Je zou haast zeggen dat een best grote roofvogel zomaar ongemerkt over Nederland zou kunnen vliegen...

Niet alleen "vliegen", maar vooral ook het jagen moet toch een dermate onrust onder groepen vogels veroorzaken dat je verwacht dat dit opgemerkt wordt. Bijzonder dat zo'n knots van een roofvogel zo onder de radar weet te blijven bij lokale vogelaars.

Hij moet over mijn huis gevlogen zijn..

Hij is niet onopgemerkt gebleven: 18 maart is ie gefotografeerd nabij Heerjansdam en als ik me niet vergis zijn de Fransen pas daarna gecontacteerd. Het begon allemaal met een ouderwetse zichtwaarneming van een lokale vogelaar …

En waarschijnlijk ook over dat van mij, maar alle alarmerende meeuwen waren vals alarm. Zijn slaapplaats daar was wellicht hetzelfde bosje waar de Bastaardarend, welke door broer Arie jaren geleden op een uitgelegde prooi (voor Buizerd foto's) was ontdekt, een paar nachten in sliep.

Vroeger bleven dit soort beesten gelukkig ook nooit onder de radar. Toen werden ze door allerlei oplettende jagers geschoten. Inmiddels liggen die beesten in musea en nu trekken we daar conclusies uit.

Oh Jaap, wat kun jij het toch altijd gezellig brengen! ;-)

Dank je, Gijsbert... Maar voor de goede orde: ik vat slechts in het verleden door de CDNA et al. in dit soort discussies gebruikte argumenten nog weer eens samen in een reactie op de opmerking van Vincent.

Maar hoe zou het nu zijn met de havikarend die op 9 maart in oostelijke richting over Brugge vloog. Gezien de vliegrichting en het feit dat'ie intussen al 2 weken spoorloos is, is die daadwerkelijk compleet ongemerkt Nederland overgevlogen!

Hoe bestaat het!

Dit is dan de vogel die afgelopen nacht overnachtte in een bos in Warisoulx (provincie Namen). 

Om 8h25 kregen we de locatie door en rond 10h25 vloog hij uiteindelijk op. Voor enkele 10-tallen vogelkijkers net voldoende tijd om er te geraken. Enkele waren op weg naar de Keizerarend maar maakten rechtsomkeer. 

Was nog even spannend voor het groepje vogelkijkers dat langs de verkeerde kant van het bos stond. 

Nee, die van deze ochtend was de afgelopen dagen via Gent, Hulst, Doel, Breda, Eindhoven en Genk gevlogen. En is overigens ook een andere dan die van Brugge recent. Met die van bovenstaand kaartje en de returning adult erbij is er dus sprake van 4 vogels boven de Benelux deze maand, denk ik?

Een stoute hypothese: gezenderde rovers geraken van slag door de zender en vliegens als een kip zonder kop de verkeerde kant op. Geef toe: Er komt toch wel écht veel gezenderd roofgeweld onze kant uit.

En dan te bedenken dat van al die arenden maar 1 in het veld gevonden is. Moet je je voorstellen hoeveel ongezenderde arenden ongezien Nederland doorkruisen. 

@Dominique: het lijkt er inderdaad op dat in sommige gevallen inderdaad zo is.

Maar als je naar die Keizerarenden kijkt lijkt het merendeel te blijven doen wat je verwacht. Er komen er ook onze kant op die niet gezenderd zijn (de vogels van de Kamperhoek, Oss/Overijssel en Drente, de terugkerende vogel op de Duits-Poolse grens). Aangezien die arenden zó slecht te vinden blijken te zijn voor normale vogelaars zijn we makkelijk geneigd de negatieve effecten van zenders te overschatten.

@Folkert Jan: hoezo, 1?

Voor Havikarend kom ik op vier vogels die in het veld zijn gevonden de laatste 3 jaar. Alle bleken een zender te dragen.

Op 17/04/2020 was er de vogel nabij Sluis (werd later die dag nog opgepikt te Loppem, België; en enkele dagen later terug op Breskens; en nog later verder in Nederland).

Op 14/04/2021 een gezenderde 3kj in Overijssel.

Op 09/03/2022 een gezenderde 3kj vanuit een tuin in Brugge (dezelfde waarnemer die de Steppearend en ook Lammergier had vanuit zijn tuin).

Op 18/03/2022 een gezenderde 2kj te Zwijndrecht.

Dan komen we op 100% gezenderde vogels die in het veld zijn gevonden. 

Ik weet niet of er de laatste jaren Havikarenden zijn gezien die zeker niet gezenderd waren? (mss de vogel van Merelbeke in maart 2018, is dat gecheckt geweest Dominique?)

Je zou je inderdaad kunnen afvragen of de aanwezigheid van een zender het gedrag  kan beïnvloeden.

