Dutch Birding

Fotogalerij · Bastaardarend · 05-06-2025 · Wijhe, Overijssel · Thijs Glastra

Garry Bakker

Garry Bakker
 ·  6 juni 2025  10:21, gewijzigd 7 juni 2025  21:43

Het lijkt erop dat de waarnemers op waarneming.nl de hybride id (want die lijkt me duidelijk o.b.v. deze fraaie platen) niet met liefde omarmen... ;-). EDIT: Ik was wat te pessimistisch: de bandjes op de armpennen 'doven' keurig uit voor het eind van de veertoppen, bij nader inzien toch prima voor Bastaardarend van deze leeftijd (cf. Forsman 2016, plaat 777). Daarnaast wijzen vorm en lengte van P4 ook niet op een hybride (daarbij doorgaans korter en meer afgerond). Blijft over de ogenschijnlijk lichte achterhoofdsvlek. Als dat inderdaad enkel opgewaaide veren zijn dan blijft er m.i. weinig over om, op basis van kleedkenmerken, aan een hybride te denken.


Leo Stegeman

Leo Stegeman
 ·  6 juni 2025  11:35

Wordt ook consequent als Bastaardarend doorgepiept zonder maar een vermelding dat het (mogelijk) een hybride is.

Jelle Scharringa

Jelle Scharringa
 ·  6 juni 2025  13:32

Hoeveel zuivere Bastaardarenden zouden er nog rondvliegen in Polen, of zijn het inmiddels bijna allemaal hybriden?

Max Berlijn

Max Berlijn
 ·  6 juni 2025  14:44

Vanwege die hybride dreiging ben ik ooit maar eens afgereisd naar een vogel die digitaal gefotografeerd is....

George Sangster

George Sangster
 ·  6 juni 2025  15:09

Maciorowski, G, Mirski, P, & Väli, Ü 2015. Hybridisation dynamics between the Greater Spotted Eagles Aquila clanga and Lesser Spotted Eagles Aquila pomarina in the Biebrza River Valley (NE Poland). Acta Ornithologica 50: 33-41.

We studied a sympatric and crossbreeding population of the Lesser and the Greater Spotted Eagle in the Biebrza Valley, NE Poland. In order to follow the dynamics of hybridisation and its possible causes we monitored these two species between 1996 and 2012, using visual and genetic species identification. Individuals in up to 51 territories annually were determined as one of the two species or as a hybrid according to plumage characteristics. Feathers from adults and chicks from 114 broods were collected and genotyped using 30 nuclear markers. Hybridisation was observed with both methods already at the beginning of the study, and showed a significantly increasing trend. The proportion of broods producing hybrids of the Greater and the Lesser Spotted Eagle increased during the study by over 30%. The percentage of territories occupied by pure Greater Spotted Eagle pairs declined to 50% at the end of the study. The increasing number of mixed pairs highly significantly correlated with the decreasing number of pairs of the rare Greater Spotted Eagle, but weakly with the numbers of the more common Lesser Spotted Eagle. Mate replacement was frequently recorded and favoured the Lesser Spotted Eagle or hybrids. Adult males were the most often replaced sex (71%), possibly due to their higher mortality. Sex ratio at the nestling stage did not diverge from 1:1. Overall, 13 cases of within-pair species composition change were recorded, leading mostly to hybridisation (61%), but sometimes also to re-establishment of pure A. clanga pairs (23%). Alteration of habitat towards that preferred by the Lesser Spotted Eagle and differential sex-mortality are discussed as the most possible causes of the increasing crossbreeding rate.

Jelle Scharringa

Jelle Scharringa
 ·  6 juni 2025  21:05

Dank!

Jesse Oosterhuis

Jesse Oosterhuis
 ·  8 juni 2025  00:41

Ik sluit mij aan bij de mening van Garry hierboven. De bandering is sterk geconcentreerd in het midden van de armpennen, daarbij mag ook nog rekening worden gehouden met slijtage. De vorm en lengte van P4 is inderdaad ook niet wat je bij een hybride mag verwachten. De lichte vlek op het achterhoofd hoeft m.i. ook geen probleem te zijn voor een bastaard. Vogels met een dergelijk licht achterhoofd schijnen bij Batumi ook weleens te worden gezien. In o.a. de Collins staat: ‘Exceptionally, pale spots on head merge to form patch on nape as on lesser spotted.’


