Introductie
Vorig jaar kon ik helaas niet mee door studieverplichtingen, maar wegens daverend succes toen sprokkelde Remco Hofland ook dit jaar (2008) weer wat geïnteresseerden bij elkaar om een paar dagen stevig te zeetrekken bij 'The Bridges of Ross', Ierland, de ultieme West-Europese (coast based) zeetrekplek. We gingen met zeven man: ik (Ben Wielstra), Remco, Kasper Hendriks, Danny Laponder, Michel de Lange, Bertus de Lange en last but not least Han Zevenhuizen. De locatie is vanzelfsprekend populair bij de Ieren zelf, maar ook Britten zijn bereid er met enige regelmaat naar toe af te reizen. Die rekenen Ierland gewoon tot hun territorium, zeker als dat lijstuitbreiding kan betekenen. Al met al zaten we elke dag wel met zo'n 50 tot 100 man op de kliffen. Elke dag? Nee, niet de dag dat er een Gele Zanger Dendroica petechia ontdekt werd; toen zaten we praktisch alleen!

De reis
Vrijdagmiddag 22 augustus sloten we aan in de file naar Brussel (nou ja, Charleroi, wat nog een roteind verder ligt). Na een aan de prijs maar niet op smaak zijnde maaltijd op het vliegveld vlogen we laat op de avond naar het Ierse Shannon. We huurden twee auto's en vervolgden onze tocht richting Kilkee. Hier was reeds een huisje geboekt. Binnen een uur waren we ter plekke. Na een buitengewoon kort nachtje reden we voor het eerst richting 'The Bridges'. Een ritje dat een klein half uur in beslag neemt en dat we nog regelmatig heen en weer zouden rijden de komende dagen.

The Bridges of Ross, Co. Clare, Ierland, augustus 2008 (Han Zevenhuizen). Onderste foto het Nederlandse team.

