Tijdens de vele reizen die ik nu al vanaf de midden jaren tachtig maak komen, bijvoorbeeld tijdens de soms lange wachttijden op vliegvelden of tijdens transport, altijd een aantal soorten ter discussie waarvan het een mysterie is of ze ooit nog ergens te zien zullen zijn op deze aardkloot. Ook de Blackthroat (Lucinia obscura) kwam altijd trouw op dit soort soortenlijstjes voorbij. Zolang ik mij kan herinneren doet deze soort haar wetenschappelijke naam volledig eer aan. Er ging al jaren een verhaal dat de Blackthroat ooit te zien was op een 'geheime' plek in China die alleen bij 'de explorer' Ben King bekend was. Een andere pionier, Bjorn Anderson, die voor een lange tijd werkzaam was in China, zou de soort op die locatie in vlucht hebben waargenomen. Niet echt een inkoppertje dus.

Het was dan ook groot nieuws toen een mannetje Blackthroat in levende lijve werd gefotografeerd op de universiteitscampus in Chengdu. De vogel werd tijdens zijn eendaagse verblijf op 2 mei 2011 open en bloot gefilmd en gefotografeerd door drie waarnemers. Geheel toevallig vond de bekende ornitholoog Per Alström, terwijl hij met zijn studie naar Phylloscopus en Seicercus warblers bezig was, in datzelfde jaar enkele broedende Blackthroats in twee Panda reservaten in de noordelijker gelegen provincie Shaanxi. Met name deze laatste gebeurtenis deed mijn hart sneller kloppen. Zou het dan toch kunnen om de soort in levende lijve te bezoeken?

Een 'onrustige winter' volgde. Al snel bleek dat er in 2012 een bezoek werd gebracht aan een van deze plekken, genaamd Changquing. (Het andere meer bekende reservaat Foping was vanwege te veel verstoring van de daar aanwezige Panda's voor publiek gesloten, een fenomeen wat zich, naast plotseling optredende aardbevingen in het gebied, herhaaldelijk voordoet en wat het ver vooruit plannen van een reis in de regio bemoeilijkt.) In het voorjaar en de zomer van 2012 werden door bekende Chinagangers foto's gemaakt in Changquing van een paartje. Ik besloot dan ook direct te onderzoeken wie mij kon helpen dit reservaat te bezoeken. Reizen in China is heel anders dan in Europa of de Verenigde staten. Zelf rijden met een huurauto is niet toegestaan en vaak moet je permits regelen voor de parken die je wilt bezoeken. Op de plek van de Blackthroat mogen eigenlijk geen buitenlanders komen maar tot op heden wordt het oogluikend toegelaten. Illustratief hiervoor was het feit dat ik tijdens mijn bezoek als buitenlander niet in een restaurant mocht gaan eten in het aangrenzende dorp. Toen we dit de laatste avond toch deden moesten we wel binnen moesten gaan zitten (25+ graden).

Na een tip van de eerder genoemde Bjorn Anderson die de vogel in 2012 had bezocht (blijkbaar waren zijn flightviews niet 'satisfactory' genoeg) kwam ik in contact met vogelgids en fotograaf Tang Jun. Hij bleek naast twee andere gidsen over de mogelijkheid te beschikken het park gedurende twee dagen te bezoeken. Hij is een gids die weet hoe 'het spelletje' werkt en heeft onder andere gereisd met Hadoram Shirihai, om foto's te maken voor een van diens projecten. Er moest wel een pittige prijs per dag betaald worden om dit park te bezoeken en tevens moest er een plaatselijke gids mee die ons in de gaten hield. Ik was enigszins verrast en bezorgd toen bleek dat waarschijnlijk dezelfde Blackthroat als in 2012 vanaf 8 mei wekelijks werd bezocht door bezoekende groepen vogelaars. Mijn idee bleek verre van origineel en ik moest nog bijna een maand wachten voor ik aan de beurt was!

Op 8 juni vloog ik naar Chengdu, de hoofdstad van de provincie Sichuan. (Ik had, mede door Ben Wielstra's verslag op deze site, namelijk het plan opgevat om in het park Jui Zhai Gou, wat enigszins tussen Chengdu en Changquing inligt, tevens een poging te wagen een andere 'nachtmerrie Nachtegaal' te bezoeken: de Rufous Headed Robin (Luscinia ruficeps). Over het resultaat van deze zoektocht is hier meer te lezen.)

