Hieronder mijn bevindingen betreffende de Horusgierzwaluwen die ik begin deze maand zag in Senegal. In deze Instagram-posting zijn ook drie aan elkaar geplakte filmpjes (als een) te zien die een indruk geven over hoe ik ze daar zag. Ik hoop dat het iets toevoegt aan de identificatie van de "Schierzwaluw" en de discussie die er over dit geval is en dat de schrijvers (Justin en Gerald) en de CDNA het kunnen gebruiken.

Beschrijving Horusgierzwaluwen Gamadji Sare, Senegal, op 02-12 (15 ex) en 03-12 (9x)-2022 (beide keren gezien in de namiddag met zon in de rug, op korte afstand, soms enkele tientallen meters.)

Algehele indruk: De vogels bevonden zich in een gemengde kolonie met Huisgierzwaluwen. Dit wist ik op voorhand niet. De vogels verschilde in grootte niet veel van Huisgierzwaluwen en het koste een half uur om “te leren” de vogels redelijk snel uit elkaar te houden (zoveel leken ze in eerste indruk op elkaar). Dit is misschien ook de reden dat andere waarnemers op o.a. E-Bird spraken over wel 40 Horusgierzwaluwen en dus niet door hadden dat het een gemengde kolonie van twee soorten was. Ook in manier van vliegen verschilde de soorten niet, vaak beide met typische korte vleugelslagen.  Tevens zijn beide soorten erg zwart van kleur. Na lang vergelijken waren de Huisgierzwaluwen maximaal 10% kleiner dan de Horusgierzwaluwen voornamelijk komend door iets langere vleugels en iets langere staart van de Horusgierzwaluwen. Een Huisgierzwaluw is wat bouw te vergelijken met een professionele turner (klein en zeer gespierd) terwijl een Horusgierzwaluw daar tegenover iets eleganter is vanwege de langere, maar in de basis wel brede, (vooral voor-) vleugels en de iets langere staart. Een extra lastig probleem is dat Horusgierzwaluwen veelal met een gesloten staart vliegen waardoor het vorkje niet zichtbaar is. De staart zit dan als een soort “dop” op de achterkant van de witte stuit, een effect zoals ik dat bij Roodstuitzwaluw soms ook omschrijf. De veerkenmerken die ik heb opgeschreven/ingesproken op mijn dictafoon waren als volgt:

Kop en keel: Voorhoofd vuilwit ietwat weglopend over, het hierdoor opvallende donker, oog (maar geen wenkbrauwstreep effect vormend). Keel aansluitend aan het voorhoofd en snavelstreek eveneens opvallend vuil/grijs wit (spook hoofdjes), eigenlijk veel meer dan ik had verwacht. De onder- begrenzing van deze witte keel (overigens groot) was onregelmatig en vlekkerig. De kelen waren wat betreft grootte ietwat variabel. De vogels hadden vaak volle kroppen waardoor de lichte kelen dan groter leken dan ze zonder gevulde kroppen leken.

Bovendelen en bovenvleugels: Alle vogels (allemaal adult denk ik) hadden zonder uitzondering geheel zwart (lijkende) bovendelen met het zwartste gedeelte op de rug (zwart zadel, soms glanzend). Bovenvleugels zwart (minder diep). De stuit was groot (zeker zo groot als bij Huisgierzwaluw) en liep om de zijkanten van de stuitdoor op de achter flank. Ook zeer opvallend bij van je af vliegen.  De stuit was scherp afgesneden aan de boven en onderkant. De bovenstaartdekveren waren ook weer geheel zwart.

Onderdelen en ondervleugels: De onderdelen waren erg zwart. Geen echte schubben op de buik kunnen ontdekken maar een enkele keer bij heel dichtbij vliegen wel enkele lichte randjes aan de buikveren. Ondervleugels matzwart en soms zilverachtig lijkend. Bij goed licht op de ondervleugels heel opvallend lichte toppen aan bijna alle dekveren waarbij die aan de middelste dekveren het opvallends waren en soms een licht lijntje deed vormen en mij doen herinnerend aan een Stormvogeltje.

Staart: Zoals gezegd vaak gesloten en dan soms ietwat onlogisch, een beetje verfrommeld lijkend, aan de vogels vast zittend. Hierbij was het eind van het achterlijf dikker dan de staartveren die er aan vast zitten en dit bleek een goed eerste aandachtspunt bij snelle identificatie. Dit opvallende “kenmerk” toonde alle vogels. Geheel zwart. Bij zwenken was de staartvork te zien wanneer de staart open ging. Staartvork diepte lastig om goed aan te geven. Zeker minder diep dan Pijlstaartgierzwaluw (die ik nu niet zag maar wel ken en ook een langere staart heeft).  Maar wel duidelijk en ongeveer net niet de helft van de zichtbare staart. Note: Huisgierzwaluw toont soms ook een minuscuul inkepinkje in het midden Staart punten scherp lijkend. van de staart.

Geluid: Niet met zekerheid gehoord omdat de Huisgierzwaluwen ook riepen (denk ik), leek lager en “losser” in toon dan Gierzwaluw.