van Remsen is het, gezien zijn reactie, een crime.


Kevin Varekamp  ·  9 december 2023  13:24

Daar noem je het denk ik zelf al heel goed, Silvan. Je (ofwel jij) komt het alleen tegen in een oud Kuifje-stripboek, maar in een onlosmakelijk aan ons verbonden land als Zuid-Afrika is het nog steeds een erg beladen woord dat daar tevens is opgenomen in de antidiscriminatiewet. Ook in de afgelopen tien jaar zijn hier nog regelmatig mensen voor bij de rechter verschenen.

Kevin Varekamp  ·  9 december 2023  17:36

Die onwetendheid neemt ook niemand je kwalijk denk ik. Het geeft maar weer aan hoe lastig het is voor een persoon om een concreet beeld te krijgen van alle 'foute' namen, om het maar weer terug te brengen op de andere discussie.

Wim Wiegant  ·  9 december 2023  20:30, gewijzigd 10 december 2023  00:26

Ja.
En een ander aardig gedachte-experiment zou de verwijdering van Sylvan Laan van deze site kunnen zijn...!
Misschien schiet ik iets uit mijn slof, maar bedenk, Sylvan: het is niet aan de daders om een mening uit te spreken over de gevoelens van de slachtoffers.

George Sangster  ·  9 december 2023  20:56

Pethiyagoda, R 2023. Policing the scientific lexicon: The new colonialism? Megataxa 10(1): 20–25.

Dit artikel bevat o.a. de volgende passage (p. 21-22):

"Hammer & Thiele (2021) called for the International Code of Botanical Nomenclature to be amended to allow for the rejection of culturally offensive and inappropriate scientific names. They cite, for example, a proposal by Smith & Figueiredo (2021) to ‘permanently and retroactively eliminate epithets with the root caf[e]r- or caff[e]r- from the nomenclature of algae, fungi and plants’. Knapp et al. (2020) note that the species epithet “caffra” is derived from a derogatory term for black Africans that has been considered extremely offensive since the mid-20th century and is now illegal to use in South Africa. They argue that ‘Rejecting such names that are in common use would be a useful step in the de-colonisation of taxonomy more broadly.’ In that case, should the 323 plant species names that carry the prefix nigro- and the 135 that carry the prefix rhodes- (the reviled Cecil Rhodes: see Mosyakin, 2022) be similarly rejected? Should Nigeria, Niger and Montenegro be required to change their names? After all, it is undeniable that they evoke the N-word.

It is noteworthy that the species epithet caffra is arguably a derivative of the ethnic slur, which itself is derived from the Arabic kaffir, meaning infidel. This term is by no means universally pejorative. Sri Lanka, for example, has an ethnic community who self-identify as Kaffirs despite having a different local-language name: they are derived from African slaves brought to the island by the Portuguese in the 16th and 17th centuries. Their folk dance, the kaffrinha, has been celebrated for its synthesis of Portuguese, African and Asian traditions (de Silva Jayasuriya, 2020). While the descriptor kaffir has been applied to numerous plant products of African origin, it is by no means confined to Africa. Kaffir lime (Citrus hystrix), for example, is native to Asia. Its local name in Sri Lanka, ‘kapiri dehi’ has long been in use and may be semantically linked to the Anglicized ‘kaffir’ (Oxford English Dictionary, 2023). It is also worth remembering that Kaffer/Käffer are surnames in current use. Thus, while kaffir is particularly offensive in the South African context, it may not be so in other contexts. Similarly, offence may arise when a so-called colored person is addressed as ‘boy’ by a white person in the American or South African contexts, but this does not justify eliminating this word from, for example, pediatrics."

Bert de Bruin  ·  10 december 2023  08:34

Leuke genuanceerde bijdrage, George. Verder eens met de laatste opmerking van Wim!

George Sangster  ·  23 juli 2024  08:06, gewijzigd 23 juli 2024  08:23

Edwin Schuller schreef elders (bij een foto van wat later een Horusgierzwaluw bleek te zijn): "Honderden 'racistische' planten krijgen een nieuwe naam".

Ik plaats mijn reactie maar even hier, bij een echte Apus caffer, zodat het later eenvoudiger is terug te vinden.

Dit is het voorstel waar het om gaat. De naamgevingscommissie van het Internationaal Botanisch Congres (IBC) heeft het IBC aanbevolen om de wetenschappelijke naam caffra bij planten, algen en fungi met terugwerkende kracht te veranderen in afra. Het IBC moet het nog ratificeren, en dat gaat wellicht pas gebeuren als een nieuwe Botalische Code (ICNafp) wordt aangenomen. Je zult de nieuwe namen dus vermoedelijk nog niet op bijv. Wikipedia vinden.

