Na een roerige maand mei, met 15 beoordeelsoorten, was juni weer wat rustiger. Weliswaar was de Grote Tafeleend een nieuwe soort voor de meeste vogelaars, maar daarbuiten bleef het rustig, althans op het gebied van bezoekbare vogels. Het langsvliegen van een Canadese Kraanvogel langs de kust maakte de vogelaarsgemeenschap natuurlijk zeer nerveus, maar het leidde niet tot het gewenste resultaat. Ook een Roodkeelnachtegaal liet de harten sneller kloppen. Laten we, zoals kortgeleden werd gemeld in een roddelrubriek, kijken of de feiten kloppen, en ze rustig langslopen...

Hoogtepunten

Grote Tafeleend

De Grote Tafeleend, die op 31 mei was ontdekt, kreeg pas echt veel bezoek vanaf 1 juni. De vogel werd de gehele maand be- en gezocht, hoewel er aan het einde van de maand twijfel begon te rijzen over de juistheid van de meldingen na 14 juni. De vogel bleek moeilijker te herkennen dan veel mensen dachten. Het was natuurlijk met recht de Eend van de Maand, en waarschijnlijk ook zelfs de Eend van het Jaar.

Grote Tafeleend Aythya valisineria, Vogelplas Starrevaart, Leidschendam (ZH), 6 juni (Co van der Wardt)

Canadese Kraanvogel

Onzichtbaar, of in ieder geval onbezoekbaar, dat was de Canadese Kraanvogel die op 6 juni over de Westplaat in Oostvoorne in noordoostelijke richting vloog. Het was pas de tweede keer dat de soort in Nederland werd vastgesteld. Groot was de paniek, maar enig resultaat bleef uit. Hoewel er later een in Denemarken werd gezien, was dit niet dezelfde vogel, naar aan te nemen valt.

Canadese Kraanvogel Antigone canadensis, Westplaat, Oostvoorne (ZH), 6 juni (Mark Hoekstein)

Dougalls Stern

Een gezond aantal Dougalls Sterns werd gezien in deze maand van de sterns (zie ook verderop). Vanaf 14 juni werden vogels gezien bij de Hondsbossche Zeewering (NH) natuurlijk, maar ook in Waterdunen bij Breskens (Zld) en op Texel (NH).

Dougalls Stern Sterna dougallii, Camperduin (NH), 15 juni (Lennart Verheuvel)

Overzicht

Eenden en ganzen

De mensen die dachten dat ontsnapte vogels hetzelfde gedrag vertonen als wilde, kregen een lelijke tegenvaller te verwerken. De mannelijke Witkopeend die al anderhalf jaar in het Noordervroon in Westkapelle (ZLd) te zien is, bleef keihard "thuis"; geen trekgedrag te bekennen. Twee Witbuikrotganzen vlogen op 29 juni nog langs De Hengst en Steenplaat (NH), ten oosten van De Cocksdorp in de Waddenzee (NH). De Zwarte Rotganzen waren op. Twee Roodhalsganzen werden nog in het noordoosten van Friesland gezien, op 17 en 24 juni. De op 31 mei ontdekte Grote Tafeleend werd pas op 1 juni werkelijk door velen bezocht. Deze - bij aanvaarding - nieuwe soort voor Nederland bleef enige tijd bezoekbaar, maar niet in de Nieuwe Driemanspolder, waar de vogel was ontdekt, maar op de Vogelplas Starrevaart in Leidschendam, daar zo'n 3 km vandaan. De vogel was daar in de namiddag van 2 juni naartoe verhuisd. Een foto van de verhuizing is hieronder te zien. Op de Starrevaart was de vogel meestal betrekkelijk ver weg, en dat leidde tot enige - of vele - misidentificaties. De psychologie van :"Het lijkt erop, dus het zal 'm wel zijn", of "Die-en-die zegt dat 't 'm is", leidde verschillende liefhebbers in de val...

