DB Actueel Online

Op gezette tijden wil de website aandacht besteden aan actuele ornithologische fenomenen. De Nederlandse vogelaars worden (gelukkig maar) nog regelmatig verrast. Door een influx van een bepaalde soort of bepaalde soorten, door een uiterst zeldzame soort waarvan de meeste vogelaars nog niet eens de juiste Nederlandse naam weten, door onverwachte determinatieproblemen en dergelijke. De kracht van dit medium is dat er direct en interactief ingegaan kan worden op deze spannende gebeurtenissen in het veld. Wat is er precies aan de hand? Wat is hier al van bekend? Is er al eerder over geschreven in Dutch Birding? Hoe denkt men in het veld hierover?

Kleine Kokmeeuw: eindelijk!

7 juni 2012  ·  22319 × bekeken

Het verhaal begint op 3 mei 2012. Nadat we al enkel claims gehad hadden van een Kleine Kokmeeuw, kwam op 3 mei 2012 een serieus bericht binnen over deze in Nederland zo opvallend zeldzame Noord-Amerikaans dwaalgast. Tim Zutt, Roelf Hovinga en Jan van Dijk hadden een Kleine Kokmeeuw gezien op de Razende Bol, een zandplaat voor de kust van Den Helder en Texel.
Het DBAlerts-bericht luidde: Jaap Denee om 03-05 14:04. Via Tim Zutt: "Mogelijke Kleine Kokmeeuw gezien op de Razende Bol. Zee op gegaan richting Texel en op zee gaan zitten. Gezien door Roelf Hovinga, Tim Zutt en Jan van Dijk. Foto's gemaakt."
De foto's lieten een mooie zekere Kleine Kokmeeuw zien, maar helaas dus weer niet twitchbaar. Het Texelweekend, dat de dag erop begon, stond dan ook gedeeltelijk in het teken van een zoektocht naar deze vogelsoort. De vogel werd op 4 mei door enkele waarnemers in de Mokbaai gezien, maar verdween helaas te snel uit beeld om aan deze waarneming een mooi vervolg te kunnen geven. Daarna was het precies een maand lang stil.

Maar op 4 juni meldt Hennie Wien een Kleine Kokmeeuw op waarneming.nl met de tekst: ,,Kleine meeuw die opviel door koptekening met relatief grote oorvlek in combinatie met zwarte snavel en relatief kleine roze/gelige poten. In eerste instantie even gedacht aan Dwergmeeuw. Meeuw werd regelmatig opgejaagd door de aanwezige Kokmeeuwen. Bij opvliegen viel me de witte voorrand van de handvleugel op. Hiermee in mijn beleving alleen nog vergelijk met de Kokmeeuw mogelijk. Zwarte snavel, relatief korte roze poten, gemis donkergrijs op onderhand en duidelijk afgegrensde achterrand hebben mij op de Kleine Kokmeeuw doen uitkomen. Vogel is na diverse keren te zijn opgejaagd in noordelijke richting achter de duinen uit het zicht verdwenen.'' En als er dan nog overtuigende foto's bij staan, dan is er werk aan de winkel. Jaap Denee zag de foto's ook en stuurde weer een DBAlert de lucht in. En dan volgt uiteraard het typische twitchverhaal ...

Eigenlijk had ik die dinsdag 5 juni de eerste boot moeten hebben, maar ik moest eerst het werk regelen, dus ook eerst de piep maar afwachten. En om 7 uur kwam die piep! De vogel was teruggevonden bij de Robbenjager, op het Renvogelveldje (door Marc Plomp). Actie! Werk gebeld, vrij geregeld en spoorslags op weg naar Den Helder. Ik zou de boot van half 10 kunnen halen. Telefoontje van Arnout Linckens; hij zou dezelfde boot pakken. Gaat het bruggetje in Den Helder ook nog open vlak voor vertrektijd van de pont! (Kan de DBA daarover geen afspraken maken met die brugwachter....?!) Maar goed, we hadden gelukkig voldoende tijd.