Verder valt mij op dat op waarneming de vogel veelvuldig als 2kj is ingevoerd. Volgens Forsman start de rui van een 2kj in mei-juni. Als ik goed naar sommige foto’s kijk dan lijken in ieder geval S1-4 van de linker vleugel en ook een aantal armpennen van de rechtervleugel al nieuw te zijn en dat terwijl het nog maar begin juni is. Waarom zou dit geen 3kj kunnen zijn?

Teus Luijendijk

Teus Luijendijk
 ·  8 juni 2025  08:27

Dat er bij Batumi wel eens vogels met een lichte achterhoofdvlek langskomen zegt m.i. helemaal niks - wie zegt dat dit zuivere Bastaardarenden waren? Ook de opmerking in de Collins klinkt (zonder verwijzing naar degelijk onderzoek) als een losse flodder. 

Arjan Dwarshuis

Arjan Dwarshuis
 ·  8 juni 2025  09:37

Ik zie eigenlijk niets verkeerds voor een zuivere bastaard. Een lange 7e vinger, een zeer uitgesproken gape die tot halverwege het oog rijkt en een algehele donkere grondkleur. Vind het ook wel meevallen met die bandering op de arm en binnenste handpennen. De vogel is behoorlijk gesleten waardoor het lijkt of de bandering relatief ver richting de toppen van de arm- en binnenste handpennen doorloopt, wellicht komt dit omdat de toppen van deze veren deels zijn weggesleten. Ook is de bandering fijn en weinig contrastrijk, zeker naar de toppen toe. En als de lichte vlek op het achterhoofd inderdaad binnen de variatie past, blijft er niets over wat op een hybride wijst.

Jan van der Laan

Jan van der Laan
 ·  8 juni 2025  12:29

In de Dutch Birding 32 (6), 2010 staat het artikel over de hybriden. De inmiddels als hybride aanvaarde Bastaard x Schreeuw van Dokkumerzijlen was ook donker, met een aardige gape en lange P5 De vogel stond tot voor kort als Bastaardarend in de boeken. Ergens in 2010 liet ik foto's aan Dick Forsman zien op een DB-dag (weet niet meer wanneer) zei hij dat het een goede kandidaat voor een hybride was. Toen het artikel van de Lonkoswki en Maciorowski in 2010 uitkwam heb ik het ook aan hen gevraagd of die vogel een hybride was en zij bevestigden dat op grond van aanwezigheid van een nekvlek, bandering op de slagpennen die doorloopt bijna tot de top, de vlekking op de buik die helemaal doorloopt tot op borst en de aanwezigheid van kleurverschil tussen middelste en grote dekveren op bovenvleugels. En dat het geen Schreeuwarend was, omdat de hand te breed was en de bovenstaartdekveren te veel wit vertonen. De CDNA kwam tot dezelfde conclusie. Foto's van die vogel staan hier; Kies eerst, B en dan Bastaardarend. 

Arjan Dwarshuis

Arjan Dwarshuis
 ·  8 juni 2025  12:52

Ik vind die vogel toch op een aantal punten verschillen. De zevende vinger is korter en meer afgerond aan de top. De kleur van de ondervleugeldekveren is meer warmbruin ipv donker bruinzwart. Ook lijkt de snavel van die vogel in tikkeltje minder zwaar en de gape wat minder uitgesproken. Ook zijn de witte vlekken op de bovenzijde vd hand iets meer uitgesproken.

Arjan Dwarshuis

Arjan Dwarshuis
 ·  8 juni 2025  13:21

Ook vind ik het behoorlijk meevallen met die lichte vlek op het achterhoofd. Op vluchtfoto's lijkt deze te ontbreken en ik vraag me inderdaad af of het op bovenstaande compilatie kan komen door opwaaiende achterrkuinveertjes.
Jesse Oosterhuis

Jesse Oosterhuis
 ·  8 juni 2025  13:35, gewijzigd 8 juni 2025  13:37

In deze discussie is de 'nape patch' bij bastaardarenden al eerder ter sprake gekomen. Er moet inderdaad ook rekening worden gehouden met de weersomstandigheden (wind en regen) op de dag dat deze foto's zijn gemaakt. 