Over vogels
Nog in de schemering settelden we ons zaterdag 23 augustus aan het water en drukten we de ogen in onze oculairs. De eerste indruk was meteen goed; overal waren snavels met buisjes te zien. Duidelijk was dat we ons heel goed gingen vermaken de komende vier, vijf dagen. Ik zal de waarnemingen maar even per soort behandelen en hier en daar wat data en dagtotalen noemen. De telresultaten zijn netjes door Danny uitgewerkt en hieronder toegevoegd.
De nadrukkelijkst aanwezige soort is de Noordse Pijlstormvogel Puffinus puffinus. Fantastisch, want zelf zie ik die niet eens elk jaar in Nederland, terwijl ik toch altijd bovengemiddeld veel over zee sta te turen. Hoewel deze rakker in de omgeving in groten getale broedt, wordt er rond deze tijd toch wel aan trek gedacht (inclusief aanwas van het betreffende jaar). Toch had ik het idee dat er niet te zuinig heen en weer gependeld werd. Daarnaast liggen er ook regelmatig pijlentapijtjes voor de kust en wordt er druk gefoerageerd. Alles bij elkaar opgeteld hebben we ruim 40.000 vogels gezien, met als hoogste dagtotaal ruim 22.000 op de 25e (terwijl we tussendoor weg gegaan zijn om te lunchen en de aanhoudende regen te ontvluchten). Een flink deel van deze vogels liet zich erg mooi bekijken.
Alles bij elkaar zagen we ook zo'n 350 Grauwe Pijlstormvogels Puffinus griseus. Bijna allemaal waren ze heel goed te zien. Ik vind dit toch eigenlijk wel een hele mooie pijlensoort. Een fraai modelletje en de ondervleugeltekening is ronduit hip. Erg leuk was het om nu en dan zo'n beest door een groepje Noordse te zien knallen. Een flink stuk groter. De 25e was de beste dag, met 190 vogels.
Mijn grootste target was toch wel Vale Pijl Puffinus mauretanicus (op hele zware en daarmee minder realistische dingen na dan). Ik heb er inmiddels wel een aantal in Nederland en daarbuiten, maar het was altijd te kort of te ver om er echt eens goed naar te kijken. Ik had er zelf uiteindelijk negen. Geen onbelangrijk deel van de wereldpopulatie en op zich niet eens een hoog aantal voor The Bridges. Vorig jaar hadden Remco & Co er twaalf op één dag bijvoorbeeld. Ik kon praktisch alle vogels die langs kwamen oppikken (wat toch nog wel lastig kan zijn binnen wolkjes langsjakkerende Noordse Pijlen) en vond er zelf ook een zwikje. Ze waren stuk voor stuk fraai te zien. Het waren allemaal hetzelfde type beesten en ik kon eigenlijk geen individuele verschillen ontdekken. Dit soort beesten behoren tot de lichte 'vorm' en die is ook het talrijkst. Of zou het telkens dezelfde zijn geweest...? Anyway: hoei!
Grote Pijlstormvogels Puffinis gravis hielden zich wat rustig. De 25e zat ik de Noordse Pijlen af te turen terwijl de schemering nog op moest trekken. Eigenlijk zag ik voornamelijk oplichtende witte buikjes. Al vrij rap zag ik dat er iets geks tussen zat. Allemaal fractie van een seconde werk, maar wat me in eerste instantie opviel was de stevige tekening op de onderdelen. De vogel leek ook wat groter, maar het was nog wat slecht licht en hij had er een handje van om samen met de Noordse Pijlen laag in de golfdalen te blijven. Ik kon de vogel wel volgen en zag kort hierop de bovendelen: een bruinige rug (echt ´schubben´ kon ik niet vaststellen, maar het was duidelijk niet egaal). Ik had niet gedacht dat de kopkap moeilijk te zien zou zijn; dat was ook niet mijn ervaring in de Golf van Biskaje. Met moeite kon ik deze toch ontwaren (plus witte inham), maar opvallend zou ik het niet hebben durven noemen. Afijn, de omstandigheden waren nog niet optimaal en het beest vloog ook weer niet heel dicht langs. Toch kon bijna iedereen de vogel vrij rap oppikken. Remco miste 'm, maar maakte zich hier (nog) niet druk over. We kregen helaas geen mogelijkheid meer om nog wat meer met die beesten te oefenen. We moesten het met nog slechts één enkele vogel doen die door Michel werd opgepikt toen´ie al langs was. Ik wil ze toch nog wel eens beter zien vanaf de kust. Misschien binnenkort in Nederland?
Ieren/Britten worden blijkbaar niet zo opgewonden als ze wat zeldzaams zien. Op het moment dat ik net was ingestort (verkeerde slaap/bier-ratio) en achterover lag doemde er wat geroezemoes op. Dit was het meeste geluid dat er uit die lui was gekomen, dus er moest toch wel wat aan de hand zijn. Na het even aangekeken te hebben, ging ik toch even polshoogte nemen. Daar kreeg ik te horen dat ze een Kleine Pijlstormvogel Puffinus baroli in beeld hadden. Aha! Van dit beest konden door onze groep nog wat glimpen worden gezien, maar niet door iedereen (die arme Remco weer...). Gedeeltelijk werd de schuld afgeschoven op een liga die nog in de auto lag (Bertoesss). Dit was ook op de 25e trouwens, de beste dag eigenlijk.
Stormvogeltjes Hydrobates pelagicus gingen los en op de 24e hadden we er maar liefst 281 (niet slecht, ook niet voor daarzo). In totaal hadden we ruim 400 stofjes. Het zijn beestjes waar je zo overheen kan kijken. Kleine dreumesjes, die ook nog eens heel laag bij het wateroppervlak blijven. Toch zijn ze als je ze dan eenmaal te pakken hebt rete-opvallend, met hun vleermuisachtige vlucht. Er vlogen regelmatig stofjes ver, maar ze kwamen toch ook geregeld erg mooi dicht langs. Een genot voor het oog! Ook werd er druk gefoerageerd, soms door meerdere vogels vlak bij elkaar. Erg leuk was het ook om ze op het water te zien zitten. Remco wist ook nog een Vaal Stormvogeltje Oceanodroma leucorhoa mee te pikken.

Noordse Stormvogels Fulmarus glacialis, The Bridges of Ross, Co. Clare, Ierland, augustus 2008 (Han Zevenhuizen)