Op de boot eigenlijk maar weinig vogelaars. We zaten met onder andere Jeroen de Bruijn, Diederik Kok en Pieter van Veelen een kopje koffie te doen. Inmiddels was de vogel al afgepiept. Alleen de mensen van de eerste boot (familie Doorn, Rob Halff en Vincent Hart) hadden de vogel, naast uiteraard de lucky Texelaars. De Kleine Kokmeeuw was de Waddenzee opgevlogen. Plannen werden gesmeed hoe verder te gaan.
We verspreidden ons over de kop van Texel, en alle mogelijke plekken werden afgezocht. Er werd helaas niets gevonden. Gelukkig was het weer redelijk; veel zon en een iets fris windje. Na enige uurtjes zoeken even bij Marc Plomp langs gegaan en een bakkie koffie gedronken. Toen weer verder zoeken, daarna met Arnout Linckens en later Jaap Denee, Hans Pohlmann, David Uit de Weerd, Garry Bakker en Leon Boon gegeten op de Robbenjager. Toen even een uitstapje naar de Krim en de Roodmus op de plaat gezet. Hier ook Spotvogel en Zomertortel.

Roodmus
Roodmus Carpodacus erythrinus Common Rosefinch, de Krim, Texel, 5 juni 2012 (Wietze Janse)

Toch weer terug naar het Renvogelveldje en daar gaan wachten. Verspreid zaten vogelaars op strategische punten. En dat werkte. Rond 18:00 uur belde Arnout mij op dat de vogel achter een kotter tussen vele andere meeuwen was teruggevonden en in beeld was bij het Reddingsboothuisje. Met z'n allen in de auto gesprongen, een kilometertje gescheurd en aangesloten bij de massa (30 man). Aanwijzingen waren gelukkig goed en al snel had ik de vogel in beeld. Wel ver weg, maar herkenbaar! Omdat de kotter zuidwaarts ging, gingen wij dat ook. Konden bij de tweede check de vogel niet meer terugvinden. Zagen wel veel (Kok)meeuwen richting land vliegen, en even later volgde dan ook de piep dat de Kleine Kokmeeuw was teruggevonden op de akker bij de Waterzuivering.
Even tegen het verkeer in en even later konden we aanschuiven en deze Noord-Amerikaanse beauty mooi bekijken. De euforie was groot! De boot van 20:00 uur weer terug genomen, wat de meesten deden. Terwijl wij afscheid namen van het eiland zagen we nog veel vogelaars van de boot afscheuren het eiland op.

De vogel was ondertussen weer ver op het wad gaan zitten. De laatkomers konden de vogel gelukkig toch nog, hoewel op enige afstand, bekijken. Een aantal vogelaars overnachtte op het eiland, en die konden de volgende ochtend gelukkig direct weer aanschuiven. De Kleine Kokmeeuw was weer teruggekeerd bij de Robbenjager en later op het Renvogelveldje. Daarna verdween de vogel weer het wad op, om eind van de middag weer kortstondig op het Renvogelveldje te verschijnen. Verdween weer om tot grote frustratie van meerdere vogelaars die net op de laatste boot terugvoeren, weer gemeld te worden op kwart over negen. De volgende dag nog een kortere waarneming in de middag, een echt patroon is nog niet te vinden.
Wel bleek dat het hebben en doorgeven via DBAlerts zorgde dat leden snel ter plaatse konden zijn, waarnemers hielden elkaar goed op de hoogte met berichten en extra informatie, wat bij dit meeuwtje toch wel nodig was!
The story continues...