Sander Bruylants

Sander Bruylants
 ·  8 juni 2025  14:02

Hier nog wat foto's van een Franse vogel die volgens Dick Forsman een hybride is (o.a. iriskleur en grootte)

De link vooral om makkelijk wat foto's van de vogel te bekijken en niet zozeer de analyse van ornithomedia.

De vergelijking gaat niet helemaal op aangezien de Franse vogel adult is.

Voor misvattingen te voorkomen: aigle criard moet je zeker niet letterlijk vertalen, het is wel degelijk bastaard.

Zijn de bovenvleugeldekveren van de NL vogel ook niet wat aan de lichte kant voor een jonge bastaard? De vogel lijkt ook een nogal kleine kop te hebben?

Het is natuurlijk leeftijdsafhankelijk die kleur.

Maar zoals Forsman zei in een antwoord op de Belgische vogel, het wordt moeilijk om Aquila's op naam te brengen en het is veiliger om enkel karakteristieke vogels te determineren.

Max Berlijn

Max Berlijn
 ·  8 juni 2025  17:05

Lijkt me (wederom) goed deze vogel te laten bekijken door Forsman en Jan Lontowski?

Gerd Wichers

Gerd Wichers
 ·  8 juni 2025  18:12, gewijzigd 8 juni 2025  18:17

Die 7e vinger is opzich nietszeggend. De lengte ervan wel maar dat is vaak moeilijk exact te bepalen. Adulte Schreeuwarenden hebben ook een 7e vinger. 
Het is praktischer om in dezen naar de breedte van de vleugel te kijken en dan vast te stellen of de 8e betrokken is. Als de 8ste de hoek  van hand en eindrand inneemt, is het Bastaard- of één of andere generatie hybride.  Bij Schreeuwarend staat de 7e handpen op de hoek. Die hybriden zijn er in allerlei generaties en bijbehorende combinaties. In Batumi zie je daarvan de gekste combinaties. Dat maakt dit aan de westkant waar Schreeuwarend oververtegenwoordigd is, zo moeilijk. Het artikel van Jan Lontkowski gaat over hybrides waarbij beide ouders zuiver waren.

Frank Roos

Frank Roos
 ·  8 juni 2025  19:54, gewijzigd 8 juni 2025  19:59

In de Dutch Avifauna staan 2 hybride Bastaard x Schreeuw gedocumenteerd. Uit de literatuur zou blijken dat de hybridisatie inmiddels grosso modo 51% zou moeten zijn. De Avifauna weerspiegelt die trend niet want er zijn 35 Bastaardarenden aanvaard, 28 Schreeuwarend en 17 Bastaard | Schreeuw. Een zekere incongruentie met de praktijk. Wat zegt dit dan over de aanvaarde gevallen.

Ook jongere Bastaardarenden (juv. en onv.) kunnen een lichte vlek vertonen in de nek (cit. Gensbol pp. 336,337)

Op deze site een vergelijking Schreeuw, hybride en Bastaard.

Tenslotte, zijn alle Bastaardarenden zo nauwkeurig onder de loupe genomen in de Avifauna c.q. door de CDNA gebaseerd op adequate fotografische documentatie. M.a.w. wat maakt dit geval bijzonder?

Bas van der Burg

Bas van der Burg
 ·  9 juni 2025  10:40

Frank, volgens mij heeft de CDNA, na het bewuste artikel uit 2010, alle gevallen van Bastaardarend onder de loep genomen. Althans dat staat me ergens bij.

In ieder geval staan in het artikel 'Rare Birds of the Netherlands in 2016' (DB 39:6 2017) bij Bastaardarend, de volgende passage 

'With the ongoing decrease of the western population combined with regular hybridization with Lesser Spotted Eagle A pomarina (cf Lontkowski & Maciorowski 2010), the identification of these two eagle species has not be- come any easier, especially since most records concern fly-bys. The CDNA therefore developed a review proto- col. Baseline of this protocol is that several but not all hybrid features need to be judged in order to rule out a hybrid with reasonable certainty. No hybrid features were found in the first bird, whereas the excellent photographs of the second ticked all the right boxes for a pure bird.'

