Elke Nederlander kent de Dodo, en dat is uitzonderlijk voor een vogel die in ons land niet voorkomt en bovendien al meer dan 400 jaar geleden is uitgestorven. De mythische status ontleent het beest natuurlijk aan het feit dat onze voorvaderen eigenhandig de Dodo hebben doen uitsterven, ook al zijn tegenwoordige theorieën wat genuanceerder. Het beest legde maar één ei per twee jaar. De reizen van Boudewijn Büch naar Mauritius en zijn passie voor de Dodo hebben bijgedragen tot mijn interesse. Bovendien was Dappere Dodo mijn allereerste TV held (maar de eerlijkheid gebiedt te bekennen dat dit al 50 jaar geleden is).

Een "levensecht" beeld van de Dodo (Theo Admiraal)

Jaren geleden heb ik al eens opgezocht waar Mauritius ligt en had ik wat tripreports gelezen. Een interessante bestemming! Acht endemen, waarvan er een aantal recent en op het nippertje voor uitsterven behoed was. Bovendien een drietal zogeheten Mascarene endemen; soorten die zowel op Mauritius als Réunion voorkomen. Van de meeste endemen waren er slechts een paar honderd over. Maar om voor acht endemen en een handvol andere leuke soorten twaalf uur in een vliegtuig te zitten zat er niet in. Misschien ooit eens in combinatie met Madagaskar en Réunion.

Tot ik binnen het bedrijf waar ik werk een andere functie kreeg waarvoor ik binnen een half jaar een aantal keer voor een paar weken naar Mauritius zou moeten. ´Birds of the Indian Ocean Islands´ van Ian Sinclair en een kaart van Mauritius waren snel aangeschaft. Van Jan van der Laan kreeg ik de nodige tips en geluidsopnamen voor de moeilijke soorten. Inmiddels ben ik al twee keer op Mauritius geweest (oktober en november 2010) en heb ik er twee weekenden kunnen vogelen.

Hier kwamen in 1598 namens stadhouder Prins Maurits onze voorvaderen aan wal (Theo Admiraal)

Mauritius heeft een oppervlakte van 1900 km². Ter vergelijking: Utrecht meet 1433 km² en Groningen 2828 km². Het eiland leeft van de suikerrietproductie, het toerisme en steeds meer van de zakelijke dienstverlening. Het is een honeymoon-eiland bij uitstek. Elke week worden er vliegtuigladingen pas getrouwde stellen uit alle leeftijdsklassen uit vooral Engeland en Frankrijk en in mindere mate Duitsland op het eiland gedumpt. De meeste van hen komen niet verder dan hun luxe all-in beach resort. In de gebieden die ik bezocht heb kwam ik ze nauwelijks tegen.

Beide weekenden heb ik een auto gehuurd. Links rijden was geen probleem en er was beperkt verkeer. Er is een snelweg die het vliegveld in het zuidoosten van het eiland verbindt met het noordwesten. Daarnaast zijn er goede lokale wegen die de vele dorpen met elkaar verbinden.
Verschillende religies en culturen leven in perfecte harmonie. De voertaal is Creools, maar iedereen spreekt Frans en Engels. Meer dan de helft van het eiland bestaat uit suikerrietvelden. De spaarzame natuurgebieden liggen verspreid, maar vooral in het zuiden.

Een probleem van het vogelen op Mauritius is het grote aantal geïntroduceerde soorten. De meest voorkomende zijn: Rose-Necked Parakeet, Common Myna, Red Whiskered Bulbul (verreweg de algemeenste vogel in de natuurgebieden), Village Weaver, Spice Finch, Madagaskar Fody, Common Waxbill, Madagascar Turtle-dove, Zebra Dove, Spotted Dove, House Crow en House Sparrow

Black River Gorge National Park, Mauritius (Theo Admiraal)

Het eerste weekend heb ik voornamelijk doorgebracht in het Black River Gorge National Park (BRG). Dit is de enige plek waar de oorspronkelijke flora en fauna van het eiland nog voorkomt. Er is een aantal goed beloopbare trails, die beginnen bij Le Petrin. Het bezoekerscentrum aan de westkant van het park heb ik nog niet bezocht. De ochtend begon goed. Twee Red-tailed Tropicbirds die over het strand bij mijn hotel vlogen.