Kleine Kokmeeuw
Kleine Kokmeeuw Chroicocephalus philadelphia Bonaparte's Gull, De Cocksdorp, Texel, 5 juni 2012 (Jos van den Berg)

Kleine Kokmeeuw
Kleine Kokmeeuw Chroicocephalus philadelphia Bonaparte's Gull, De Cocksdorp, Texel, 5 juni 2012 (Garry Bakker)

Deze Kleine Kokmeeuw is pas het vijfde geval voor Nederland en de eerste twitchbare in twintig jaar. Dat betekent dat de Kleine Kokmeeuw van Texel voor een hele generatie vogelaars een nieuwe soort is en voor een aantal oudgedienden een lang verwachte en gehoopte inhaler. Eigenlijk passen de weinige waarnemingen niet in het patroon van waarnemingen in verschillende andere Europese landen, waar deze soort gemiddeld veel vaker wordt gezien.
Voorgaande waarnemingen in ons land waren:
* 4 augustus 1985 NH Velsen
*16 juni 1988 t/m 28 januari 1989 NH Velsen
*11 t/m 19 februari 1990 ZL Vlissingen
*6 april 1994 ZH Westland

Wietze Janse

Toeschouwers
Enkele van de gelukkigen op dinsdagavond

Discussie

Rob Halff  ·  7 juni 2012  21:24, gewijzigd 7 juni 2012  21:36

Mooi verhaal Wietze. Inderdaad, eindelijk een Kleine Kokmeeuw die al zo vaak ter sprake is gekomen en lang werd verwacht. Eigenlijk bizar dat het zo lang heeft moeten duren zeker als je kijkt naar het aantal gevallen in West Europa metname natuurlijk in de UK maar ook in Scandinavie, Spanje, Frankrijk en zelfs Duitsland. Voor de mensen die zaterdag heen gaan (en dat zijn er best nog een hoop denk ik) is het goed om te weten dat zaterdag de 'ronde van Texel' gehouden wordt. Dit is de grootste catamaran race ter wereld en trekt naast de 100-den deelnemende catamaran's met deelnemers, 1000-den toeschouwers. Het wordt dus erg druk op het eiland. Hotel's zullen veelal vol geboekt zijn en de wachttijden bij de boot kunnen oplopen tot meer dan een uur (ondanks dat ze met twee boten varen het hele weekend). Ook moet er vanaf morgen (vrijdag) rekening worden gehouden met file's naar de veerhaven van Den Helder. Metname de N99 (Den Oever-Den Helder) én de N9 (Alkmaar-Den Helder) kunnen voor problemen gaan zorgen. Extra vroeg van huis gaan met deze info in het achterhoofd lijkt mij dus verstandig. Allen veel succes komend weekend!

Bas van der Burg  ·  7 juni 2012  21:29, gewijzigd 9 juni 2012  23:15

Rob Halff  ·  7 juni 2012  21:41, gewijzigd 7 juni 2012  21:42

Ha Bas, ben het met je eens hoor maar over het algemeen werkt de RBA prima en ging het nieuws razendsnel (zoals zo vaak) alleen moeten we niet vergeten dat het er wel vanaf hangt waar je je bevindt op het eiland. Het is bekend dat (sommige delen) van de noordpunt slecht of helemaal geen bereik hebben en ook de veerhaven en de TESO boot zelf is niet best. Het kan dus zijn dat bij sommige mensen het bericht enkele minuten later door is gekomen. Hier kan de DBA denk ik weinig aan doen (hoe graag ze dit ook zouden willen) en ligt het probleem bij de provider (te weinig zendmasten op het eiland?!)

David Uit de Weerd  ·  7 juni 2012  21:46

Mooi verhaal! BTW Wietse Jansen ;) : wil je mijn naam en die van Hans Pohlmann goed schrijven?

Rob Halff  ·  7 juni 2012  21:53

Haha scherp opgemerkt David. Als je dan toch bezig bent Wietze, zou je die van mij dan ook kunnen aanpassen met dubbel F? ;)

Ben Wielstra  ·  7 juni 2012  22:05

Is die meeuw nu eindelijk weg?

