Al jaren volg ik de populatie Heivlinders boven op het duin bij opslagterrein 'Erika' in mijn woonplaats Westkapelle. Het weer was ideaal (zonnig, weinig wind) en ik kon om 10:30 een uurtje vrij maken om de telling uit te voeren. Aan de zeezijde van het duin groeien veel Blauwe Zeedistels die vlinders aantrekken waaronder de Heivlinder; dat pad werd eerst afgelopen. Ik telde tientallen vlinders waaronder vijf Heivlinders. Aangekomen op het plateau boven op het duin nabij de radartoren zie ik in mijn ooghoek een relatief grote opvallend langgerekte vogel opvliegen. De vogel verdwijnt over de rand buiten mijn zicht. Vanwege het ongewone postuur besluit ik om mijn vlindertelling te onderbreken en even te kijken of ik de vogel kan vinden.

Ik weet dat daarbeneden op het opslagterrein van het Waterschap een hele berg kale takken ligt, bekend van de Oostelijke Blonde Tapuit die daar op 22-24 mei van dit jaar verbleef, wat mijn kans vergroot voor het terugvinden van de vogel. Ik kijk over de rand en direct valt mijn oog op een vogel bovenop de takkenbos. Ongeveer 20 meter bij me vandaan, zit een gorsachtige vogel met gele buik en borst en bruine kop. Het bruin op de kop loopt vrij ver door op de keel. Het bruin is niet helemaal egaal, er komt wat geel doorheen. De snavel is licht. De rug is grijsachtig. Omdat de vogel mooi open zit besluit ik om eerst wat bewijsplaatsjes te maken. Ik beschik alleen over een pocketcamera maar door helemaal in te zoomen weet ik enkele vage plaatjes te maken van de vogel op de takkenbos (een wijs besluit blijkt even later). De vogel vliegt weg voordat ik 'm nogmaals goed kan bestuderen en lijkt te landen in het dichte struweel 50 meter verderop. Dit alles nam hooguit een minuut in beslag.


Bruinkopgors Emberiza bruniceps Red-headed Bunting, Westkapelle, 23 juli 2014 (Floor Arts)

Ik heb helaas niet veel details kunnen waarnemen maar was ervan overtuigd dat dit wel eens een zeldzame vogel zou kunnen zijn. Ik ken de Zwartkopgors uit Turkije, deze vogel had er qua postuur wel wat van weg maar de koptekening klopte totaal niet. Met andere verwante soorten uit deze groep heb ik weinig ervaring. In dit soort gevallen bel ik direct mijn collega Pim Wolf die uitzonderlijk veel kenmerken van soorten paraat heeft. Pim parkeert de auto aan de kant van de weg en luistert naar mijn beschrijving die spannend genoeg klinkt om er een whapp uit te gooien naar de lokale vogelaars. Omdat mijn uurtje om is stop ik met zoeken en ga ik naar huis om de foto's te bekijken op de computer, zodat ik meer zekerheid kan geven voor de door Pim gealarmeerde vogelaars. Een blik in het vogelboek in combinatie met de vage foto's op een groot computerscherm is voor mij voldoende: om 11:25 meld ik de vogel als Bruinkopgors. Helaas had ik er niet op gelet of de vogel geringd is dus kan ik een ontsnapte kooivogel niet uitsluiten.

De hele dag wordt er gezocht maar geen spoor van de vogel. Ik had me er al bij neergelegd dat het weer een éénmanswaarneming zou worden zoals die van de Withalsvliegenvanger vorig jaar mei in het nabijgelegen Westkapelse Bos. Een bijnaam ('Geen Spoor Floor') was al in de maak. Dan toch nog om zeven uur 's avonds het bevrijdende telefoontje; de vogel is teruggevonden door Peter Roelse. In korte tijd stromen tientallen vogelaars toe om de vogel te bekijken die zich bijna een uur lang bijzonder fraai laat bekijken. Zelf kan ik ook aanschuiven bij de uitgelaten horde vogelaars en genieten van de gezellige drukte rond de vogel. De vogel blijkt niet geringd, wat een wilde herkomst van deze Bruinkopgors zeer aannemelijk maakt.

Floor Arts



Bruinkopgors Emberiza bruniceps Red-headed Bunting, Westkapelle, 23 juli 2014 (Rob Halff)


Bruinkopgors Emberiza bruniceps Red-headed Bunting, Westkapelle, 24 juli 2014 (Co van der Wardt)

Naschrift
Op 24 juli bleek de Bruinkopgors al vroeg in de morgen nog steeds aanwezig. Gedurende de dag liet hij zich op verschillende momenten aan vele tientallen bezoekende vogelaars zien. Wel was de vogel soms uren 'zoek' in het uitgestrekte helmgras van de zeereep of de struiken op het opslagterrein. Het geduld van veel bezoekende vogelaars werd dan ook aardig op de proef gesteld. Op 25 juli kon hij niet meer worden teruggevonden. Deze Bruinkopgors, waarschijnlijk een tweede-kalenderjaars mannetje, is het eerste geval van (een ogenschijnlijk wild exemplaar van) deze soort in 19 jaar tijd. Voor een overzicht van de eerdere gevallen in Nederland, zie www.dutchavifauna.nl.