Martens J. (2013). Syrinx Tonstudio www.syrinx-ton.de. Twee cd's en een boekje. Prijs: EUR 25.-. Te bestellen bij martens@uni-mainz.de.

Deze set van 2 audio cd's bevat 147 opnames van 136 minuten van de geluiden van alle 61 Phylloscopus en 9 Seicercus soorten van Europa en het vasteland van Azië.
Prof Dr. Jochen Martens is de pionier en de belangrijkste onderzoeker van deze soortgroepen, samen met Per Alstrom en Urban Olsson. Hij heeft uitgebreid onderzoek gedaan naar taxonomie, zoögeografie en bio-akoestiek, en veel hierover gepubliceerd.
Met behulp van nieuwe moleculaire technieken in combinatie met zang en roep werden een aantal nieuwe, zogenaamde cryptische soorten beschreven.
Door deze nieuwe taxonomische inzichten zijn veel soorten alleen met zekerheid in het veld te herkennen door hun roep of zang. Op deze cd-set zijn de verschillen goed te beluisteren van de meeste van deze taxa.

De noordse boszanger Phylloscopus borealis blijkt nu in ieder geval drie aparte soorten te omvatten, elk met hun eigen kenmerkende zang. Het lijkt bijna onvoorstelbaar dat wanneer je de pulserende zang van Phylloscopus examinandus en de eentonige triller van borealis hoort, deze tot voor kort als een soort werden beschouwd.
De golden-spectacled warbler Seicercus burkii groep bestaat zelfs uit zes soorten, allen met onmiddellijk herkenbare verschillende zang en roep.
De in het veld niet op uiterlijk te onderscheiden pale-legged leaf-warbler Phylloscopus tenellipes en sakhalin leaf-warbler Phylloscopus borealoides zijn niet te verwarren als je ze hoort zingen. De een heeft een serie hoge fluittonen en de ander een krekelachtige zang.
Het lijkt een curieuze beslissing om de groene fitis Phylloscpous nitidus te lumpen met de grauwe fitis Phylloscopus trochiloides, maar waarschijnlijk heeft de auteur daar goede argumenten voor.

De collectie bevat lange series opnames van zang en roep van uitstekende kwaliteit, ook van de regionaal verschillende ondersoorten, welke (nog) geen soortstatus verdienen.
Met name het tjiftjaf complex wordt uitgebreid behandeld.
De verzameling is echter niet volledig. Van een aantal soorten ontbreekt de roep, zoals brooke's warbler Phylloscopus subviridis, kroonboszanger Phylloscopus coronatus en
de metaalachtige hoge roep van de pale-legged leaf-warbler Phylloscopus tenellipes zoals je die regelmatig hoort in Thailand in de winter.
De raddes boszanger Phylloscopus schwarzi heeft een afwijkende opname van de roep in het broedgebied, in plaats van de ook bij ons bekende roep in de overwinteringsgebieden.

Het tekstboekje geeft uitgebreide informatie en literatuur referenties. Vooral de treffende beschrijvingen van de geluiden zijn erg handig.

Waarom worden er nog audio cd's van vogelgeluiden uitgegeven? Men kan tegenwoordig bijna alles van het internet af halen, maar de kwaliteit van die geluiden is nogal wisselend. Ook de betrouwbaarheid van de identificatie laat nog meer dan eens te wensen over. Verder is deze cd-set een zeer handige compilatie.
Het is noodzakelijk om deze geluiden binnen handbereik te hebben als je gaat vogels kijken in Azië. In het bijzonder in de wintergebieden, waar veel soorten door elkaar heen voorkomen, zoals in Noord-Thailand en in de Himalaya. Zonder de roepjes moet je veel van deze kleine groenbruine vogels ongedetermineerd laten of loop je het risico een aantal een verkeerde naam te geven.
Voor iedereen die geïnteresseerd is in deze soortgroepen of van plan is naar Azië af te reizen, lijkt me de aanschaf van dit product zeer de moeite waard, ook gezien de vriendelijke prijs.

Jelle Scharringa