Grote Tafeleend Aythya valisineria, Nieuwe Driemanspolder, Zoetermeer (ZH), 2 juni (Paul van Tuil)

Vanaf het uitkijkplateau in de Workumerwaard was vanaf 29 mei tot 5 juni nog een Kleine Topper te zien. Daar vlakbij, in de bocht bij Molkwerum (Fr) was de - of een - vogel te zien van 9 tot 12 juni. Aan het einde van de maand, op 28 juni, werd een naar eclipskleed ruiend mannetje gezien op het Eemmeer (U). Op 29 en 30 juni werd een mannetje Blauwvleugeltaling gezien in de Ezumakeeg (Fr).

Blauwvleugeltaling Spatula discors, Ezumakeeg, Lauwersmeer (Fr), 30 juni (Wim van Zwieten)

Een suspect mannetje Siberische Taling werd op 26 juni gezien in de plasjes langs de N31 bij Harlingen (Fr).

Siberische Taling Sibirionetta formosa, Harlingen (Fr), 26 juni (Bram Ubels)

Een wat minder suspect mannetje Amerikaanse Wintertaling, dat op 27 mei was ontdekt, werd nog tot 7 juni gezien bij Oosterwolde (Gld).

Amerikaanse Wintertaling Anas carolinensis, Oosterwolde (Gld), 3 juni (Pieter Doorn)

Gierzwaluwen tot waders

Het mannetje Klein Waterhoen van de Twijzelermieden (Fr), dat daar op 24 mei was ontdekt, zat daar nog tot 25 juni te zingen. Een roepend wijfje, te herkennen aan dit heerlijke geluid bij deze waarneming, werd ontdekt bij Woendrecht (NB) op 14 juni, en bleef tot het einde van de maand te horen. Kleinste Waterhoenen werden nog gehoord in de Nieuwkoopse Plassen (ZH) op 1 juni, bij Maastricht (L) drie tussen 1 en 12 juni, bij Montfort (L) van 12 juni tot het eind van de maand, en bij Blokzijl (Ovl) van 12 tot 18 juni. Enige tijd geleden, tien jaar om precies te zijn, had je, in de tijd van de kroning van toen de aanstaande en nu zittende koning Willem-Alexander, "de dag die je wist dat zou komen". Niemand kon bevroeden dat dat natuurlijk eigenlijk over de Canadese Kraanvogel zou gaan. Mogelijk was het op 6 juni de dag... Toen werd een vogel langsvliegend in noordoostelijke richting gezien en gefotografeerd over de Westplaat in Oostvoorne. Of het mogelijk een ontsnapte vogel betrof, kon niet worden vastgesteld. Een dag later werd er een gemeld in Denemarken (zonder ring), hetgeen het drama nog versterkt.

Canadese Kraanvogel Antigone canadensis, Westplaat, Oostvoorne (ZH), 6 juni (Mark Hoekstein)

Ralreigers deden het aardig deze maand, na slechts één waarneming in mei. Van 4 tot 6 juni werd er een gezien in de Kampina (NB), en van 14 tot 17 juni werd er een goed bezocht bij de Zouweboezem in Ameide (U). Op 19 juni werd er ook een gezien op de Korendijkse Slikken bij Goudswaard (ZH).

Ralreiger Ardeola ralloides, Zouweboezem, Ameide (U), 17 juni (Albert Noorlander)

Waders

Een Griel werd gezien bij Catsop (L) vlakbij een straat met de prachtige naam: "het Einde" op 1 juni. Op 3 juni zat er een op Terschelling (Fr), en op 4 en 22 juni werd het geluid van overvliegende vogels vastgelegd bij respectievelijk Alblasserdam en Noordwijkerhout (ZH). Op 24 juni werd er weer een gezien op het Verdronken Land van Saeftinghe (Zld). Een schitterende zomerkleed Amerikaanse Goudplevier was te zien op de hotspot voor buitenlandse goudplevieren bij De Bol op Texel (NH) van 3 tot 22 juni. Op 6 juni werd er een ontdekt op het wad bij Warffum (Gr). Op 13 juni zat er een op Ameland (Fr). Op 16 en 19 juni werd er een gezien in de Bantpolder in het Lauwersmeer (Fr). Bij de Peazemerlannen (Fr), dat daar vlakbij ligt, werd er een gezien vanaf 26 juni tot 30 juni. Hoeveel vogels het in totaal betrof, dat kunt u misschien proberen te becijferen of te beredeneren, maar zeker weten zullen we het nooit.