Dus dat een waarneming van Bastaardarend onder het vergrootglas komt (en ook Schreeuwarend) is dan toch logisch?

Frank Roos

Frank Roos
 ·  9 juni 2025  11:33, gewijzigd 9 juni 2025  17:35

@Bas Er zijn 2 gevallen in de records van Avifauna (2000 resp. 2017). Ik vond dit incongruent met de wetenschappelijk geconstateerde toename de laatste decennia van hybrides. Je zou toch verwachten dat dit zich in de Nederlandse dataset zou manifesteren? De conclusie die ik nog niet expliciet trok, maar natuurlijk wel impliceerde is, dat de hybrides verborgen zitten in de andere categorieën van aanvaarde gevallen. Lijkt me geen onlogische conclusie toch?

Bas van der Burg

Bas van der Burg
 ·  9 juni 2025  12:07, gewijzigd 9 juni 2025  12:45

Hoi Frank, ik denk dat veel twijfelgevallen staan in de categorie Bastaard- of Schreeuwarend (weet ik eigenlijk wel zeker aangezien na 2010 in totaal 15 gevallen in deze categorie zijn geplaatst, voor 2010 maar eentje). Maar uiteindelijk zijn er maar twee gevallen echt als hybide aanvaard

Frank Roos

Frank Roos
 ·  9 juni 2025  13:00

@Bas Ik denk dat je gelijk hebt hoor, maar misschien ook zelfs in de andere categorieën zoals toch ook bij Bastaardarend. Is daarbij het fotomateriaal (Avifauna) in alle gevallen goed genoeg geweest zoals bij ons onderhavige geval? Vanaf 2009 wel steeds beter, maar niet altijd lijkt me.

Koen Stork

Koen Stork
 ·  9 juni 2025  13:17

@Frank, uit welke bron haal je die 51% hybridisatie? Het is in deze context belangrijk om niet te vergeten dat beide soorten óók een hele grote verspreiding kennen waar ze niet overlappen en waar dus nauwelijks hybridisatie plaatsvindt. Het is natuurlijk niet ondenkbaar dat wij ook een paar van die vogels krijgen als dwaalgast ;)

Frank Roos

Frank Roos
 ·  9 juni 2025  13:58, gewijzigd 10 juni 2025  19:25

@Koen Het artikel dat [edited] George Sangster aanhaalde. Ik dacht daaruit begrepen te hebben dat uit het onderzoek bleek dat de hybridisatie afgelopen decennia was toegenomen van 30% naar 50%. "The proportion of broods producing hybrids of the Greater and the Lesser Spotted Eagle increased during the study by over 30%. The percentage of territories occupied by pure Greater Spotted Eagle pairs declined to 50% at the end of the study. The increasing number of mixed pairs highly significantly correlated with the decreasing number of pairs of the rare Greater Spotted Eagle"

Wat ik zei van 30% naar 50% is dus niet geheel juist. Maar het aandeel hybride is toegenomen in de mate als hierboven aangegeven.

Maar je zegt terecht: "dat beide soorten óók een hele grote verspreiding kennen waar ze niet overlappen en waar dus nauwelijks hybridisatie plaatsvindt" Terecht opgemerkt! Ik ging impliciet uit van vrijwel volledige overlap van de gebieden. Dat is inderdaad niet zo. maar de volledige overlap is wel in een gebied dichter bij Nederland. De Bastaardarend komt ook voor in Oost-Azië, maar de Schreeuwarend niet. De waarschijnlijkheid dat wij de vogels uit het overlapgebied krijgen lijkt me wel het grootst. Maar zeker weten doe je dat niet.

Folkert Jan Hoogstra

Folkert Jan Hoogstra
 ·  10 juni 2025  12:10

In deze video rond een minuut of 3 nog wat beelden van de vogel met ook de lichte vlek op het achterhoofd als deze zijn kop naar beneden buigt. Link

Wim Wiegant

Wim Wiegant
 ·  10 juni 2025  18:34

Frank, je bedoelt George Sangster, de broer van ...

Frank Roos

Frank Roos
 ·  10 juni 2025  19:17

Ach, natuurlijk. Dank. Excuus aan de broers...

Gebruikers van het forum gaan akkoord met de forumregels.

Feedback?