DB Actueel Online

Op gezette tijden wil de website aandacht besteden aan actuele ornithologische fenomenen. De Nederlandse vogelaars worden (gelukkig maar) nog regelmatig verrast. Door een influx van een bepaalde soort of bepaalde soorten, door een uiterst zeldzame soort waarvan de meeste vogelaars nog niet eens de juiste Nederlandse naam weten, door onverwachte determinatieproblemen en dergelijke. De kracht van dit medium is dat er direct en interactief ingegaan kan worden op deze spannende gebeurtenissen in het veld. Wat is er precies aan de hand? Wat is hier al van bekend? Is er al eerder over geschreven in Dutch Birding? Hoe denkt men in het veld hierover?

Jaaroverzicht 2011

30 december 2011  ·  21496 × bekeken

Altijd leuk om weer even terug te kijken op het afgelopen jaar. Sommige gebeurtenissen staan nog levendig op ons netvlies, maar andere zijn weer wat weggezakt. Dat laatste kan zeker in een jaar als 2011, waarin zoveel gebeurde en ook zoveel te zien was. Hieronder een greep uit de meest memorabele zaken.

Vogels
Nederland blijft ganzenland en naast de vele (voor Nederland) algemene soorten was het ook een mooie winter voor zeldzamere soorten. Witbuikrotganzen waren weer in grotere aantallen aanwezig in het begin van het jaar, met daarbij ook op vele plekken Zwarte Rotganzen. De winter aan het eind van het jaar kende weer de 'normale' aantallen van deze soorten met enkele exemplaren. Ook Roodhalsgans doet het goed, met veel exemplaren verspreid over het hele land en dit najaar zelfs een familiegroepje van zes exemplaren. Een Hutchins' Canadese Gans zat op 16 januari bij Roosteren in Limburg. Ook bracht de winter van 2010/11 weer eens grotere aantallen Taigarietganzen naar Nederland, een soort die in de laatste jaren erg zeldzaam is geworden. Dwergganzen waren weer goed vertegenwoordigd op de bekende plekken, met hier en daar een loslopend exemplaar op een andere plek.
Een Witkopeend werd op 17 december ontdekt op de Reeuwijkse Plassen en liet zich daar tot op moment van schrijven leuk bekijken. De Buffelkopeend keert nog steeds terug op de bekende plas bij Barendrecht. Ringsnaveleenden werden gemeld van de Lepelaarsplassen, de Weeribben en bij de Krammersluizen. Een bijna adult mannetje Koningseider bevond zich op 13 mei kortstondig in de Kroonspolders op Vlieland (vermoedelijk dezelfde vogel was eind april bij Ameland gefotografeerd). Een Amerikaanse Smient verbleef enige tijd op Walcheren. Amerikaanse Wintertaling deed het goed, met exemplaren op het Soerendonkse Goor, in het Harderbroek, maximaal twee in Polder Harderhoek (Brabantse Biesbosch), Prunjepolder, Texel en Ezumakeeg. Een Siberische Taling liet zich op 11 februari een uurtje bekijken bij Wissenkerke, waarna de vogel weer voorgoed verdween.

Roodhalsgans
Roodhalsgans Branta ruficollis Red-breasted Goose, Peasens, 12 december 2011 (Ipe Weeber)

IJsduiker is beslist geen zeldzaamheid meer. Begin van het jaar was een exemplaar aanwezig op het Veerse Meer, een plek waar ze vaker langdurig zijn te bewonderen. Een exemplaar in het binnenland bij Maasbracht of op de Kraaijenbergse Plassen is altijd weer een leuke waarneming; deze bleven tot in maart op hun stek. Daarentegen kenmerkte het najaar voor deze soort zich door veel waarnemingen langs de kust van langstrekkende of kort verblijvende exemplaren. Vale Pijlstormvogel bleef dit jaar beperkt tot een ruim tiental waarnemingen, alleen weggelegd voor de diehards in zeetrektellen (met een recordlate vogel langs Rottumerplaat op 18 december). Een in Spanje geringe Zwarte Ibis verbleef beurtelings op Schiermonnikoog, in de Workummerwaard, op Texel en in de Bantpolder. Andere exemplaren werden nog gemeld bij het Naardermeer, Oostvaardersplassen, Friesland en Polder Hardenhoek.