Wietze Janse  ·  7 juni 2012  22:06, gewijzigd 7 juni 2012  22:12

Namen aangepast. @ Bas, ja met slecht bereik en in een stalen constructie van een boot kan de ontvangst slecht zijn, doe je niets aan, met geen enkele app. Daarnaast ook afhankelijk van a) de provider en b) de hardware, duurdere modelletjes/providers leveren vaak net iets betere prestaties, het is helaas zo. Daarnaast beter iets vertraging, dan helemaal niet .... je zult maar afhankelijk zijn van een stelletje malloten die de juiste kant uitscheuren en je pas bellen als zij de vogel ruim gezien hebben .... ;-)

Wietze Janse  ·  7 juni 2012  22:27, gewijzigd 7 juni 2012  22:30

Nog wat extra info. Heb zelf 2 HTC toestellen om het systeem te testen cq in de gaten te houden. Twee high end (2 jaar oud, net nieuw) toestellen met KPN/KPN Hi abonnement en gmail app. In >95% van de gevallen komen de berichten gelijktijdig binnen. In de overige gevallen meestal <1 minuut verschil (als je zit te wachten lijkt het natuurlijk eeuwen!). Een enkele keer >1 minuut, maar dan wisselend op beide toestellen. Test ook de hotmail push app en daarvoor geld hetzelfde >95% komt vrijwel gelijktijdig, de rest hooguit met 1 minuut verschil. Grotere verschillen ontstaan bij slecht bereik, de goedkoopste provider (met vaak het minste bereik) en goedkopere/oudere modellen (de meeste mensen met klachten vallen onder een van deze definities). Iphone heb ikzelf geen ervaring mee, misschien kunnen anderen hun ervaring daar nog delen ....

Jaap Denee  ·  7 juni 2012  22:32

Een minuut is acceptabel, Wietze, die haalt mijn D5 twin-turbo wel in... Daardoor waren wij gistermorgen eerder ter plaatse dan dat sommige reeds aanwezigen hun piep binnen kregen.

Garry Bakker  ·  7 juni 2012  23:18, gewijzigd 7 juni 2012  23:24

Die vogel in De Banken in '94, is daar een uitgebreidere publicatie over? Ik weet: eerste winterkleed, waarnemer Johan Stuut, geen foto's. In de waarnemingenrubriek in DB van toentertijd staat hij niet vermeld. Ik ben wel nieuwsgierig naar de beschrijving van dat beest.

Rob Halff  ·  7 juni 2012  23:47

@ Garry, waren daar geen videostill's van? Staat me iets van bij of ik ben in de war met een ander beest.

Bas van der Burg  ·  7 juni 2012  23:49, gewijzigd 9 juni 2012  23:17

@Garry, heb je zelf al eens contact opgenomen met Johan Stuut zelf? Hij heeft de waarneming ingevoerd op waarneming.nl (zonder enige beschrijving dat wel)

August van Rijn  ·  8 juni 2012  00:09, gewijzigd 8 juni 2012  00:37

Ik heb de IPhone met T-mobile ( niet het beste netwerk maar goed genoeg) ik gebruik in het veld een me.com email adres om meldingen binnen te krijgen en daarnaast gebruik ik mail.tones. Dit is een app waarbij ik via een alarm geluid en een soort sms waarschuwt dat er een melding is. Deze app werkt met een soort email adres die ik als tweede mail adres in mijn db alerts heb geplaatst. Daardoor heb ik vaker de alert sneller binnen dan andere. Voordeel van deze App is ook als je ergens minder bereik heb toch een melding binnen krijgt.Michel de Lange gebruikt dit ook met het Vodafone netwerk waardoor het nog beter werkt

Wietze Janse  ·  8 juni 2012  09:09

@Bas, garanties tot aan onze server, verder kan het niet. Verschillen in aflevertijd blijven en zijn geen probleem, zolang het binnen die minuut blijft. En dat geld toch voor >99% van de gevallen als je gewoon bereik hebt.