Papegaaiduikers Fratercula arctica deden het goed dit jaar en we hebben er zo'n 75 gezien. Dat zijn dus niet van die ansichtkaartbeesten, maar juvenieltjes/winterkleedbeesten. Juist het type beesten die je in Nederland zou kunnen zien en daarmee dus veel interessanter. Ik ben weleens bij zeevogelkolonies geweest waar Papduikers zouden moeten broeden, maar nooit in de goede tijd en heb daarmee altijd achter het net gevist. Mijn Papduikerervaring beruste dus op een handjevol waarnemingen in Nederland, altijd wat te vluchtig voor het mooi. Maar Papduikers knallen er toch echt uit! We konden ze geregeld in directe vergelijking met Alk Alca torda zien. Nou zijn Brits/Ierse beesten wat kleiner, maar ik had niet verwacht dat het zo'n verschil in grootte zou zijn. Ze zijn eigenlijk veel eerder te verwarren met Kleine Alk Alle alle. Zo heb ik vorig jaar al eens een Papduiker laten schieten wegens het negeren van een door m'n beeld schietend alkje (Kleine Alken zijn zó 2005...) en dat doet nog steeds pijn. Er lagen er geregeld ook enkele onder de kliffen. Aangezien deze rakkers best aardig te zien waren durf ik toch wel te zeggen dat de snaveltjes miniem waren, ook bij de beesten met lichtere wangetjes, die ik toch wat ouder in zou schatten. Maar een echte adult winter heeft toch nog wel een flinke oranje gok zou je zeggen. Interessant.
Dougalls Stern Sterna dougallii is een superleuke en daar hadden we er 4-5 van. Als eerste hadden we twee vogels die zo dicht langs vlogen dat ze al voorbij waren op het moment dat ze opgepikt werden. Toen we ze in de smiezen kregen sprongen ze er alsnog keihard uit. Het zijn hoe dan ook opvallend slank gebouwde sterns met lange staart en snavel, maar helemaal onmiskenbaar is de witte kleur als van Grote Stern Sterna sandvicensis. Later vond ik een vogel die al redelijk op weg naar winterkleed was. Deze had nog wel een stevige roze zweem op de buik en nog steeds een donkere snavel. De staart was echter korter. Ook viel de smallere donkere wig in de handvleugel bij dit beest ineens op. Dat heb ik bij de andere vogels niet gezien! De laatste dag pikte Danny een adult zomerkleed vogel mooi op tijd op. Wat een juweeltje! Overigens zagen we ook met enige regelmaat adulte en 1e winter Noordse Sterns Sterna paradisaea. Van die beesten krijg ik nooit genoeg! Visdief Sterna hirundo (een adult plus jong) heb ik daarentegen maar één keer gezien. Van die beesten krijg ik wel regelmatig genoeg, dus ik kan er mee leven.
Geregeld kwamen er Grote Jagers Stercorarius skua langs zetten. Praktisch allemaal adult. Ook hadden we enkele Kleine Jagers Stercorarius parasiticus, de meeste fraaie adulten. Fijn was het om ook wat Middelste Jagers Stercorarius pomarinus te zien. We hadden een fraaie adult zomerkleed lichte fase, een mooi 1e zomer beest dat samen met een Kleine een Drieteenmeeuw Rissa tridactyla kapot probeerde te maken, en een donkere adult zomerkleed (die ik nog nooit eerder in vol ornaat had gezien). Geen Kleinste jager Stercorarius longicaudus helaas, hoewel ik één juveniele jager wel beter had willen zien (die werkte helaas niet mee, maar misschien was dat wel de reden dat-ie interessant leek).
We hadden ook enkele Rosse Franjepoten Phalaropus fulicarius. Ik vind stelten bijzonder interessant, maar veel te moeilijk en word normaal gesproken gillend gek van die beesten. Bij franjepootjes is dat echter anders en ze hebben dan ook een speciaal plekje in mijn hart. Heerlijke beestjes! Het valt me altijd op hoe enorm zo'n franjepoot weg kan vallen tegen een zee als achtergrond. Kijken vanaf een klif is wat dat betreft niet echt bevorderlijk. En dan ploffen ze nu en dan ook nog eens op het wateroppervlak. Eigenlijk lastiger te volgen dan stofjes! Wel een redelijk vergelijkbare manier van vliegen. Beetje tussen Vaaltje en Stofje in? Het moet een drama zijn om Bont Stormvogeltje Pelagodroma marina op te pikken, bedenk ik me nu.
Voor de afwisseling kondigde Kapser droog een clubje rotganzen aan. Even checken of er ook witbuiken tussen zaten. Nou en of: het waren alle 22 witbuiken Branta hrota! Persoonlijk fluim ik op ganzen, maar dit was toch wel een mooi gezicht. Ook grappig: er vlogen enkele groepjes Grutto's langs. Dat moeten IJslandse Limosa (limosa) islandica geweest zijn! Grutto's in een boerenlandschap? Gaaaap! Ze moeten over zee vliegen, dan zijn ze pas gaaf!
Schoonheden als Noordse Stormvogel Fulmarus glacialis, Jan-van-gent Morus bassanus en Kuifaalscholver Phalacrocorax aristotelis waren ook goed vertegenwoordigd. Verder vergeet ik vast nog wel wat. O ja, de Alken die onderaan de kliffen zwommen met hun kroost waren leuk. De kuikens werden nog gevoerd. En er hingen ook nog wat geinige locals rond als Alpenkraai Pyrrhocorax pyrrhocorax, Rotsduif Columba livia, Slechtvalk Falco peregrinus en Raaf Corvus corax. Er waren af en toe ook leuke niet-vogels te zien. Bijna elke dag konden we genieten van een clubje Tuimelaars Tursiops truncatus en een groepje Gewone Dolfijnen Delphinus delphis. Ook enkele Maanvissen Mola mola waren stuk voor stuk gaaf te zien. Bertus maakte ons lekker met verhalen over Reuzenhaaien Cetorhinus maximus die hier in mei vlak voor de kust zwemmen!
Op de terugweg richting Shannon kopten we de endemische ondersoort van de Zwarte Mees Periparus ater hibernicus nog even binnen. Een buffish buikje en wat gele tinten. Helaas konden we niet te lang blijven kijken en bleven de vogels kiekeboe spelen. Dan niet!