Zwarte Ibils
Zwarte Ibis Plegadis falcinellus Glossy Ibils, Grote Vlak, Texel, 17 augustus 2011 (Marc Plomp)

Vale Gieren werden dit jaar weer meerdere malen boven Nederland waargenomen, met drie exemplaren boven Zuid-Beveland en een groep van 17 bij Goes die oostelijk werd gevolgd tot Chaam. Vermeldenswaard is de Lammergier die op 13 juni bij Terneuzen werd gezien en werd ontmaskerd als 'Sardona'; een vogel die op 1 maart 2010 werd uitgebroed in Tierpark Goldau in Zwitserland en op 13 juni 2010 aldaar werd uitgezet. Op 20 en 29 juni werd een exemplaar zonder gebleekte pennen gefotografeerd boven respectievelijk Den Helder en Biddinghuizen, herkomst dus onbekend. Voor Slangenarend was het ook een mooi jaar. Niet alleen op de bekende plekken, maar ook met veel overtrekkende exemplaren door het hele land. Op de Hoge Veluwe en het Drents-Friese Wold was langdurig een exemplaar aanwezig. Later herbergde het Fochteloërveen tot vier vogels die langere tijd in het gebied verbleven. April en begin mei waren al erg goed voor waarnemingen van Steppekiekendieven op voorjaarstrek. Maar vanaf eind augustus kregen we een ware influx vanuit het oosten, wat dit jaar meer dan 50 waarnemingen van deze soort opleverde! Dat is meer dan in de hele vorige eeuw. Zal deze trend zich voortzetten? In oktober kregen we ook ongekende aantallen Ruigpootbuizerds door, en zeker op de Waddeneilanden konden op sommige dagen enige 10-tallen per dag langskomen. Ze gingen door en ook de rest van het land kreeg deze soort in hogere aantallen dan normaal te zien. Een Schreeuwarend werd opgemerkt boven Wassenaar op 23 april en kon vanaf een hoge duintop enige tijd gevolgd worden boven Valkenburg, waarna de vogel richting noordoost verdween. Een lichte vorm Dwergarend was maar voor weinigen weggelegd op 30 april en 1 mei boven het duingebied tussen Zandvoort en IJmuiden. Een Giervalk werd aan het eind van het jaar op de grens met België gemeld en in beide landen met enige regelmatig waargenomen. Mogelijk dezelfde vogel was al eerder bij Katwijk gezien. Klapper was wel de Eleonora's Valk die op 17 september werd gezien door een groep Belgische vogelaars op excursie in de Oostvaardersplassen. Zoekacties de volgende dag leverden helaas niets meer op; een nieuwe soort voor Nederland die aan onszelf dus helaas voorbij ging.

Steppekiekendief
Steppekiekendief Circus macrourus Pallid Harrier, Rosmalen, 10 september 2011 (Albert de Jong)

Kleinst Waterhoen was ook dit voorjaar op enkele plekken te horen, maar liet zich ook weer fraai bekijken aan enkele volhouders. Dit jaar was het echter tijd voor het Klein Waterhoen om zich eens fraai te laten zien, en wel bij de Lepelaarsplassen. Men moest er wel wat voor over hebben: een flink eind lopen, dan voorover gebogen in een te kleine vogelkijkhut en al wachtend steeds in de gladde klei naar beneden glijden en soms uren geduld hebben voordat de vogel zich liet zien. Maar als de vogel dan verscheen kon men hem vaak langdurig mooi bekijken. De Grote Trap die eind vorig jaar kortstondig in Nederland verbleef werd begin dit jaar langdurig in België bekeken, hoewel daarvoor toch ook enige moeite gedaan moest worden. Een fraai mannetje Kleine Trap liet zich op 3 september bekijken op de Hoge Veluwe, maar vloog eind van de middag weg, om niet meer te worden teruggevonden.

