Al enige jaren gaat het gerucht dat de Haakbekken van november 2004 van Beijum, Groningen, gevangen zouden zijn en dat het mannetje als opgezette vogel bij een vogelaar op de schoorsteen zou staan. Enkele maanden geleden is dit gerucht weer actueel geworden en verschenen op diverse fora heftige discussies. Zelfs de pers heeft dit toen opgepakt. Naar aanleiding van deze discussies is mij gevraagd of ik als opsporingsambtenaar (Flora en Faunawet) met enige expertise ter zake de controle van beschermde inheemse vogelsoorten deze opgezette vogel eens zou kunnen controleren.

Omdat mogelijk enige duidelijkheid kon verschaffen in deze zaak heb ik contact opgenomen met de eigenaar van de opgezette Haakbek, die alle medewerking verleende aan de controle. Ook hij wilde graag duidelijkheid over de herkomst van de vogel, daarbij een proces-verbaal riskerend als de vogel illegaal zou zijn. Het is in Nederland verboden beschermde vogels of delen daarvan in je bezit te hebben, tenzij de houder kan aantonen dat de vogels gefokt zijn en deze vogels zijn voorzien van een juiste pootring. Deze pootringen kunnen zijn: een open pootring, ook wel breekring genoemd, met de juiste code of ringmaat (mits deze vogel van voor 1 november 1994 is) en een gesloten pootring, die men niet kan niet kan verwijderen wanneer de poot van de vogel zijn definitieve omvang heeft bereikt. De pootring moet een maximale binnendiameter hebben per soort zoals gesteld in bijlage 1 van de Regeling afgifte en kenmerken pootringen en andere merktekens. Bovendien mag er op geen enkele wijze met deze ringen geknoeid zijn en moeten deze ringen een aanduiding hebben van de binnendiameter van de ring in de vorm van een code of ringmaat.

Op maandag 30 maart 2009 heb ik in de woning van de houder de betreffende Haakbek onderzocht. Het bleek te gaan om een mannetje Haakbek, waarbij door de wijze van opzetten niet direct te zien was dat de vogel was voorzien van een preparateurs-merkteken dan wel een gesloten pootring. Onderzoek met behulp van een loep en digitale schuifmaat wees uit dat de vogel geringd was met een Belgische ring. Op deze ring was de juiste code aanwezig. Ook de binnendiameter van de ring voldeed aan de wettelijke voorschriften. Bij onderzoek aan de ring vond ik geen aanwijzingen dat er met de ring geknoeid was. Het betreft hier dus een gekweekte kooivogel.

Tijdens de door mij veelvuldig uitgevoerde controles ter opsporing van beschermde inheemse vogels kom ik overigens wel vaker op de juiste wijze geringde Haakbekken tegen, waarbij het dus kennelijk gaat om gekweekte vogels.

Ed Opperman

Haakbek Pinicola enucleator, Beijum, Groningen, november 2004 (Marc Plomp)