Formeel worden de 'nieuwe' namen (afra) vanaf de ingangsdatum gezien als de correcte spelling van caffra. Ze houden hun oorspronkelijke auteur en publicatiedatum, en zijn formeel dus geen nieuwe namen. Dit neemt niet weg dat iedereen die de literatuur over deze planten wil lezen, nog steeds (ook) de oude spelling moet gebruiken. Het wordt er dus niet gemakkelijker op.

Patrick Bouthoorn  ·  23 juli 2024  08:54

Was gisteren inderdaad in het NOS journaal.  

Jan Hein van Steenis  ·  23 juli 2024  11:17

Ik vond onlangs Convolvulus pulcher bij mij in de stad. Dat is een volkomen begrijpelijke naam voor de botanische leek, maar blijkbaar is de aanvaarde naam volgens Kew het volkomen onbegrijpelijke Argyreia reinwardtiana...

Weteschappelijke namen zijn zeker geen "baken van stabiliteit", wat er ook beweerd wordt.

Het doorspitten van literatuur uit de vroege 19e eeuw zorgt bij vogels regelmatig voor veranderingen in al lang gebruikte namen.

Nog erger zijn de voortschrijdende, maar regelmatig wisselende, inzichten in de genetica, waar helaas de keuze van de genusnamen eerder op splitten/vernieuwen valt, in plaats van op lumpen/stabiliteit. Probeer maar eens uit te vissen hoe die voormalige Percnostola dit jaar heet.

Als tegelijkertijd dan ook aan de Engelse namen gewerkt wordt, is de verwarring compleet.

Dan is caffer in afer veranderen eigenlijk niet het grootste probleem... maar dit is natuurlijk maar een beginnetje. Er zijn ook al voorstellen om "verkeerde" namen te gaan veranderen (Todus mexicanus, bijvoorbeeld).

Met dit soort veranderingen kunnen we maar beter op een alfanumerieke notatie overgaan...

George Sangster  ·  23 juli 2024  14:00, gewijzigd 23 juli 2024  14:00

Volgens mij beweert niemand dat nomenclatuur een baken van stabiliteit is. Het is wel zo dat als je nieuwe, slecht-afgebakende criteria gaat gebruiken om namen te veranderen (zoals de naam is 'beledigend voor sommigen' of 'ethisch discutabel') het hek van de dam is, en er veel extra instabiliteit ontstaat.

Het klopt dat er, door oude literatuur uit te spitten, de laatste twee decennia allerlei namen opduiken die ouder blijken te zijn dan de thans gangbare namen en volgens de regels dus geldig zijn. Gelukkig betekent dat niet dat de huidige namen dus worden vervangen. In veel gevallen zal er een voorstel worden geschreven om voor zo'n geval een uitzondering te maken op de regels. Dat moet formeel via een application bij de International Commission on Zoological Nomenclature. Ik heb het afgelopen jaar (samen met anderen) twee van zulke applications ingediend en werk (met anderen) aan een derde. Als die applications worden gehonoreerd (duurt jaren) dan blijft de huidige naam gewoon in gebruik; eind-gebruikers van taxonomie (vogelaars, ornithologen) merken daar niets van.

De ICZN heeft op dit moment een enorme achterstand bij het verwerken van zulke voorstellen. Dit komt vooral doordat zo ongeveer alle belangrijke zoologische werken uit de 18e, 19e, en begin 20e eeuw de laatste 20 jaar online zijn verschenen en digitaal doorzoekbaar zijn, waardoor talloze oudere namen boven water komen.

De meeste Percnostola (en Myrmeciza) antbirds hebben inderdaad een paar naamswijzigingen doorgemaakt maar dat was het resultaat van wetenschappelijk onderzoek. Die namen werden vroeger gebruikt voor niet-natuurlijke (niet-monofyletische) groepen. Toen dat (al dan niet stapsgewijs) bleek, zijn de soorten in Percnostola en Myrmeciza over 4 genera en 12 genera verdeeld. Dat is inderdaad even wennen.

Andere wijzingen van genusnamen zijn niet noodzakelijk, maar worden door sommigen wel als wenselijk beschouwd. Denk aan het opsplitsen van het genus Grus (kraanvogels) in meerdere genera, het splitsen van korhoenders en auerhoenders in twee genera, en monotypische genera voor Grote Franjepoot en Ruby-crowned Kinglet. In de meeste gevallen is dat een subjectieve kwestie.

Gebruikers van het forum gaan akkoord met de forumregels.

Feedback?