Klein waterhoen
Klein Waterhoen Porzana parva Little Crake, Lepelaarsplassen Flevo, 21 september 2011 (Co van der Wardt)

Naast enkele eenmanswaarnemingen liet een Griel zich zien bij Strijen toen veel vogelaars eind april in de buurt waren om de Ross' Meeuw te zien. Op 27 april werd een Kaspische Plevier gevonden op Texel (door een Fransman, die dat heugelijke feit gelukkig meldde bij 'de Verrekieker'). Aangezien het een exemplaar in zomerkleed betrof gingen nog heel wat mensen kijken, ondanks dat de eerste twee jaar geleden al 100den bezoekers had getrokken. Deze bleef na de dag van de ontdekking nog twee dagen ter plekke. Op 28 april werd een Woestijnplevier ontdekt bij Hoek van Holland die zich fraai liet bekijken, en op 4-5 mei verbleef vermoedelijke dezelfde vogel bij Den Helder. Een tweede exemplaar werd op 28 april ontdekt in de Liendense Waard. Ook deze liet zich mooi zien en fotograferen. Amerikaanse Goudplevier werd dit jaar maar drie keer en alleen langsvliegend gemeld: in Noord-Holland, langs trektelpost De Nolle bij Vlissingen en in de Prunjepolder. Aziatische Goudplevier daarentegen was dit jaar beter vertegenwoordigd, met in augustus een exemplaar langdurig aanwezig bij Wissenkerke en een tweede op en rond de Slikken van Flakkee. Nederland blijft een van de betere landen om Steppekievit te zien. Het begon vroeg in het voorjaar met een exemplaar in de Ezumakeeg, gevolgd door een exemplaar bij Wissenkerke/Keihoogte en eentje in de Oostvaardersplassen. Eind juli werd er weer een exemplaar gevonden in noordelijk Flevoland, gevolgd door nog een exemplaar op Texel en later eentje in Limburg. Een mooi jaar dus voor deze op wereldschaal extreem zeldzame soort. Een Roodkeelstrandloper verbleef op 19 juli kort op Texel en was alleen te doen als je tijdig naar het eiland was vertrokken. Een Grijze Strandloper werd op 20 mei gefotografeerd bij de Kustweg, Westpolder, Groningen, maar pas achteraf gedetermineerd. Bonapartes Strandloper was dit jaar moeilijk, met een exemplaar kort in de Ezumakeeg en een ander nog korter in de Scherpenissepolder. Op 25 september werd een Bairds Strandloper aan het begin van de avond ontdekt bij Zevenhuizen. Voor donker konden al veel vogelaars aanschuiven, anderen kregen de volgende ochtend nog kort de kans de vogel op de lijst bij te schrijven. Toen de natuurbouw-werkzaamheden in het gebied begonnen was de vogel snel verdwenen en kon hij niet meer worden teruggevonden. Gestreepte Strandlopers werden op veel plekken waargenomen, Breedbekstrandlopers voornamelijk in het Waddengebied, met een enkele in Zeeland of Zuid-Holland. Blonde Ruiter was dit jaar vertegenwoordigd met vijf exemplaren, waarvan de eerste werd ontdekt bij de twitch van de Ross' Meeuw. Een Poelsnip werd gezien net ten zuiden van Ridderkerk, en helaas pas achteraf op de foto gedetermineerd. Later was er nog eentje aanwezig bij Workum. De eerste Grote Grijze Snip werd op 3 mei gevonden bij het Zaans Rietveld (Alphen aan den Rijn), vermoedelijk dezelfde vogel werd later teruggevonden bij Delfgauw. Andere exemplaren verbleven in Zeeuws-Vlaanderen en de Lauwersmeer. Een Terekruiter verbleef enkele dagen in Friesland en bij Kelsdonk; Etten-Leur. Een van de hoogtepunten van het jaar was de ontdekking van een langverwachte soort: Amerikaanse Oeverloper. Hoewel eerst gemeld zonder enige aanvullende gegevens, waren de Zeeuwen snel ter plaatse in de Hogerwaardpolder bij Rilland en werd de vogel snel (zij het eerst nog wel op enige afstand) teruggevonden. De vogel bleef uiteindelijk twee dagen zitten, voldoende om een succesvolle twitch vanuit Zuid-Frankrijk te maken... De Grote Geelpootruiter was het gehele jaar aanwezig in het gebied rond Colijnsplaat en Wissenkerke. Hoewel de vogel zich soms enkele kilometers naar oost of west verplaatste, wisten we hem toch steeds weer terug te vinden. Een Kleine Geelpootruiter werd op 9 mei gemeld vanuit Polder Hardenhoek en een tweede op 30 april in de Wevers Inlaag; Schouwen Duiveland. Een Grote Franjepoot verbleef eind augustus enkele dagen aan de oostkant van Texel.