Amerikaanse Goudplevier Pluvialis dominica, Peazemerlannen (Fr), 30 juni (Wim van Zwieten)

Op 2 juni werd een goed bezochte Breedbekstrandloper waargenomen in de Amsterdamse Waterleidingduinen (ZH). De vogel op het wad bij Vatrop (NH), die daar op 25 mei was gevonden, zou daar op 6 juni nog zijn gezien.

Breedbekstrandloper Calidris falcinellus, Amsterdamse Waterleidingduinen (ZH), 2 juni (Ron Hassing)

Late Gestreepte Strandlopers werden nog gezien in de Sophiapolder in Zeeuws-Vlaanderen (Zld) van 8 tot 11 juni, bij de Bochtjesplaat in de Lauwersmeer (Fr) op 21 en 22 juni, en in de Noordwaard in de Brabantse Biesbosch (NB) van 25 tot 29 juni. Een Kleine Geelpootruiter werd tijdens een excursie op het beroemde Renvogelveld bij De Cocksdorp op Texel gevonden op 1 juni, maar pas na enige tijd correct gedetermineerd.

Kleine Geelpootruiter Tringa flavipes, Renvogelveld, Texel (NH), 1 juni (Jeroen de Bruijn)

Op 2 juni vloog de vogel weg, en drie dagen later werd er een gevonden bij Oosterend op Terschelling. Het heeft er alle schijn van dat dit dezelfde vogel betrof, die vervolgens tot 6 juni bleef. Achter de Zwarten in het Lauwersmeer in Groningen is een locatie waar je eigenlijk niet wilt kijken naar vogels. Hoe je ook kijkt, tegenlicht heb je vrijwel altijd. Toch werd er een Kleine Geelpootruiter ontdekt op 30 juni. Van de vogel werden de gele poten niet eens gezien, maar dat was bij het tweede geval - destijds het eerste geval - van deze soort in Nederland, in november 1979, ook zo.

Kleine Geelpootruiter Tringa flavipes, Terschelling (Fr), 6 juni (Arie Ouwerkerk)

Van 1 tot 5 juni werd een Poelruiter gezien in het Hunzedal (Dr). Op 2 juni werd er een gezien en gefotografeerd in de Eempolders (U). Vanaf 28 juni zat er een op de Bochtjesplaat in het Lauwersmeer (Fr).

Zeekoeten tot en met meeuwen

Een van de grootste kansen op het zelf vinden van een echte zeldzaamheid, is een bezoek in juni aan de Putten bij Petten (NH) aan de binnenzijde van de Hondsbossche Zeewering. De Dougalls Stern is daar al elfmaal gevonden. Deze maand was het helemaal een drukte van belang met deze soort: twee verschillende vogels bezochten de Putten van 14 tot 16 juni, en in Waterdunen bij Breskens (Zld) was er een aanwezig vanaf 27 juni tot in juli. Op 30 juni was een adulte vogel kort aanwezig tussen de Grote Sterns aan de Prins Hendrikzanddijk op Texel (NH).

Dougalls Stern Sterna dougallii, Camperduin (NH), 15 juni (Enno Ebels)

Roofvogels tot en met valken

Drie Grijze Wouwen werden gemeld in juni. Over de kwaliteit van de waarnemingen durven we ons niet uit te laten. Ondanks het wel buitengewoon groeizame weer, met op bijna alle dagen ruime hoeveelheden nattigheid, werden toch nog wel wat Slangenarenden gezien. In 20 uurhokken was het feest, waarvan de grote meerderheid gelegen was in Drenthe, Gelderland en Noord-Brabant. Vale Gieren lieten zich nauwelijks zien in juni. Op 14, 15 en 16 juni werd een exemplaar gezien in de buurt van Goes (Zld) en op 21 en 22 juni werden twee vogels gezien bij Holtinge (Dr).

Hoppen tot klauwieren

In 39 uurhokken werden Bijeneters gezien. Deze uurhokken waren bij benadering gelijkelijk verdeeld over het land. De grootste groep was er een van 15. Een leuk zoekplaatje van de groep van negen op 3 en 4 juni in de Broekpolder bij Vlaardingen (ZH) is hieronder te zien.

