Blog November-December 2024

Zoals we in het vorige blog al schreven is november een mooie maand voor een onverwachte knaller. Dat een nieuwe soort voor Nederland op één van de deelnemende patches zou opduiken is wel een hele dikke verrassing. Hieronder lezen jullie er meer over. Naarmate november voortsleepte en december zich aankondigde werd het sprokkelen in de schaarse daglichturen. Zeker de patchers die na januari en februari al dik in de wintersoorten zaten moesten hard werken voor 1-2 nieuwe jaarsoorten. Er waren toch nog genoeg leuke verrassingen om dit blog te vullen. In januari volgt een laatste blog met een terugblik op 2024 en de winnaars in maar liefst 7 categorieën:

• Meeste soorten
• Meeste punten
• Beste binnenlandpatcher
• Beste soort van het jaar
• Leukste patchverhalen uit het veld
• Meeste waarnemingen op de patch
• Aanmoedigingsprijs

De winnaars worden bekend gemaakt en ontvangen een prijs tijdens de Dutch Birding Vogeldag op 25 januari.
Ondertussen staat alweer een nieuwe Bioblitz pagina klaar voor DPWC2025 waar jullie opnieuw een of meerdere patches van 3 km2 kunnen aanmaken. Dit geldt ook voor de deelnemers van 2024. Kijk hier even voor de wetenswaardigheden hoe je mee kunt doen. Voor degenen die met dezelfde patch verder willen, is het natuurlijk de uitdaging om in 2025 meer soorten te vinden en meer ontdekpunten te scoren dan in het voorgaande jaar, hopelijk hebben jullie de lat voor jezelf hoog gelegd! Wij wensen iedereen veel vogelplezier en patchgeluk in 2025!

Beste ontdekking van de maanden November en December

In deze rubriek geven we graag een podium aan de patchers die landelijke knallers hebben ontdekt op hun local patch. Dit keer het verhaal van Gerjon Gelling die het najaar afsloot met een geweldige knaller over zijn patch in de vorm van een Patchora Pieper!

Petsjorapieper over de Vulkaan, Westduinpark, Den Haag ZH op 1 november 2024

Het is alweer november. Oktober is op een paar mooie krenten na (o.a. Zwarte Specht, Roodkeelpieper en Dwerggors) als een nachtkaars uit gegaan. De vogeltrek langs de Vulkaan viel dit jaar tegen, zowel qua aantallen als krenten in wat normaal onze beste maand van het jaar zou moeten zijn. Dan moet november het maar gaan doen.

Op vrijdag 1 november is het helaas wat mistig en na enige aarzeling besluit ik toch nog maar even naar de Vulkaan te gaan. Je weet maar nooit en wellicht klaart het op. Net na achten kom ik aan. Stephen Tas, ook één van onze vaste tellers, is er al sinds half 8. Het zicht valt niet mee en het klaart maar langzaam op. Hoewel er wel wat Vinken, Spreeuwen en Koperwieken vliegen, zullen we het ook vandaag niet van de aantallen moeten hebben. Een paartje Brilduikers is het hoogtepunt van de eerste anderhalf uur.

Om 9 uur neem ik de notulen over van Stephen omdat hij nog maar een half uurtje kan blijven. Even voor half tien, op het moment dat Stephen op het punt staat te vertrekken, horen we plotseling luide opmerkelijke pieperachtige roepjes. Hierdoor gealarmeerd zoeken we meteen waar het vandaan komt en zien vrij snel ongeveer op ooghoogte op een afstand van een meter of 30-40 aan de zeekant van de Vulkaan de bewuste vogel voorbijvliegen. De vogel roept namelijk nog een paar keer. Op het moment dat ik hem in de kijker heb, is de vogel al voorbij de telpost en roept nog één keer.

We zien een contrastrijke pieperachtige vogel met een opvallend korte staart en opvallend witte buik. De vogel komt wat forser (bulkier) over dan Graspieper met wat bredere vleugels. Door het slechte licht (nog steeds mistig) nemen we de rug- en vleugeltekening niet heel goed waar maar deze komt donkerbruin over met een grijzige waas.

Maar wat hebben we nu gehoord en gezien? Het is een pieper, maar niet één van de usual suspects. Geen Gras-, Boom-, Roodkeel-, Duin- of Grote Pieper. Het klonk en leek ook niet als Mongoolse, waar we door al die waarnemingen elders in oktober voor op scherp staan. We kunnen er niet direct een naam op plakken. Gelukkig heb ik mijn opnameapparaat aan staan. De opname zal uitkomst moeten bieden. Die van Stephen is helaas uitgevallen door lege batterijen.

Om 10 uur stop ik met de telling en ga naar huis, ik heb namelijk nog een paar online vergaderingen voor mijn werk. Thuis begint het toch te kriebelen, daarom check ik tussen de overleggen door even snel de opname in Audacity. De vogel staat er fraai op en roept zeker zeven keer in acht seconden waarvan 3x snel achter elkaar. Ik zie een opvallende vorm in het sonogram waar ik niet gelijk een bekende pieper in herken. Dit zou wel eens iets bijzonders kunnen worden, denk ik en begin een licht vermoeden te krijgen. Dat ga ik verder uitzoeken na mijn volgende overleg dat op het punt van beginnen staat. Ik besluit het geluid en sonogram wel snel nog even op de Vulkaan appgroep te delen voor ideeën.