Amerikaanse Oeverloper
Amerikaanse Oeverloper Actitis macularius Spotted Sandpiper, Rilland, Hogerwaardpolder, 31 juli 2011 (Marcel Klootwijk)

Een ander hoogtepunt van het jaar was wel de vondst van een Ross' Meeuw bij Numansdorp. Eerst nogal moeilijk, maar later op een klein plasje bij Numansdorp regelmatig te vinden en voor veel mensen op hun lijst bij te schrijven. Een ander (?) exemplaar verbleef vanaf de zomer tot eind van het jaar langs de Hollandse kust en werd daar regelmatig opgemerkt door zeetrektellers, maar was alleen te doen door veel uren aan zee te zitten of erg veel geluk te hebben. In december kregen we een mooie influx van Grote en Kleine Burgemeesters, die op diverse plekken langs de kust konden worden waargenomen, soms zelfs als duo. Een adulte Kumliens Meeuw werd op 3 april tijdens een excursie in de Brabantse Biesbosch waargenomen. Twee Dougalls Sterns verbleven in juni kort (twee dagen) op 't Vroon bij Westkapelle.

Kleine Burgemeester
Kleine Burgemeester Larus glaucoides Iceland Gull, Stellendam, 31 december 2011 (Wietze janse)

De eerste juveniele Kuifkoekoek werd waargenomen bij Evenreitster-Molenkolonie in Groningen en verbleef daar een paar dagen. Later (20 juli) werd een vogel gevonden bij Den Oever en op 6 augustus een ietsje zuidelijker langs de IJsselmeerkust. Op 5 augustus was er nog een exemplaar bij Hoogmade. Op 14 oktober werd een Dwerguil gefotografeerd op de noordpunt van Texel. Hoewel meerdere vogelaars die dag erg dicht in de buurt waren (soms zelfs tot op enkele meters), kwamen foto en juiste determinatie pas na enkele dagen boven water en toen kon de vogel niet meer worden teruggevonden. Er werden vijf Alpengierzwaluwen gemeld, helaas allemaal 'shortstayers' en niet twitchbaar. Een Groene Bijeneter verbleef op 22 juli in de middag op de Slikken van Flakkee - ook deze vogel kregen we te laat door en was niet twitchbaar. Het zou een mooie inhaler zijn geweest voor diegene die de vogel in augustus 2010 moesten missen. Bijeneters deden het goed, met meerdere waarnemingen verspreid over het hele land en enkele broedpogingen. Op 8 juli werd een Scharrelaar gemeld bij Zuidland, op 10 juli werden er hier zelfs twee exemplaren teruggevonden die zich ook aan een groter publiek mooi lieten bekijken. Ook Hoppen werden veelvuldig gemeld, met hier en daar zelfs een broedpoging!

Scharrelaar
Scharrelaar Coracias garrulus European Roller, Zuidland, 10 juli 2011 (Wietze Janse)