Bas van der Burg  ·  8 juni 2012  09:12, gewijzigd 9 juni 2012  23:17

Rinse van der Vliet  ·  8 juni 2012  12:09

Garry e.a., De vogel van 6 april 1994 in "De Banken" bij 's Gravenzande betrof een 2e kj vogel waargenomen door Johan Stuut en Hans de Klein. Van deze waarneming is geen bewijs, louter de beschrijving.

Bas van der Burg  ·  8 juni 2012  12:31

Voor de zoekers morgen: het gaat hard waaien (bft 7 oid), de Ronde van Texel start tussen 1100-1200u bij paal 17 waarna ze via de noordpunt de waddenzee induiken. Aantal boten ca. 300 (niet zo druk als eerdere edities begreep ik).

Marcel Scholte  ·  8 juni 2012  14:28

Vanochtedn waaide het ook al hard, boven op de dijk bij de Kleine kok was het ook uit je hemd waai kracht. Van boten in ieder geval geen last. Vogel was kort maar goed zichtbaar aanwezig, gelukkig.

Wietze Janse  ·  8 juni 2012  14:37

@Bas, voor Android heb je geen vergelijkende apps nodig, daar werkt alles binnen de Gmail of Hotmail app. Op iphone werkt dat niet (zo) goed, vandaar dat zij extra apps moeten installeren.

Hans Pohlmann  ·  8 juni 2012  17:04

Via Ruud van Beusekom begrijp ik dat de Boatrace ivm de harde wind zo goed als zeker wordt afgeblazen (...).

David Uit de Weerd  ·  8 juni 2012  21:26

Nog steeds niet duidelijk of bootrace afgelast wordt. Indien afgelast dan mogelijk verplaatst naar zondag. Zie www.roundtexel.com

Pieter Duin  ·  9 juni 2012  10:00

Voor diegene die zondag naar Texel willen. Het Rondje Texel wordt niet vandaag ( zaterdag) gevaren maar is uitgesteld naar morgen. Het wordt dus 's middags zeer druk bij de boot richting Den Helder

Toy Janssen  ·  9 juni 2012  10:10

Op de boot gewoon even de gratis wifi instellen en verbinding probleem is opgelost!

Marc Plomp  ·  9 juni 2012  10:43

de gratis wifi werkt alleen boven, dus dan niet in je auto blijven zitten. verbindingsprobleem doet zich doorgaans alleen in beide havens voor, als de boot enkele tientallen meters vaart heb je met KPN gewoon weer verbinding.

David Uit de Weerd  ·  9 juni 2012  11:07

Waarom blijf je in de auto zitten op de boot naar Texel? Ga lekker een bak koffie drinken of beter, ga op het dek staan. Prima kans daar op een goede soort. Er zal eens een Kleine Kokmeeuw langsvliegen...

Martin van der Schalk  ·  9 juni 2012  21:37

Wietze; ik heb sinds kort de I Phone 4S. Heb daarop alleen de G-mail als app moeten installeren en krijg de RBA zonder enige vertraging binnen. Vaak nog een fractie sneller dan b.v. de HTC met Android van Alex v.d. Giessen (is mijn enige directe vergelijking geweest sinds de aanschaf van m'n I Phone) maar hij heeft dan ook een oud toestel (zeker een jaar oud ;-))

Alex van der Giessen  ·  11 juni 2012  20:46

.....en die fractie is heeeeeel klein......!!! Grote nadeel van de I Phone 4S, je kan geen ObsMapp installeren. Daardoor moet je de waarnemingen thuis copieren van je vogelmaatje.... hahahahahaha

August van Rijn  ·  11 juni 2012  23:07

Je moet ook webobs daarvoor gebruiken dat is namelijk de IPhone variant

Gebruikers van het forum gaan akkoord met de forumregels.

Feedback?