Tijdens de vergadering begint mijn telefoon al snel meerdere keren te piepen. De eerste reacties komen al binnen en mijn hoop wordt bevestigd. René van Rossum en Sjaak Schilperoort opperen direct Petsjorapieper. Vervolgens stuurt Sjaak een vergelijking tussen mijn opname en één sonogram van XenoCanto. Spot on!! Dan gaat het balletje verder rollen. Aan de ene kant knaagt het wel een beetje natuurlijk dat ik zelf niet direct op Petsjora ben gekomen, aan de andere kant is het al even geleden dat ik Petsjora heb gezien en gehoord (in 2015 in Beidahe, China) en heb ik nog geen tijd gehad verder te zoeken. Na mijn vergadering ben ik er zelf verder in gedoken en heb de literatuur erop nageslagen.

Op basis van het geluid, het sonogram en wat we hebben gezien kan het alleen maar een Petsjorapieper zijn geweest. De geluidsopname en het sonogram heb ik ook voorgelegd aan anderen en gedeeld via appgroepen, de DB-site en waarneming.nl. Alle reacties zijn positief over de ID als Petsjora. De waarneming is ingediend bij de CDNA en indien aanvaard is het de eerste (zekere) voor Nederland. Kortom een hele, hele mooie voor de patch! Rest mij iedereen hartelijk te danken voor hun reacties en commentaar.

#Patchgold

Voor een aantal van jullie leverde november mooie krenten op die alsnog een welkome aanvulling waren op de patchjaarlijst. Zo kwamen Blauwe Kiekendieven, Sneeuw-, IJs- en Geelgorzen en Europese Kanaries nog steeds door. Rob van Bemmelen had zijn oren goed afgesteld staan en peuterde een Bruine Boszanger uit het struweel op zijn patch Soeckebacker bij Egmond.

Zeetrek kon voor sommigen van jullie nog zorgen voor een korte eindsprint. Zo harkte Rob naast de Brubo ook Vaal Stormvogeltje en Noordse Stormvogel binnen. Ken Kraaijeveld kon bij Havenhoofd zelfs de donkere vorm van deze laatste soort aan zijn lijst toevoegen; lekker Ken! Hans Groot, Dick Groenendijk, Rob van Bemmelen, Ezra Mandemaker en Gerjon Gelling slaagden erin op de juiste dagen met harde NW-wind over zee te kijken en Kleine Alk aan hun toch al indrukwekkende jaarlijsten toe te voegen. Voor Dick zat er ook nog een Grote Burgemeester in het vat, voor Ezra een Vaal Stormvogeltje en Gerjon peuterde er ook nog Rosse Franjepoot, Siberische Boompieper en Siberische Tjiftjaf uit.

Garry Bakker kende bepaald geen eindejaarsdip. In november scoorde hij 3 nieuwe, redelijk te verwachten soorten (Zeearend, Boomleeuwerik en Houtsnip) en in december knalde hij er twee fijne eigen ontdekkingen uit: een Topper (zie CoA hieronder) en een Witoogeend, waarna hij ook Wilde Zwaan en Nonnetje meepakte!

Ondertussen, op een klein eilandje ergens in Rotterdam, streed Vincent Hart tegen zichzelf, de elementen en al het vreemde volk dat zijn geliefde Brien verstoort. En dat leverde pareltjes op als Grote Zaagbek, Zwarte Mees en eindelijk Keep. Op de Hondbroeksche Pleij in Westervoort, diep in het Gelderse binnenland, sloeg Roeland Sies toe met een (verzwakte) Drieteenmeeuw waarvoor hij (terecht) een CoA-verzoek indiende. Arjan Boele had al zoveel gezien vanaf de Horde in Lopik, maar er kon er nog wel eentje bij; een Goudvink luisterde zijn patch op en op het Leersumse Veld maakt en Klapekster de dag van Arian van der Meulen meer dan goed. Johan Roeland zag zijn patch opgefleurd met een fraaie Roodhalsgans. Andere patchers waren al blij met een Kleine Rietgans of Toendrarietgans. Ineke Kamp klapte er in november nog even lekker in met een late Grauwe Klauwier en IJsduikers bij de Sommersdiekse Polders en platen bij Middelharnis.

Unseasonal zouden de Engelsen zeggen bij de Steltkluut van David Uit de Weerd die hij op 1 december had in de Schellerwaard bij Zwolle. Een andere mooie toevoeging in december was natuurlijk de Kleine Alk die in Woerden veel bekijks trok en voor Paul van Agthoven en Diederik Kok een ware patchrammer betekende, maar ook een gemiste kans om deze fraaie zeevogel op je eigen binnenlandse patch te ontdekken. Bernd de Bruijn was het patchen in december nog lang niet moe en dat leverde hem voor zijn patch langs het Nijkerkernauw Kleine Rietgans, Topper en Blauwe Kiek op. Voor Vincent Stork was IJseend nog niet gelukt totdat in december twee exemplaren in de Mokbaai neerstreken. Ivo Walsmit eindigde het jaar mooi met zijn tweede Raaf ooit voor Merenpatch bij Leiden.