Voor klauwieren was het een heel mooi jaar. De eerste Roodkopklauwier werd gemeld op 23 april op de 'Oude Vuilnisbelt' bij Den Helder. Hierna volgden meerdere voorjaarswaarnemingen op diverse plekken in het land, maar ook in het najaar werden er nog enkele gevonden, met de laatste op 23 oktober op Texel. De eerste Daurische Klauwier werd gevonden op Texel tijdens het Dutch Birding-weekend, een tweede zat eind oktober op Vlieland (een week na het laatste Deception Tours-weekend) en werd via foto's aan ons bekend. Een Kleine Klapekster bevond zich vanaf 22 oktober een week lang bij Grijpskerke. De grote klapper was de Langstaartklauwier die op 31 oktober werd gevonden op de bekende 'Oude Vuilnisbelt' bij Den Helder. De vogel was een hele middag lang twitchbaar, maar kon helaas de volgende ochtend niet meer worden teruggevonden. Er waren drie waarnemingen van Kortteenleeuweriken, waarvan die bij de Hondsbossche Zeewering en IJmuiden ook beter bekeken konden worden. Kalanderleeuwerik maakte het echt bont dit jaar. Een exemplaar werd eerst overtrekkend op de noordpunt van Texel gezien op 7 mei rond 10:30, een uurtje later door enkele gelukkigen opgepikt op Vlieland en de dag erop weer kortstondig op Vlieland gezien en gefotografeerd. Op dezelfde dag was er een bericht dat een exemplaar een week daarvoor in verboden gebied op de Sallandse Heuvelrug zou zijn gefotografeerd. Op 18 mei was er een overtrekkende bij de telpost Noordkaap in Groningen en de klap op de vuurpijl (of de sisser waarmee de serie afliep) was op 22 mei de overbekende vogel van Hoek van Holland, die berucht werd als 'Veldkalanderleeuwerik' (zie hier voor foto en leuke discussie). Op 18 april meldde zich de eerste Roodstuitzwaluw, gevolgd door vele tot en met 28 mei, voornamelijk langs de telposten langs onze kust. Bladkoningen deden het goed dit jaar, Pallas' Boszangers beperkten zich tot enkele langs de kust en Humes' Bladkoningen verschenen pas in december, maar wel gelijk met drie exemplaren (terwijl Groot-Brittannië één van beste jaren had met veel waarnemingen in november). Voor Bruine Boszanger was het een mooi jaar. De eerste werd op 14 oktober gevangen op Westenschouwen, met daarna meer dan tien veldwaarnemingen: Vlieland, IJmuiden, Castricum, Katwijk, Rijswijk, Ouddorp, Terschelling, Schiermonnikoog, Maasvlakte en Hoek van Holland. Een Raddes Boszanger liet zich fraai bekijken in de Nieuwe Kooi op Vlieland tijdens Deceptions Tours en trok derhalve veel belangstelling. De eerste Iberische Tjiftjaf melde zich bij de Kwakel in Zuid-Holland, gevolgd door een exemplaar in de stad Groningen en nog een op Terschelling. Een zingende Grauwe Fitis zat in het voorjaar in Alphen a/d Rijn en werden in september ook gemeld van de noordpunt van Texel, Schiedam en bij Den Helder. De enige Baardgrasmus werd gezien op 16 september op Rottemerplaat. Sperwergrasmussen lieten zich in het najaar langs de gehele kuststrook regelmatig zien. De eerste Krekelzanger werd op 27 juni gevonden bij het Drents-Friese Wold, een tweede vogel zat een paar weken zingend bij de stad Groningen. In het najaar was er nog een ringvangst op Castricum. Waterrietzangers lieten zich dit jaar het best (en met meerdere tegelijk) bekijken in Lentevreugd bij Wassenaar. Op de bekende plekken in Noord-Holland waren ze dit jaar niet gemakkelijk. De eerste was een vroege, op 23 juli in polder Breebaart. Naast enkele vangsten was er dit jaar ook weer een veldwaarneming van Struikrietzanger: een vogel liet zich op 1 oktober mooi bekijken en fotograferen op Vlieland. Op 10 september werd er een Veldrietzanger gevangen bij Den Oever, maar op 18 oktober werden we pas echt stil toen er een foto van een Veldrietzanger verscheen die op 15 oktober open en bloot op de blokken van de pier van Hoek van Holland had gezeten. Een gemiste kans! Orpheusspotvogels werden in het voorjaar zingend opgemerkt in de provincies Noord-Brabant en Limburg, maar vooral het najaarsgeval tijdens het Dutch Birding-vogelweekend in oktober (derde voor Texel) maakte furore. Twee adulte Roze Spreeuwen werden gemeld, van de Maasvlakte en de Groene Jonker, daarna volgde het najaar met diverse juvenielen op bijvoorbeeld Texel en Vlieland (tijdens de Dutch Birding- en Deception Tours-weekenden). De twee tamme Zwartbuikwaterspreeuwen van de AW-Duinen in het begin van het jaar werden overbekend. Leuk was dat aan het einde van het jaar weer twee Roodbuikwaterspreeuwen opdoken in Limburg. Een Goudlijster werd kortstondig (overtrekkend) gezien bij Castricum. Noordse Nachtegaal leverde dit jaar naast twee onbevestigde waarnemingen een geval op 1-2 juni op in het Fochteloërveen. En vermeldingswaardig zijn natuurlijk de Blauwstaarten die Nederland aandeden: een vogel tegen het raam gevlogen in Monster, de vogel op Schiermonnikoog ontdekt door JNM en de bekende 'longstayer' bij de ringbaan Castricum. Aziatische Roodborsttapuiten lieten zich driemaal bewonderen. Het begon op Vlieland, toen voor een langere tijd eentje op de kop van Texel en tenslotte eentje bij Castricum. Een Bonte Tapuit liet zich een middagje bewonderen op Schiermonnikoog, een tweede exemplaar werd gezien in duinen ten noorden van Den Haag (maar helaas voor de meute in verboden gebied). De eerste Woestijntapuit dit jaar werd eind oktober ontdekt bij Camperduin en kon door velen die de Langstaartklauwier twitchen op dezelfde dag worden bijgeschreven. De dag erop was de vogel weg. Een tweede werd ontdekt op Schouwen-Duivenland en een derde exemplaar verbleef twee dagen bij Ouderkerk aan de IJssel. Kleine Vliegenvangers lieten zich in het najaar weer regelmatig zien, en de Waddeneilanden blijven een goede plek om de soort te vinden. Aan het begin van het jaar waren er nog genoeg Witkopstaartmezen over van de unieke invasie, en groepen tot en met tien vogels waren geen uitzondering.