Daarna naar het zuidoosten in de buurt van Mahebourg, waar ik had gereserveerd voor een boottocht (vijf minuten!) naar Ile aux Aigrettes. Dit is een eiland dat men volledig vrij heeft gemaakt van uitheemse soorten. Zo zou Mauritius er 300 jaar geleden uitgezien moeten hebben. Helaas had ik geboekt op een natuurexcursie en niet alleen op een vogeltrip en het was niet toegestaan om zelf een rondje te lopen. Ik weet nu alles van reuzenschildpadden en gekko's, maar gelukkig zag ik ook de Mauritius Fody (E), waarvan er bijna honderd op het eiland voorkomen. Er is ook een beschermingsprogramma van de zeer zeldzame Pink Pigeon (E). Ik heb er drie gezien.

Mauritius Fody Foudia rubra. Ile aux Aigrettes, Mauritius, 9 oktober 2010 (Theo Admiraal)

Pink Pigeon Nesoenas mayeri. Ile aux Aigrettes, Mauritius, 9 oktober 2010 (Theo Admiraal).

Om 11 uur was ik eindelijk in BRG aangekomen. De Mauritius Grey White-eye (E) is zeer algemeen en komt op het hele eiland voor, veelal in groepen van 10-25 vogels. Kenmerkend is dat deze White-eye geen witte oogring heeft. In BRG zijn zowel de Mascarene Martin als de Mascarene Swiftlet redelijk algemeen. Als het geluid van de Red-whiskered Bulbul goed tussen de oren zit is het mogelijk om andere soorten te ontdekken. Op deze manier hoorde en zag ik de Mauritius Cuckoo-shrike (E). Meerdere White-tailed Tropicbirds vlogen door de gorge. Heel kort zag ik de Mauritius Bulbul (E), maar deze moet beter te zien zijn. Helaas kon ik Rose-necked Parakeet niet uitsluiten als ik groene parakeets zag overvliegen.

Op het eind van de middag ben ik naar het noorden gereden om zeevogels te kunnen zien. Een onbezonnen en tevergeefse actie. Op de terugweg ben ik gestopt bij het Rivulet Terre Rouge Estuary Bird Sanctuary ten noorden van de haven van Port Louis. Het was al laat en de onvriendelijke bewaker vertelde me dat ik de volgende ochtend om 7 uur weer welkom was.

Striated Heron Butorides striata. Westkust Mauritius, 10 oktober 2010 (Theo Admiraal)

Zondag heb ik de zuidwestelijke kustweg gevolgd en op de strandjes Striated Heron, Greater Sandplover, Ruddy Turnstone en Whimbrel gezien. Ik heb in BRG dezelfde trail gelopen. Opeens had ik een aantal parakeets dichtbij. Toen ze begonnen te roepen wist ik het zeker: de Echo Parakeet (E). De geluidsopname die ik afspeelde gaf 100 procent zekerheid. Aan de rand van het BRG ligt het Bassin Blanc, een met water gevulde vulkaankrater. Volgens oudere verslagen zou je 3,2 kilometer moeten lopen om er te komen (en weer terug!). Er bleek nu een weg te lopen, die nog niet op de kaart stond. Het was makkelijk om er aan voorbij te rijden, maar uiteindelijk vond ik de plek (na 3,2 km rijden!). Het is een schitterende plek. Een meer met een doorsnede van circa 100 meter, met steile, begroeide wanden. Alleen... geen vogel te zien.

Ik dwong mezelf om er in ieder geval een half uur te blijven. Ik had die dag al honderden white-eyes afgescanned, maar steeds waren het de algemene Grey White-eyes. Na een kwartier kwam de zoveelste groep white-eyes in beeld. Het vijfde beest, op nauwelijks zes meter afstand, had een giga oogring en was duidelijk donkerder met een gebogen snavel: de Mauritius Olive White-eye (E). Dit was uiteindelijk de moeilijkste van alle endemen. Ten noorden van Bassin Blanc ben ik een bospad ingelopen, en daar had ik een "wilde" Mauritius Fody (E). In deze tijd van het jaar in broedkleed en goed herkenbaar.