Terwijl iedereen met diens gedachte al bij de feestdagen zat en het misschien met het grauwe weer wel geloofde, punterde Ben Gaxiola vlak voor het eindsignaal de bal nog drie keer in het doel. Dat hij Zwarte Mees en Rotgans nog aan zijn jaarlijst kon toevoegen is natuurlijk al fantastisch, maar op eerste Kerstdag kwam zijn cadeau niet in de kous die hij zo netjes had opgehangen, maar enkele kilometers verder toen iemand een Bruine Boszanger vond, net buiten zijn patch. Nadat de vogel was getwitched posteerde Ben zich op de uiterste rand van zijn patch en spitste zijn oren en jawel hoor. De roep van deze fijne dwaalgast was te horen en daarmee kon Ben een dikke kers op zijn patchjaartaart leggen.

Court of Appeal besluiten

Garry Bakker hield in 2024 fanatiek zijn DPWC-lijst bij maar deelde die pas in december en zo kwam ook de aanvraag voor een extra punt voor een vrouwtje Topper in de Eendragtspolder, Zevenhuizen op 1 december. Twee weken ervoor had Garry al een hybride Kuifeend x Tafeleend die in eerste instantie goede papieren had voor een Topper, maar toen was daar gelukkig toch de echte Topper. In het afgelopen jaar zijn al zes eerdere CoA-gevallen van binnenlandse Toppers toegekend, dus deze mocht ook 3 punten bijschrijven plus de 3 zelfontdekpunten.

Het valt op dat maar weinigen gebruik maken van het Court of Appeal. Wat te denken van een Grote Zee-eend in de Schellerwaard bij Zwolle door David uit de Weerd? Of een 1kj Drieteenmeeuw bij Westervoort, gevonden door Roeland Sies? Maar deze laatste is gelukkig op de valreep nog ingediend en keurig beloond met een dikke 3 punten. Het bleek ook pas de 2e Drieteenmeeuw in 30 jaar voor het werkgebied van Vogelwerkgroep Arnhem.

DPWC Ranking (stand ‘eind december’)

In het onderstaande overzicht is per provincie de Top 5 van de voorlopige eindranking weergegeven op basis van het hoogst vermelde aantal soorten dat is doorgegeven via het gedeelde scoreformulier of wordt vermeld op de de Bioblitz pagina van de DPWC. Een laatste oproep aan alle deelnemers om het aantal soorten en de ontdekpunten door te geven via het eerstgenoemde formulier, zodat uw DPWC-team een mooi eindoverzicht van 2024 kan samenstellen!

Het was afgelopen maanden een ongemeen spannende strijd tussen de koplopers Sander Lilipaly en Gerjon Gelling, maar laatstgenoemde heeft op z’n Sifan Hassan’s een fraaie eindspurt ingezet en is nipt de welverdiende winnaar van DPWC2024 geworden met het hoogste aantal vastgestelde soorten en ontdekpunten op een patch. Ook heeft Gerjon met een nieuwe soort voor Nederland het ultieme doel wel behaald. Sander zit hier met zijn aantal soorten en het aantal ontdekpunten echter zeer kort achter. Beide heren hebben beiden met meer dan 230 soorten en 500 ontdekpunten de lat lekker hoog gelegd voor 2025. Wij zijn benieuwd of iemand deze aantallen komend jaar kan overtreffen. Er is een mooie lijst met ‘runners up’ met vier patchers die in 2024 ook meer dan 200 soorten op hun local patch hebben gezien. Er is bovendien van elf patchers bekend dat zij meer dan 300 ontdekpunten bij elkaar hebben gesprokkeld, een indrukwekkend resultaat!

Vermeldenswaardig zijn zeker ook de hoge aantallen soorten die op patches in het binnenland zijn gevonden. Zo heeft Robin Drenth langs de Arkemheense Zeedijk in Gelderland 185 soorten waargenomen. Arjan Boele eindigde in Utrecht ook op 185 soorten, voornamelijk vanaf zijn befaamde telpost de Horde bij Lopik. Ook voor veel andere binnenlandpatches geldt dat met wat moeite 150 soorten overal binnen bereik is, ook al dien je dan waarschijnlijk wel veel uren op een trektelpost te maken.

Voor meer details verwijzen wij graag naar de de Bioblitz pagina van de DPWC. Hier is ook te zien dat meer dan een derde van de 244 deelnemers met 90 soorten of meer in hun patch hun doelaantal soorten voor 2024 (ruim) heeft gehaald. Na zo’n eerste jaar is hopelijk voor iedereen duidelijker geworden wat er allemaal mogelijk is op de 3 km2 dicht bij huis.

Vincent Stork, Vincent Hart, Hein Prinsen, Martijn Renders, Rob van Bemmelen, Maurice van Veen & Ben Gaxiola