Langstaartklauwier
Langstaartklauwier Lanius schach Long-tailed Shrike, Den Helder, 31 oktober 2011 (Wietze Janse)

Het eerste (gemengde) broedgeval voor Nederland van Citroenkwikstaart werd vastgesteld in de Flevopolder (zie SOVON-Nieuws). Verder werden exemplaren in het voor- en najaar op meerdere plekken doortrekkend gezien. Een 'Oostelijke' Gele Kwikstaart verbleef kortstondig op Vlieland en een eveneens 'oostelijk' exemplaar werd op 28 oktober gefotografeerd bij Bergen aan Zee, maar determinatie van dit taxon blijft nog zeer moeilijk. Naast een heleboel claims op geluid werden er ook zekere Siberische Boompiepers vastgesteld, waaronder op Neeltje Jans, op Schiermonnikoog, op Vlieland, bij Katwijk en in de AW-Duinen. De meeste waren echter (zeer) kort aanwezig. Twee Witbandkruisbekken verbleven langdurig op Vlieland en lieten zich bij een kleine waterplas regelmatig mooi bekijken. Verder bleef het wat deze soort betreft rustig in het land, met enkele waarnemingen, onder meer bij Veenendaal. Roodmus probeerde weer op meerdere plaatsen tot broeden te komen en ook in het najaar werden enkele exemplaren opgemerkt. Tenslotte was het een erg goed jaar voor gorzen in Nederland, al waren de meeste niet twitchbaar. Dat gold bijvoorbeeld voor de Bruinkeelortolaan op 13-16 mei op Rottumerplaat (verboden gebied). Een Maskergors die gevangen werd in het Zwanenwater op 9 mei was ook niet twitchbaar. Een Grijze Gors op Schiermonnikoog op 3 april werd pas 's avonds laat gemeld en kon de volgende ochtend niet meer worden teruggevonden. Een Wilgengors kwam op 17 september uit zee vliegen en verbleef kortstondig op de oostpunt van Vlieland en werd helaas alleen door de ontdekker gezien, want later kon de vogel niet meer worden teruggevonden. De enige gors die redelijk wat vogelaars aan hun lijst konden toevoegen (als ze halverwege niet waren teruggekeerd...) was het vrouwtje Cirlgors bij Westkapelle dat zich een middag lang met tussenpozen mooi liet bekijken, maar waarover eerst nog hevig werd gediscussieerd voordat de determinatie echt rond was. Dwerggorzen trokken tijdens september en oktober in klein aantal door en werden het meest op de Waddeneilanden opgemerkt.

Cirlgors
Cirlgors Emberiza cirlus Cirl Bunting, Westkapelle, 4 mei 2011 (Thomas Luiten)

Naast bovengenoemde was dit jaar ook het jaar van de claims. Er waren weken dat de ene claim nog niet geweest was of de volgende kwam al binnen. Meestal waren de soorten die geclaimd werden niet meer terug te vinden, en daardoor is niet meer na te gaan of we nu echt wat misten of niet...

Note: via de oranje hyperlinks kan je nog even het gehele achterliggende verhaal lezen.

België
Onze Belgische vrienden lieten het er dit jaar ook niet bij zitten. Vonden ze begin van het jaar 'onze' Grote Trap terug, daarna volgden nog veel meer zeer goede soorten. Een kleine greep: een Aasgier werd overvliegend gezien, de Giervalk op de grens, de Siberische Taling (hoewel voor veel Belgen nog steeds erg huiveringwekkend), ook een (wel!) twitchbare Kalanderleeuwerik, ook een Amerikaanse Oeverloper, ook een Bairds Strandloper, een Bastaardarend die zij via satelliet (maar ook live) hun land binnen zagen komen, (pas) de eerste Bonte Tapuit en niet te vergeten een twitchbare Goudlijster die zich ook nog mooi liet zien en fotograferen.