Nog wat ander geneuzel
Goed eten konden we bij Indisch restaurant Taste of Punjab, wat binnen luttele seconden verbasterd was tot ´taste of poon job´. Verder hebben we enkele malen in de pub gegeten. Ik was er voor gewaarschuwd, maar alleen de pub in Kilkee zelf schotelde minder appetijtelijke kek voor. Voedsel geserveerd in de pubs te Kilbao, nabij Loop Head, was goed te nassen. Overnachten in ons appartementje was heel goed te doen en ook nog eens zeer goedkoop. Handig aan het tot je beschikking hebben van een keuken is dat je eventueel zelf nog zou kunnen koken om kosten te drukken. Hoewel we verder niet veel van Ierland gezien hebben kan ik wel zeggen dat het landschappelijk gezien niet mis is. Vooral rondwandelen bij Loop Head was erg gaaf. Kliffen regeren!

Zeevogelfanaten op The Bridges of Ross, Co. Clare, Ierland, augustus 2008 (Han Zevenhuizen)

Overpeinzingen
Helaas geen gadfly Pterodroma sp., Wilson's Stofje Oceanitus oceanicus of (adulte) Kleinste Jager, maar daar durfde ik toch al niet op te hopen. Toch waren er al wat Pterodroma's gemeld in de dagen aanlopend op ons bezoek, dus we hadden wel constant het gevoel dat er elk moment ééntje langs kon komen denderen. Wel hadden we dus een Kleine Pijl, die voor The Bridges in het bijzonder en UK/Ierland in het algemeen nog vele malen zwaarder is. Het weer was suboptimaal (zicht niet altijd even goed door regen en de wind stond verkeerd), dus we moesten tevreden zijn met slechts enkele Grote Pijlen. Dat waren we ook zeker wel, maar het is mogelijk om er nog veel meer te zien! Ook Kuhl's Calonectris borealis moet in grote kwantiteiten kunnen bij betere wind, maar lijkt toch nog iets onberekenbaarder dan Grote. Nou had ik Kleine en Grote Pijl (en Kuhl's) al mooi gezien, dus ik kwam voor dingen als Vale Pijl, Papduiker en Stofje. Dat liep zoals gezegd lekker! Daarnaast hadden we leuke krentjes als Dougalls Stern, Rosse Franjepoot en Witbuikrotgans. Afwezig waren dan weer Vorkstaartmeeuw Xema sabini en Zwarte Zeekoet Cepphus grylle. Vorig jaar werd er zelfs een IJsduiker Gavia immer gescoord. Die komen nog wel een ander keertje!
The Bridges of Ross: een fijne ervaring voor een zeetrekfanaat als ik en erg leuk voor een lang weekendje! Lekker veel zeevogels gezien die in Nederland lastig zijn. Erg gaaf is dat je die beesten onder zeetrek-omstandigheden ziet. Een Dougalls Stern twitchen of een Grote Pijl vanaf een boot zien is totaal niet te vergelijken. Dat is ook leuk, maar toch wat minder toepasbaar in Nederland (want ik ga al die beesten nu ook langs Savoy ontdekken!). Geen dag was hetzelfde; het kan verkeren op The Bridges. Geen reden dus ook om je te vervelen. Het was een zeer vermakelijke en leerzame trip en eigenlijk waren de resultaten nog beter dan die van vorig jaar! Ik hoop volgend jaar weer een zeevogeltripje te gaan maken! Wie weet wel weer een boottocht ofzo? Zo'n Pterodroma wil ik toch wel erg graag eens zien!