Anderzijds is het duidelijk dat aanhoudend mooi weer aanstekelijk werkt op het zwerfgedrag van jonge arenden, getuige het grote aantal waarnemingen van arenden in het uitzonderlijke voorjaar van 2020. Ook deze maand hebben we een uitzonderlijk lange periode met goed weer.

Het aandeel gezenderde vogels in de populatie Franse (immature) Havikarenden is ook best groot.Van 2017 tot 2020 werden respectievelijk 10,14,18 en 13 jonge vogels van een zender voorzien. In 2021 werden in Frankrijk 36 uitgevlogen jongen geteld.

Bij Kaalkopibis hebben ze een negatief effect van zenders al vastgesteld.

Als dispensie geen voorkeursrichting kent, is het voorstelbaar dat gunstige weersomstandigheden (zoals langdurige windrichting ZO)  een behoorlijke factor zijn bij wat we in maart aan gezenderde vogels hebben gezien. En als zenders geen storende invloed hebben, vormen de aantallen een indicatie van wat we over het hoofd hebben gezien. Evenals het aantal spontane waarnemingen van de vogels die hier aantoonbaar aanwezig zijn geweest.

Johan, das een heel ander onderzoek. Dat onderzoek wees toch uit dat de vogel 1 beschadigd oog kreeg van het feit dat de kop onder de veren ging bij het slapen, en daarbij de zender raakte? Dat zegt dus helemaal niks over een effect waarbij de vogel naar een andere richting gaat zwerven, of iets dergelijks. Puur fysiek effect van het zendertype, aangezien er geen effect te zien was bij legloopzenders, alleen bij de "rugzakjes".

@Hans. Een van de laatste Havikarenden vloog over de Eifel als ik het goed heb. Heb je voor mij de exacte data want die willen ze graag ontvangen bij het Nationaal Park.

Het enkel noordwaarts vliegen van Havikarenden vanwege een GPS-zender op hun rug lijkt mij ook iets te ver gezocht. Alsof alle gedetineerden met enkelband na vrijlating rechtstreeks in een bepaalde richting (ik zal geen specifieke plaatsnaam noemen) migreren.

Ik zie meer een combinatie van mooi weer, populatie-toename en klimaatverandering. GPS-zendering lijkt meer inzage te geven hoeveel meer er boven ons land te zien is.

Zwolle ...?

Bingo, Wim 😉

Fantastisch om dankzij de gps-zenders te zien hoe veel arenden, gieren en andere grote vogels over ons land vliegen. De meeste exemplaren van deze soorten dragen geen zender dus dan zal het aantal dat ongezien over de Lage Landen vliegt nog veel groter zijn.

Nog maar kort geleden vonden onze vogelkenners het zo onwaarschijnlijk dat wilde arenden (Keizer, Steppe, Slangen of Havik) en wilde gieren (Vale, Monniks, Lammer of Aas) naar Noordzeelanden vlogen, dat vaak aan ontsnapte kooivogels werd gedacht. Hoeft niet meer.

Helemaal eens, Arnoud. Het zou zelfoverschatting zijn om te denken dat grote vogels in een vogelaars-dicht land als NL makkelijk gevonden worden. Lammergieren hebben Amsterdam, Brussel en Parijs al eens overvlogen zonder te worden opgemerkt. 

De naar mijn smaak beste wel-opgemerkte wil ik graag nog even memoreren. De Groningse koning van de nieuwe haring, dat is wel onze Noorse vriend Bert de Bruin. Die wilde juist een harinkje gaan nuttigen - je weet wel, de haring hangend aan de staart je mond in laten glijden - ik denk op 1 juni 2002, en terwijl hij de mond omhoog hield om de haring naar binnen te gaan werken, ziet hij een flinke groep Vale Gieren over de haringkar heen vliegen. Veel beter dan dit kan het echt niet....!
Dus niet iédere grote vogel (in dit geval 17) vliegt onopgemerkt voorbij...!

Dank je, Wim. Dat is me overigens hier in Bergen nog niet overkomen...

Helemaal mee eens, Arnoud. En ik ga er van uit dat de mythe "Het is vroeger niet verzameld/geschoten en is dus niet in een museum te vinden, dus het was er vroeger niet", nu ook voor deze vogelkenners de prullenbak in gaat.

2 van de 3 Havikarenden zijn weer terug in Frankrijk. De derde ('26") is niet, zoals de afgelopen jaren, naar Denemarken gevlogen, maar vliegt nu rond in Kaliningrad. Via Polen dus.

26 zit nu (via Tsjechië) in Beieren waar hij twitchbaar was.

Op Birdforum wordt gevraagd naar zijn route door een Litouws/Britse vogelaar. Is hij eigenlijk nog Litouwen binnengevlogen? Zou het vast een nieuwe soort voor zijn.