Goudlijster
Goudlijster Zoothera aurea White's Thrush, Heist België, 9 oktober 2011 (Johan Buckens)

Ranglijsten en jaarlijsten
Bij de Nederlandse ranking zorgden de volgende soorten voor de grootste verschillen in de top 10: Cirlgors, Amerikaanse Oeverloper en Langstaartklauwier. Enkele oudgedienden hadden de Cirlgors al op Breskens of de Maasvlakte (onder andere Klaas Eigenhuis), maar voor de meesten was deze nog nieuw. Omdat de discussie over de ware identiteit van de vogel langer duurde dan verwacht, misten toch vijf man uit de top 10 de soort. De Amerikaanse Oeverloper werd maar door twee man gemist, maar dat waren er wel twee uit de top 3! Cock Reijnders schreef de soort toch nog bij op zondagavond, na een lange rit uit Zuid-Frankrijk. De Langstaartklauwier werd door Aart Vink gemist omdat hij in Duitsland Kraanvogels aan het kijken was.
Dit alles zorgde ervoor dat de top 3 er nu als volgt uitziet: 1) Gerard Steinhaus, 2) Aart Vink en 3) Klaas Eigenhuis. De gehele ranking is hier te vinden.

Hoewel niemand zich dit jaar het ultieme doel had gesteld om het oude jaarrecord van Jan Wierda uit 2000 te verbreken (339 soorten), werd er toch door diverse mensen duchtig voor de jaarlijst gevogeld.
Als we naar de (jaar)lijsten kijken zien we zeven man met meer dan 300 soorten dit jaar, en wel in de volgende volgorde (aantallen onder voorbehoud): Alwin Borhem (333), Toy Janssen (324), August van Rijn (316), Luuk Punt (311), René Alma (305), Daniel Benders (300) en Mark de Vries (300). Maar waarschijnlijk zijn er veel meer 'verborgen' lijstjes van vogelaars met vergelijkbare aantallen.
Het was al met al een mooi vogeljaar, waarin (volgens de huidige teller) 364 soorten werden vastgesteld en 340 soorten twitchbaar waren. Qua aantal een mooi iets boven gemiddeld jaar, maar kan nog niet tippen aan de topjaren als 2006 met 370 vogelsoorten (waarvan 344 twitchbaar) en 2003 met 367 vogelsoorten.

Vogelevenementen
Er werd weer heel wat georganiseerd dit jaar op vogelgebied. Het jaar begon natuurlijk met de Dutch Birding-vogeldag in Lunteren, een gezellige dag met veel lezingen, standjes, elkaar ontmoeten en bijpraten. De Belgische Vogeldag doet daar tegenwoordig beslist niet meer voor onder en wordt elk jaar in Antwerpen georganiseerd. Voor de meeste Nederlanders dichterbij dan Groningen, ofwel een aanrader. In het voorjaar is er altijd weer de TOH (Top of Holland)-dag, georganiseerd vanuit www.lauwersmeer.com, een dag waar tegenwoordig veel vogelaars op afkomen om een dag in het voorjaar gezellig met elkaar te vogelen. In het najaar het bekende vogelweekend van Dutch Birding maar ook de drie weekenden van Deceptions Tours op Vlieland. En zo kunnen we natuurlijk nog veel evenementen noemen...

In memoriam
Helaas moesten we dit jaar ook vier goede vrienden verliezen. Hans van den Berg stond aan de wieg van de vogelcarrière van vele Katwijkse vogelaars en wordt zeker daar als een groot gemis ervaren. Oane Tol kenden we allemaal van onze tochten in het noorden, en het noorden zal toch altijd leger zijn zonder hem. Hans ter Haar was een vogelaar ten voeten uit en was vanaf het begin actief voor Dutch Birding. Op allerlei gebied actief en goed bekend, en juist daarom is zijn dood een groot gemis. Henk Harmsen was ondanks zijn handicap (doofstom) een enthousiast fotograaf en twitcher. Het was al een paar jaar stil rond Henk. Nadat hij was aangereden verbleef hij noodgedwongen z'n laatste jaren met een dwarslaesie in een verzorgingstehuis.