Golden Pheasant Chrysolophus pictus, Changquing N.P., Shaanxi, China, 12 juni 2013 (Max Berlijn)

Blood Pheasant Ithaginis cruentus, Changquing N.P., Shaanxi, China, 12 juni 2013 (Tang Jun)

Op 11 juni arriveerden we bij het kleine hotelletje buiten het nabij gelegen dorp, nabij de eerste gate van dit park. De volgende morgen om 06.00 uur haalden we onze vereiste gids Jack (Zang Yongwen) op. Hij bleek zeer kundig te zijn en was betrokken bij de ontdekking van Per in dit park, dus dat leek goed nieuws. Wat me wel zorgen baarde was dat mijn vrees dat het al twee jaar lang om één en hetzelfde mannetje gaat dat daadwerkelijk gezien wordt bewaarheid bleek... Gedrieën reden we in de jeep van Tang gedurende een uur omhoog. De weg was geweldig, met vele vogelsoorten die voor mij nog nieuw waren, maar waar ik me geen tijd voor gunde ("eerst het werk, dan het meisje"). Niet te missen waren echter de Goudfazanten die rustig op de weg bleven foerageren; het merendeels niet uitgekleurde mannen, maar wel een lifer voor me (ik tel geen C soorten).

Na een uur stopten we bij een zijvallei en mij werd verteld deze zijvallei omhoog te gaan lopen, gedeeltelijk door een klein bergbeekje. Mijn klimkunsten zijn voor ingewijden bekend, maar het deed de twee Chinezen de wenkbrauwen fronsen toen ik mijn Lexistick uitschoof... Na een uurtje strompelen en onderweg een Firethroat geprobeerd te hebben (deze gaf niet thuis) kwamen we aan op DE plek. Rugzakken af en wachten. Gelukkig was het weer redelijk, droog en niet al te koud (2400 meter), maar er stak wel een briesje op.

Zang/Jack had verteld dat dit mannetje de laatste dagen moeilijker was geworden omdat het vrouwtje op de eieren zat (heb ik weer, ik had hier gisteren moeten wezen). Er waren drie dagen geleden zes(!) Chinese fotograven geweest die niets konden uitrichten. Als klap op de vuurpijl haalde Zang maar liefs drie(!) verschillende taperecorders uit zijn tas en begon die redelijk ongecontroleerd af te spelen... Een minuut na het afspelen van de eerste strofe vloog er een vogel met donkere bovendelen rakelings langs mijn oor. Zou dat hem geweest zijn? Een lange stilte volgde. Rond 08:40 riep Zang ons dat hij de vogel iets verderop had gehoord. Bij aankomst hoorde ik de vogel van dichtbij zingen. Dit bleek het begin van een 6,5 uur durende strijd tussen mij en de vogel. Hierbij ging het er mij enkel om de vogel gedurende een kleine periode vrij in de kijker te krijgen. Maar de vogel leek alles in het werk te stellen om dit te voorkomen.

Alles probeerde ik. Bijvoorbeeld midden in een bamboe bosje zitten (Zang leek opeens mijn hand te fotograferen, maar er bleek op 10 centimeter een heuse adder te liggen). Zang probeerde de vogel over het pad te lokken met tape (Zang kon de afspeelknop in mijn ogen, ook op mijn verzoek, maar niet bedwingen). In deze periode zag ik de vogel eenmaal door de bamboe schieten en twee maal vrij (in de kijker) vliegen. Hierbij was het wit in de staart goed te zien. Maar ik was niet tevreden. Rond 14:30 stond ik op het pad, terwijl de vogel naast mij zong. Hij reageerde niet meer op de tape en leek volledig zijn eigen gang te gaan. Plots besloot hij toch uit de bamboe te komen en enkele seconden vrij op een tak zeer laag bij de grond naast het pad te gaan zitten. Yihaaaaaa!!! Missie geslaagd! Ik had de vogel eindelijk van opzij in de kijker gezien en het had me nog een half uur minder gekost dan de Rufous Headed Robin eerder deze week ook.

Blackthroat Luscinia obscura, Changquing N.P., Shaanxi, China, 4 juni 2013 (Tang Jun)

Blackthroat Luscinia obscura, Changquing N.P., Shaanxi, China, 4 juni 2013 (Zang Yongwen)

Happy Max

Plek waar ik de Blackthroat twee keer zag

Na dit event was het op voor de dag en besloten we al vogelend naar beneden te gaan, eerst lopend en later met de auto. Goudfazanten waren nog talrijker dan in de ochtend en als klap op de vuurpijl zagen we twee geweldig mooie mannen Koklasfazant open en bloot op de weg. Tang scande onophoudelijk open plekken; eerder in mei had Mark Beaman van Birdquest met zijn groep een Panda gezien nabij deze plek, een soort die zelfs Tang nog nooit had waargenomen.