De score
Soort 23-aug 24-aug 25-aug 26-aug 27-aug Totaal

Witbuikrotgans Branta hrota 0 0 0 22 0 22
Eider Somateria mollissima 7 0 0 0 0 7
Zwarte Zee-eend Melanitta nigra 7 0 3 4 0 14
Noordse Stormvogel Fulmarus glacialis 170 991 810 560 204 2735
Grote Pijlstormvogel Puffinus gravis 0 2 0 0 0 2
Grauwe Pijlstormvogel Puffinus griseus 5 60 190 61 38 354
Noordse Pijlstormvogel Puffinus puffinus 7984 8254 22187 2980 646 42051
Vale Pijlstormvogel Puffinus mauretanicus 1 2 1 5 2 11
Kleine Pijlstormvogel Puffinus baroli 0 1 0 0 0 1
Stormvogeltje Hydrobates pelagicus 25 281 36 34 43 419
Vaal Stormvogeltje Oceanodroma leucorhoa 0 0 1 0 0 1
Kuifaalscholver Phalacrocorax aristotelis 8 46 10 12 1 77
Jan-van-gent Morus bassanus 850 1729 1136 755 655 5125
Blauwe Reiger Ardea cinerea 0 1 0 0 0 1
Fuut Podiceps cristatus 0 0 0 1 0 1
Slechtvalk Falco peregrinus 0 1 0 1 0 2
Scholekster Haematopus ostralegus 84 8 25 5 0 122
Bontbekplevier Charadrius hiaticula 0 0 0 9 2 11
Kanoet Calidris canutus 0 2 0 5 0 7
Drieteenstrandloper Calidris alba 3 4 0 17 1 25
Bonte Strandloper Calidris alpina 8 0 0 18 0 26
Kemphaan Philomachus pugnax 1 0 0 0 0 1
IJslandse Grutto Limosa (limosa) islandica 1 0 0 0 17 18
Rosse Grutto Limosa lapponica 5 0 0 0 0 5
Regenwulp Numenius phaeopus 51 0 12 315 11 389
Wulp Numenius arquata 0 0 16 1 1 18
Tureluur Tringa totanus 0 0 0 3 0 3
Steenloper Arenaria interpres 0 0 3 1 0 4
Rosse Franjepoot Phalaropus fulicarius 1 0 1 3 1 6
Middelste Jager Stercorarius pomarinus 0 1 0 3 2 6
Kleine Jager Stercorarius parasiticus 2 11 3 7 4 27
Grote Jager Stercorarius skua 8 11 7 14 7 47
jager sp. Stercorarius sp. 1 0 0 0 0 1
Drieteenmeeuw Rissa tridactyla 47 326 220 55 45 693
Kokmeeuw Chroicocephalus ridibundus 5 0 0 0 0 5
Dwergmeeuw Hydrocoloeus minutus 1 0 1 0 0 2
Kleine Mantelmeeuw Larus fuscus 7 1 2 2 3 15
Grote Mantelmeeuw Larus marinus 4 44 27 28 12 115
Grote Stern Sterna sandvicensis 8 41 19 41 31 140
Noordse Stern / Visdief Sterna paradisaea / hirundo 5 0 0 0 0 5
Dougall's Stern Sterna dougallii 0 2 1 1 0 4
Noordse Stern Sterna paradisaea 2 17 15 11 1 46
Zeekoet Uria aalge 4 4 0 6 1 15
Alk Alca torda 21 45 38 226 41 371
Alk / Zeekoet Uria / Alca 5 11 13 19 2 50
Papegaaiduiker Fratercula arctica 16 6 2 53 0 77
Boerenzwaluw Hirundo rustica 1 2 0 0 0 3
Tuimelaar Tursiops truncatus 22 12 0 0 2 36
Gewone Dolfijn Delphinus delphis 43 1 0 0 0 44
Bruinvis Phocoena phocoena 1 0 0 0 0 1
Grijze Zeehond Halichoerus grypus 0 1 0 1 0 2
Maanvis Mola mola 7 0 0 3 0 10

Ben Wielstra

The Bridges of Ross, Co. Clare, Ierland, augustus 2008 (Han Zevenhuizen). The Bridges bij zonsondergang.