2012
Het bestuur van de Dutch Birding Association wenst u allen een mooi en vogelrijk 2012 toe.

Bestuur Dutch Birding Association

1

Discussie

Ben Gaxiola  ·  30 december 2011  20:05

Mooi verhaal. Ik neem aan dat in 2003 367 soorten zijn gezien.

Wietze Janse  ·  30 december 2011  20:10

Scherp Ben, staat nu goed

Bas van der Burg  ·  30 december 2011  20:57

Hey Wietze, nou zo verborgen zijn de jaarlijsten niet hoor. Als je waarneming.nl bekijkt, dan zijn er iig 20 mensen met 300 soorten of meer. En als je rekening houdt met het gegeven dat waarneming.nl nu werkt met de IOC-lijst, dan is het aantal mensen met 300+ nog ietsje groter

Henk de Waard  ·  31 december 2011  08:42, gewijzigd 31 december 2011  08:43

Mooi verhaal i.d.d. Heb het nog niet helemaal gelezen (het is per slot van rekening nog geen oudejaarsavond...:)), maar zag zo snel staan dat het aantal Vale Pijlstormvogels beperkt bleef tot ruim een tiental. Is dat niet wat weinig? Zoveel zijn er bijv. dit najaar alleen al langs Scheveningen gekomen. En trektellen.nl geeft voor juli-dec in totaal 59 exemplaren. Of zie ik iets over het hoofd?

Luuk Punt  ·  31 december 2011  15:17

Prachtig verhaal waarmee ik het afgelopen jaar nog eens fijn de revue zag passeren. (Natuurlijk ook een paar "au-momentjes") :-)

Martin van der Schalk  ·  1 januari 2012  16:07, gewijzigd 1 januari 2012  16:07

Leuk initiatief, dit jaaroverzicht. Het overzicht van België is ook erg welkom! Wat ook nog een leuke aanvulling kan zijn, is een overzicht van zeldzame/bijzondere broedgevallen in NL (ism SOVON?). Hoe dan ook, erg geslaagd! Iedereen een mooi, vogelrijk maar vooral gezond 2012 toegewenst!

Alex van der Giessen  ·  1 januari 2012  17:55

Allereerst iedereen een heel gelukkig, gezond en vogelrijk 2012 Erg gaaf dit jaaroverzicht!!! Ik zou het ook erg leuk vinden als het op PDF-bestand te downloaden zou zijn en dan elk jaar volhouden....

Wietze Janse  ·  1 januari 2012  19:36

Verslag als pdf toegevoegd. Of ik het volhou ...... ;-)

Alex van der Giessen  ·  1 januari 2012  19:42

Super!!! Maar natuurlijk ga jij dat volhouden, gelijk een goed voornemen.....

Arjan Boele  ·  2 januari 2012  12:19

Mooi overzicht Wietze! Martin: ik heb een jaaroverzicht over zeldzame broedvogels geschreven wat je kunt lezen in SOVON-Nieuws 2011-4 pag. 5-6. Dit is wel een voorlopig overzicht en zeker nog niet compleet. Zie linkje bij de Citroenkwikstaart hierboven (http://www.sovon.nl/pdf/Sonie20114.pdf).

Kasper Hendriks  ·  3 januari 2012  20:15

over au-momentjes gesproken: wil iemand me bellen als die langstaart er weer zit ;-)

Arnoud B van den Berg  ·  5 januari 2012  12:56

Wat betreft die Langstaart vond ik het verrassend dat hij opdook precies een jaar nadat we zo'n vogel op de omslag van DB kregen (vol 32 nr 5). Misschien dat die voorplaat toch ergens in het achterhoofd van de ontdekkers zat.

Martin van der Schalk  ·  18 januari 2012  20:23

Hoi Arjan, late reactie op jouw reactie! Dat linkje had ik even gemist (of is 'ie later toegevoegd?). Hoe dan ook; opnieuw een fraai artikel! Altijd leuk om op de hoogte te blijven van de laatste ontwikkelingen. Groet, Martin.

Wietze Janse  ·  25 januari 2012  13:30, gewijzigd 25 januari 2012  13:32

@Martin, nee hoor, dat linkje stond er vanaf het allereerste moment .... beetje mij de schuld geven! ;-)

Gebruikers van het forum gaan akkoord met de forumregels.

Feedback?