Bijeneter Merops apiaster, Vlaardingen (ZH), 4 juni (Garry Bakker)

Twee Bonte Kraaien hielden ons nog gezelschap deze gehele maand. In de Scheveningse Bosjes in Den Haag (ZH) was er meestal een te vinden, en eentje zat op Schiermonnikoog (Fr). Daarbuiten werd er op 9 juni nog een gezien in Tietjerksteradeel (Fr). Een verrassende foto van de vogel van Den Haag (ZH) werd daar gemaakt door een wildcamera in een achtertuin. De foto is een bewijs dat je na 63 jaar in de Vogelwijk in Den Haag nog steeds een nieuwe soort op de huislijst kunt scoren!

Bonte Kraai Corvus cornix, Den Haag, 19 juni (Maarten de Smit)

Kleine vogels

Juni is natuurlijk de maand van de Groene Fitis. De eerste twee van de drie Nederlandse vogels werden in juni waargenomen, en de derde in de eerste week van juli. Ook was er begin juni van dit jaar de eerste voor België. Dus een zingende Grauwe Fitis in juni zal tegenwoordig gauw als "kandidaat" of "verdacht" worden aangemerkt. Helaas bleek het bij de zingende vogel op een lastig bereikbare plek in de Amsterdamse Waterleidingduinen (NH/ZH) tóch om een Grauwe Fitis te gaan. Het geeft velen onder ons wel de gelegenheid om verder te dromen.

Grauwe Fitis Phylloscopus trochiloides, Amsterdamse Waterleidingduinen (NH/ZH), 7 juni (Joas de Vreugd)

De Iberische Tjiftjaf van het Vaalserbos (L), die daar al sinds 28 april zingend was waar te nemen, was nog tot 13 juni te horen en te zien. Toen hield de vogel het wel voor gehoord en gezien. In 18 uurhokken werden Orpheusspotvogels vastgesteld. Deze lagen op twee na alle ten zuiden van Nijmegen (Gld). Deze noordelijke waarnemingen waren in Altena (Dr) en Ureterp (Fr). Struikrietzangers waren niet al te dik gezaaid, met vogels in Kijkduin, Den Haag (ZH) op 6 juni, bij de Bantpolder in het Lauwersmeer (Fr) vanaf 8 juni, in de Drentsche Aa bij Rolde (Dr) van 21 juni tot het eind van de maand, en bij Keent (NB) op 23 juni.

Struikrietzanger Acrocephalus dumetorum, Drenthse Aa (Dr), 27 juni (Anco Euser)

Een verrassing van de buitencategorie was de waarneming van een Roodkeelnachtegaal midden in Tilburg (NB). De vogel werd onduidelijk gefotografeerd en leek - en later bleek - voorzien van een blauwe ring aan de linkerpoot. Jammer.

Roodkeelnachtegaal Calliope calliope, Tilburg (NB), 11 juni (P. Renders)

Op 16 juni zat een tweedejaars mannetje Kleine Vliegenvanger te zingen in Woerden (U). Op 20 juni werd er een zingend vastgesteld vanuit een kantoor in Arnhem (Gld) en nog een zat op 27 juni te zingen bij Vatrop (NH). Roodmussen in het voorjaar zie je vooral aan de kust, en dat zijn meestal, maar niet allemaal, onvolwassen vogels. De vogel hieronder niet!

Roodmus Erythrina erithrina, Nederland, 9 juni (Anco Euser)