Mauritius Grey White-eye Zosterops mauritianus. Black River Gorge NP, Mauritius, 10 oktober 2010 (Theo Admiraal)

Het tweede weekend moest ik nog twee soorten oprollen. Vrijdagmiddag rond 4 uur nog maar een keer naar het Bird Sanctuary bij Port Louis gereden. De nog steeds onvriendelijke bewaker liet me er niet in. Ik ben toen maar verder gelopen, en zag tot mijn verbazing na zo´n 100 meter een poort in het hek. Vanaf daar kan je redelijk in de buurt van het water komen. Veel Greater Sandplovers, Whimbrels, Curlew Sandpipers, een Pacific Golden Plover en een paar Eurasian Curlews. Plotseling kwam er uit het riet een groot uitgevallen wilde eend zwemmen, de Meller's Duck. Een endeem van Madagaskar en hier een aantal jaar geleden geïntroduceerd. Volgens recente gegevens zou de vogel hier (bijna) uitgestorven moeten zijn. Daar moet het Handbook thuis maar uitsluitsel over geven.

Zaterdag ging ik naar Vallee de Ferney aan de oostkust, vlakbij het monument ter ere van de eerste landing van de Nederlanders in 1598. Dit is een private wildlife and forest reserve. Dat betekent dat men stukken bos gekapt heeft en herten en zwijnen heeft uitgezet, die men voor een bepaald bedrag mag afschieten. Hier werden regelmatig Mauritius Kestrels gezien. Ik sloot aan bij een excursie met zes zeer luidruchtige Fransen. Twee uur lang geen vogel gezien. Ik werd met de minuut chagrijniger. Wat deed ik hier in godsnaam? Toen we op het eind van de excursie bij het restaurant aankwamen had de gids gelukkig in de gaten dat ik niet blij was. Zij gaf me toestemming om nog een uur te blijven. Daarna zou ze me ophalen. Ik moest vooral kijken in een kaal gebied waar een oude mango-boom stond. Hier zou een nestkast hangen. Na ongeveer tien minuten zag ik uit een ooghoek iets bruins langs schieten. Ik was extra alert. Opeens zag ik een Mauritius Kestrel (E) drie minuten lang jagen en Myna's oppesten op nauwelijks 50 meter afstand. Een wereldwaarneming! Ik heb de gids uiteindelijk toch maar een zoen gegeven!

De rest van de dag besloot ik zeevogels te kijken bij La Roche qui pleurt. Helaas niets gezien of veel te ver weg. Dan nog maar even langs Bassin Blanc. Ik was toch in de buurt. Binnen een paar minuten had ik drie Mauritius Bulbuls (E) heel dichtbij. Kon zelfs nog een bewijsplaatje schieten. Honderd meter ten noorden van Bassin Blanc hoorde ik van dichtbij een Pink Pigeon (E) roepen, maar ik kreeg hem niet te zien. Die middag ook zeker een stuk of tien enorme Fruitbats gezien. Dat is even schrikken als je die ziet vliegen, totdat je je realiseert dat de Kestrel de enige roofvogel is die hier voorkomt.

Mauritius Bulbul Hypsipetes olivaceus. Bassin Blanc, Mauritius, 13 november 2010 (Theo Admiraal)

Zondag moest ik werken, maar op het eind van de dag had ik gelukkig tijd om naar Bras d'Eau te rijden. Dit staat op geen enkele kaart vermeld, maar ligt aan de oostkust tussen Poste de Flacq en Roches Noires. Hier zouden bijna alle eiland-endemen, op de Kestrel na, moeten voorkomen. Ik raad alle vogelaars die het eiland willen bezoeken aan om eerst hier een halve dag rond te lopen. Door het geringe hoogteverschil is dit gebied zeer overzichtelijk en zijn de goede soorten goed te zien. Aan de oostkant van de weg loopt een trail door Eucalyptus-bos. Die heb ik op aanraden van de mensen in het bezoekerscentrum gelopen.

Achter het centrum loopt een aantal trails door meer originele begroeiing. De trail die ik liep werd zeer goed aangegeven en binnen 20 minuten had ik de vogel waarvoor ik kwam: de Mascarene Paradise Flycatcher. Ik ben niet verder gegaan, want het was behoorlijk warm. Bovendien was ik in redelijk euforische stemming. Binnen de door mij gestelde tijd had ik geheel op eigen kracht alle endemen en bijna-endemen opgerold. Missie voltooid!

Ondertussen heb ik besloten dat ik in december weer twee weken naar Mauritius ga. Gelukkig zijn er nog wat leuke zeevogels en heb ik genoeg airmiles verzameld om een dag naar Rodrigues te gaan. Daar zitten ook twee leuke endemen!

Theo Admiraal