Martin Garner (illustraties van Ray Scally) 2014. Birding Frontiers. ISBN-13: 978-0992975708. Paperback, 132 pp. Prijs £ 20,49 (incl. verzendkosten; voor Europa). Te bestellen via Birding Frontiers.

Na zes jaar is hier het tweede boek van Martin Garner. Het doel is gelijk gebleven: herkenning van onderbelichte (onder)soortengroepen en nieuwe determinatie-inzichten presenteren. Gelukkig is Martin afgestapt van het 'bouquetreeks-papier' en zijn de illustraties en foto's uiteraard nu wel in kleur.

De keuze van soorten is in deze Autumn-versie dus gericht op ID-uitdagingen in de herfst, en dat suggereert ook direct dat er waarschijnlijk in de toekomst meer zit aan te komen. De versie 'Spring' toch in ieder geval lijkt me.
De inleiding is kort, heel kort eigenlijk, zodat direct over wordt gegaan op het eigenlijke werk. Hier en daar worden verrassende keuzes gemaakt met enerzijds soorten die voor velen niet op de radar staan als dwaalgast in Europa (terecht of niet), bijvoorbeeld Japanese Sparrowhawk, Sharp-shinned Hawk en Yellow-streaked Warbler, en anderzijds ondersoorten waar vrijwel niemand naar kijkt en dus ook niet worden gevonden maar wel algemeen zijn, zoals de nominaat Grote Bonte Specht. Ten aanzien van die laatste moet wel worden opgemerkt dat die noordelijke Grote Bonte in Brittannië wel meer opvalt omdat de Britse nogal bruinig zijn. Het past hoe dan ook allemaal naadloos in de filosofie van Martin: denk 'out-of-the-box!'

Voor lezers van British Birds en Dutch Birding -magazines komt een behoorlijk aantal onderwerpen bekend voor en bevatten deze hoofdstukken hooguit weinig nieuws, maar het is lekker alles bij elkaar te hebben. De hoofdstukken over het braamsluiper-complex, baardgrasmussen-complex en Stejnegers Roodborsttapuit zullen, vermoed ik, het meest worden opgeslagen en bevatten voor veel vogelaars een reeks nieuwe feiten/inzichten.

De teksten zijn opgebouwd uit een inleidend, soms persoonlijk verhaal van Martin. Dan volgen dwaalgastpotentie indien van toepassing, taxonomie, een opsomming van kenmerken en tot slot een verspreidingskaartje en eventueel een sonogram.
De illustraties zijn redelijk en voldoen in de meeste gevallen goed met hier en daar 'uitsnedes' om details weer te geven. Maar ik vind ze soms ook wat misleidend. Als je alleen de plaatjes vergelijkt tussen Raddes en Yellow-streaked Warbler zou je de indruk kunnen krijgen dat het een eitje is, maar Yellow-streaked heeft helemaal geen donkerdere borstband! De foto's zijn wat dat betreft aanzienlijk illustratiever en matchen hier dus niet met die illustraties. Waarschijnlijk wil de illustrator de verschillen extreem belichten, want hetzelfde gebeurt bij de baardgrasmussen. De Balkanbaardgrasmus heeft in de tekening een dieprode keel en direct daaronder puur witte onderdelen; in werkelijkheid is het wel even wat subtieler, zeker in vers najaarskleed. Bedenk je als gebruiker ook dat het hier om adulte mannetjes in het najaar gaat en niet de 2e kalenderjaars exemplaren (meest) die we in het voorjaar zien en over het algemeen per soort dieper gekleurd zijn. Staartpatronen zijn wel het hele jaar goed te gebruiken, met uitzondering van eerste winters.

De fotokeuze vind ik voor het overgrote deel oké, en heerlijk die inleidende foto per hoofdstuk! Neem bijvoorbeeld die eerste winter Taigavliegenvanger in een rommelhoekje, daar droomt elke zeldzaamhedenzoeker bij weg ... Problemen met foto's ontstaan bij soorten waar subtiele verschillen in bruin- of grijstinten van belang zijn zoals onder andere bij de izabelklauwieren en de tjiftjaffen. Bij de tjiftjaffen heb ik ook nog eens moeite met de derde foto bij Tjiftjaf: die gaat enorm naar Siberische Tjiftjaf en de match met de illustratie met bijschrift is dan ook ver te zoeken.

Eén van de meest waardevolle hoofdstukken, ten slotte, is denk ik de 'Reed Warblers'. Perfect om zoveel, voor de veldvogelaar belangrijke info, zo bij elkaar te hebben over Kleine- en Kaspische Karekiet, Struikriet- en Bosrietzanger.

Ondanks wat kleine zaken die misschien beter kunnen is dit een geweldig boek, ontstaan uit een geweldig idee. Laat de volgende 'Challenges' maar komen!

Nils van Duivendijk