Inmiddels elders

In de Westelijke Palearctis, ook wel WP genoemd, was juni weer eens de maand van de zeldzame sterns. Brilstern, Amerikaanse Dwergstern, Amerikaanse Zwarte Stern, Sierlijke Stern en Afrikaanse Koningsstern fleurden menig sternenkolonie op. Daarbuiten waren er nog wat wat soorten te zien. Met leuke langdurig verblijvende vogels als Geelkruinkwak, Geoorde Aalscholver, Amerikaanse Zwarte Eend, Amerikaanse Dwergstern en Sierlijke Stern was Ierland een drukbezocht reisdoel voor liefhebbers van zeldzaamheden. Een dag na de langsvliegende Canadese Kraanvogel van Oostvoorne (ZH) op 6 juni, werd er een ontdekt nabij Skagen, Denemarken. De waarneming van de vogel kan worden opgevat als een argument dat pleit voor de wildheid van de Nederlandse vogel. We wachten met spanning af. De vogel in Denemarken bleef tot 18 juni. Een Atlantische Geelneusalbatros werd vlak bij Reykjavik, IJsland, gezien op 22 juni. Mogelijk dezelfde was eerder geland op een vissersboot bij Groenland. Wees gewaarschuwd: de Roodpootgenten komen steeds dichterbij. Op 24 juni landde een onvolwassen vogel op een kleine boot langs de Engelse zuidkust. Dichterbij is de soort nog niet geweest. U kunt dit nieuws het beste opvatten als een aanmoediging om u te bekwamen in de kunst van het zeezeilen! Een Amerikaanse Watersnip bij Ivalo in Finland liet zich sinds 22 mei ‘s nachts enkele malen kort horen en was soms zelfs te zien in baltsvlucht. Een andere Amerikaanse Watersnip baltste vanaf 17 juni nabij Svanhovd, Noorwegen. Een Afrikaanse Koningsstern werd ontdekt op Île de Noirmoutier, Frankrijk, op 19 juni. De vogel bleek nogal “moeilijk” en bezocht de kolonie onregelmatig in de dagen erna. Later in de week werd in dezelfde kolonie ook een Sierlijke Stern waargenomen. Elders in Frankrijk zat ook nog een Brilstern. Op 3 juni vloog een vrouwtje Aziatische Wespendief over Lappeenranta, Finland, en was daarmee de eerste voor dat land. Witruggieren verblijven nog steeds in het noorden van Marokko, maar een heeft de oversteek gemaakt naar Spanje op 15 juni, zo was te zien op de track data van de zender van de vogel. Een Roodschouderbuizerd bij Londen, Verenigd Koninkrijk, zou de eerste waarneming voor de WP betekenen. Het lijkt echter onwaarschijnlijk dat deze vogel wordt aanvaard als wilde vogel, ondanks dat ze weinig worden gehouden. De vogelaar die de meeste soorten in de WP heeft gezien, vond op 28 juni de eerste Arabische Honingzuiger voor de ‘kleine WP’ in het noordwesten van Saudi-Arabië. Voor de vakantiegangers naar Gran Canaria: het mannetje Bruinruggoudmus is daar nog steeds aanwezig. Een mannetje Indigogors op 2 juni op Guernsey, Kanaaleilanden, was alweer het vierde geval in Europa dit voorjaar en past geheel in het “nieuwe patroon”. Voor meer details kunt u de vorige aflevering van deze rubriek raadplegen.

De Glazen bol

Het is nog niet gekomen tot een feestelijke herdenking van het feit dat het deze maand 50 jaar geleden was dat de tweede Reuzenzwartkopmeeuw van Nederland zijn langdurige verblijf in Flevoland aanving. De soort zou veel tot bijna alle vogelaars in Nederland verblijden met een herdenkingsbezoek. Nadat u de tranen heeft uitgehuild over het missen van alle sensationele waarnemingen in Europa zoals die hierboven zijn gemeld, kunt u zich rustig richten op uw eigen werk: het vinden van iets minder hoog gegrepen, maar toch prioritaire zomerse soorten als Monniksgier, Kleine Flamingo of Wenkbrauwalbatros. Iets minder mag ook; met een leuke Bruinkopgors, Groene Bijeneter of Brilgrasmus zouden velen ook gediend zijn.

Brilgrasmus Sylvia conspicillata, Madeira, Portugal, 18 juni (Wim van Zwieten)

Na deze waterval van soortnamen, ook wel name dropping genoemd, kunnen we iedereen weer veel plezier wensen met het uitoefenen van uw en onze hobby. We wensen daarbij iedereen de vondst van een enorme zeldzaamheid toe. Dat dat niet voor iedereen zal gelden, houdt verband met de betekenis van "zeldzaamheid", en dat hoeft de zoekpret dus niet te drukken...!

We willen alle waarnemers en fotografen hartelijk bedanken voor hun bijdragen aan dit verslag. We would like to thank all observers and photographers for their contributions to this report.

Wim Wiegant