Onlangs kreeg ik de kans om een kijker uit de nieuwste lijn van Leica uit te proberen, die ik te leen had gekregen. En wat is nou een betere manier om een kijker te testen dan tijdens één van de meest intensieve en uitdagende vogelevenementen die de vogelaarskalender kent: de Champions of the Flyway in Israël? Dit is een woestijn-Big Day die wordt voorafgegaan door bijna een week lang keihard vogelen, waar ik (samen met collega-Dutch Knights Marc Guyt en Martijn Verdoes) aan heb deelgenomen. Mijn ervaringen met deze kijker (ik gebruikte de 10x42) wil ik graag met jullie delen. Zelf heb ik sinds 1997 de Leica Trinovid 10x42 BN (ook wel bijgenaamd 'de baksteen'), dus zal ik de nieuwe kijker vooral daarmee vergelijken. De overige vergelijkbare kijkers in het topsegment (de Swarovski 10 x 42 EL SV en de Zeiss 10 x 42 Victory SF) heb ik niet direct in het veld kunnen testen, maar wel onder meer gecontroleerde omstandigheden. Verschillen met deze kijkers zal ik (voor zover aanwezig of relevant) ook kort aanstippen.

Om te beginnen valt op dat de HD Plus behoorlijk licht is. Sterker nog: hij bleef gewoon drijven in de Dode Zee! Mijn oude Trinovid weegt bijna een kilo, dus dan is de 750 gram van de HD Plus werkelijk een verademing. Dit is niet onbelangrijk bij lange dagen in het veld; met de Trinovid begon ik al last van mijn nek te krijgen na een dag vogelen. De equivalenten van Swarovski en Zeiss wegen overigens resp. 800 en 790 gram.
Door een verbeterde gewichtsverdeling ligt de HD Plus ook beter in de hand dan 'de baksteen'. Daarnaast is de HD Plus van de drie topmerken het meest compact, en met afmetingen van 14,5 x 12 cm (lengte x breedte) is hij toch net wat kleiner dan de Zeiss (17 x 12) en de Swarovski (16 x 12). Een rubber coating zorgt voor dezelfde robuuste grip als bekend van de vorige Leica-modellen. Het is daarmee bijna alsof de kijker aan je handen plakt, maar wel op een positieve manier; het voelt prettig aan.

Net als de Basalttapuit is de Leica Ultravid HD Plus perfect aangepast aan dit biotoop (Gert Ottens).

Optisch gezien is de HD Plus flink verbeterd ten opzichte van de Trinovid, en ook ten opzichte van de overige - vergelijkbare - modellen die Leica de afgelopen jaren heeft geproduceerd (die ik allemaal heb geprobeerd). Zo is bijvoorbeeld (en vooral) de lichttransmissie aanzienlijk verbeterd, door gebruik van nieuwe coatingmethoden en prisma's. Dit zorgt er niet alleen voor dat de helderheid beter is geworden, maar ook dat kleurechtheid en contrastweergave er flink op vooruit zijn gegaan. Verschillen met de andere topkijkers zijn - in mijn ogen, want het beoordelen van optiek vind ik toch wel een persoonlijke kwestie - echter minimaal. Swarovski heeft bijvoorbeeld een extra lens aangebracht om de bolling uit het beeld te halen, en daarmee de randonscherpte te minimaliseren, maar dat zorgt naar mijn mening ook voor een onrustig beeld bij het volgen van bewegende vogels en ik vind de EL iets minder helder dan de andere twee topkijkers. Leica en Zeiss zijn in dat opzicht iets beter vergelijkbaar en doen eigenlijk niet voor elkaar onder; beide met een bijzonder scherp beeld en minimale randonscherpte. Mogelijk dat een computer en geavanceerde apparatuur duidelijker verschillen laat zien, maar het gaat erom wat je hier in het veld van ziet en dan zijn de verschillen in de top - zoals gezegd - erg klein.

Wat de lenzen aangaat is het handig dat deze zijn uitgevoerd met een waterafstotende coating. Ik heb het niet getest bij Swarovski of Zeiss, maar bij de HD Plus zie je dat water op de lenzen snel druppels vormt en van de lens afloopt. Ik heb natuurlijk geen druppel regen gezien in Israël, maar ik kan me voorstellen dat dit handig is bij mistig of regenachtig weer in ons land (of elders).


Onder de meest extreme omstandigheden blijft de Leica Ultravid HD Plus presteren (Gert Ottens).

Tijdens de week in Israël wisselden de omstandigheden zich af van zeer warme dagen met strakblauwe luchten, en bijzonder hard licht, tot zwaar bewolkte momenten. En natuurlijk waren de eerste en laatste uren van de dag bepalend tijdens (maar ook voorafgaand aan) de Big Day. Onder al deze omstandigheden deed de HD Plus het beter dan mijn eigen kijker; het beeld was en bleef scherp en kleurecht. En op de één of andere manier waren de subtiele verschillen tussen bijvoorbeeld Woestijnleeuwerik en Rosse Woestijnleeuwerik (onder een brandende woestijnzon) en voorbij knallende ringtail-kiekendieven duidelijker zichtbaar dan mijn ogen tot-dan-toe gewend waren.
Het zal weer wennen worden; mijn oude vertrouwde Trinovid ...

De minimaal instelbare afstand waarop het beeld nog scherp is, is volgens Leica ongeveer 3 m. Maar blijkbaar is dat iets wat per gebruiker verschilt (?), want het lukte mij om vanaf 2,5 m. nog te focussen. De Zeiss en Swarovski doen het wat dat betreft beter, beide met een minimale scherpstelafstand van ca. 1,5 meter. Wanneer men, zoals ik, echter niet (of nauwelijks) naar vlinders of libellen kijkt doet dat er wellicht niet zozeer toe. Want een vogel op anderhalve meter is òf dood óf een escape ... Scherpstellen verloopt trouwens opvallend soepel, zeker in vergelijk met mijn oude kijker.


Tijdens het laatste licht over Eilat Mountains, waren de roofvogels nog lang op naam te brengen (Gert Ottens).

De rand van de oculairs kan in twee standen worden gebracht; brilgebruikers zullen deze niet uittrekken, terwijl er voor de maximale stand (16 mm. hoog) nog een tussenstand zit. Meer standen lijken mij persoonlijk niet nodig. De kijker wordt geleverd in een draagtas, die waarschijnlijk maar door weinig vogelaars gebruikt zal worden in het veld (ik doe er in ieder geval niets mee) en met een comfortabele, zachte draagriem (nog een verschil met de oude Trinovid). Deze laatste zaken doen er natuurlijk niet zo veel toe, maar als je toch veel geld uitgeeft aan een goede kijker, dan moeten de accessoires natuurlijk ook goed zijn.

Dat brengt me bij de prijs, ook geen onbelangrijke factor. Deze verschilt echter nogal per aanbieder. Een zoektocht op het wereldwijde web levert een behoorlijke variatie op, die voor de Ultravid zo rond de € 2.100 ligt. De andere twee toppers zijn gemiddeld net iets duurder dan de Leica, maar voor alle drie geldt dat ze in dezelfde prijsklasse vallen en dat goede prijzen makkelijk te vinden zijn.

Voor meer (technische) informatie over de Ultravid HD Plus-kijkers zie hier.

Gert Ottens