Koklass Pheasant Pucrasia macrolopha, Changquing N.P., Shaanxi, China, 12 juni 2013 (Tang Jun)

De volgende morgen besloten we meteen naar de plek te gaan waar we de Blackthroat de dag ervoor het pad zagen oversteken. Bij aankomst was het stil, maar de onbedwingbare Zang speelde na een kwartiertje een korte strofe af en de vogel begon meteen naast ons te zingen. Na de gebeurtenissen van de vorige dag waren we van mening dat het nest zich bij deze viersprong bevond, het vrouwtje zat te broeden en het mannetje de wacht hield. Na nog een kwartiertje stak de vogel het pad over en liet zich nu vanaf de andere kant wederom enkele seconden vrij zien, waarbij ik goed de ietwat onregelmatige zwarte keel/borstafscheiding kon zien en de vuilwit lijkende onderdelen. Hiermee besloot ik hem te laten voor wat het was. We bezochten nog twee andere mannetjes Blackthroat, die zich ook goed lieten horen. De plekken waar ze zaten leken nog moeilijker dan de plek waar ik de vogel zag, met alleen maar bamboe vegetatie en weinig open plekken.

Russet Bush Warbler Locustella mandelli, Changquing N.P., Shaanxi, China, 13 juni 2013 (Zang Yongwen)

We vatten het plan op om zo veel mogelijk nieuwe soorten aan de vakantielijst toe te voegen en wie weet een Panda te zien. Dat soorten toevoegen aan de lijst lukte aardig met drie nieuwe parrotbills, twee nieuwe bush Warblers en een nieuwe Phyllo en Seicercus. Al met al geweldig vogelen! De Panda hebben we niet meer gezien, maar wel hebben we twee maal dichtbij geluiden gehoord die van een Panda afkomstig konden zijn en onze nekharen deden rijzen.

Spectacled Parrotbill Sinosuthora conspicillata, Changquing N.P., Shaanxi, China, 13 juni 2013 (Tang Jun)

De volgende dag begonnen we aan de 600+ kilometer terug richting Chengdu. (Je zou eigenlijk als je alleen voor de Blackthroat wilt gaan beter op Xi'an kunnen vliegen, 200 kilometer van de plek. Leuke bijkomstigheid is dat in een nabij gelegen dorpje een kolonie van ongeveer 20 Crested Ibises is die je in de aangrenzende rijstvelden mooi kan bekijken. Er zijn inmiddels weer 2000 exemplaren van deze bedreigde soort.)

Crested Ibis Nipponia nippon, dorpje nabij Changquing N.P., Shaanxi, China, 14 juni 2013 (Max Berlijn)

Onderweg terug zagen we nog wat leuke hoogtepunten zoals een paartje Tawny Fishowls, een mooie Chinese Goshawk en twee erg tamme Chinese Bamboo Partridges (door mij ontelbare keren gehoord maar nog nooit goed gezien).

Chinese Bamboo Partridge Bambusicola thoracicus, road from Changquing N.P. to connection with G5, Shaanxi, China, 14 juni 2013 (Tang Jun)

Chinese Sparrowhawk Accipiter soloensis, road from Changquing N.P. to connection with G5, Shaanxi, China, 14 juni 2013 (Max Berlijn)

Tawny Fishowl Ketupa flavipes, road from Changquing N.P. to connection with G5, Shaanxi, China, 14 juni 2013 (Max Berlijn)

Het blijkt dat al de Blackthroat foto's die te vinden zijn op het net en gemaakt de laatste twee jaar in dit park, afkomstig zijn van één mannetje/paartje. In ieder geval zijn alle foto's van 2013 van dezelfde vogel. Ik bleek de negende 'groep' te zijn die de Blackthroat in 2013 zag (een groep eind april bleek te vroeg) en na mij zouden/zullen er nog minimaal drie groepen volgen. Er gaan veel verwarrende verhalen de ronde over hoe makkelijk of moeilijk groepen het vonden om de vogel te zien. Bij aankomst begin mei lijkt de vogel eenvoudiger te zijn (hoewel ik de Duitse begeleider van drie Britten waaronder Pete Morris tegenkwam en hij vertelde dat het hen ook zeven uur kostte). Vorig jaar was de vogel na het uitkomen van de eieren rond 20 juni makkelijk omdat deze (het mannetje, want daar gaat het toch om) om de dertig minuten kwam voeren. Hiervoor moet men wel eerst daadwerkelijk ook het nest vinden. Het blijft moeilijk te voorspellen of het park open zal blijven, zeker gezien de 'drukte' en kijkende naar de situatie die zich in Foping voordeed.

Het speciaal reizen voor dit soort moeilijke soorten en met niet een te grote groep bevalt me goed. Echter, dit tripje koste me 1600 euro (ik hou niet van bedragen noemen maar het zal toch gevraagd worden) hetgeen met een groep minder zal zijn omdat je kosten van de vereiste gidsen en permits kan delen.

Dus wat wordt de volgende trip? Wat mij betreft smaakt Sichuan naar meer. Naast de fazanten in april zit hier nog een leuke Holarctische Parrotbill, ook zo'n voorheen onmogelijke maar recent herontdekte soort. Als ze ooit de Streaked Reedwarbler, nog zo'n soort die nu 'kwijt' is, terug vinden zal ik zeker ook proberen een poging te wagen. En dan is er nog de vorig jaar herontdekte Sillem's Mountainfinch.

Max Berlijn