Van 20 maart tot en met 12 april 2005 was ik in Zuid-Vietnam en Cambodja voor een vogel- en cultuurreis. De overige deelnemers aan deze trip waren Peter Maaskant, Paul Schrijvershof en Marijke Roos (aka Peter, Paul and Mary). We bezochten het Da Lat plateau (veel endemen), Di Linh en Cat Tien (laaglandregenwoud) in Zuid-Vietnam; en in Cambodja de velden ten noorden van het Tonle Sap meer (voor o.m. baltsende Bengal Floricans en doortrekkende Oriental Plovers), de kurkdroge hete bossen van Noord-Cambodja (voor White-shouldered en Giant Ibis), de Mekong rivier (voor de eerst in de jaren '90 beschreven Mekong Wagtail), Bokor Hills, en de watervogelreservaten Ang Trapeang Thmor en Prek Toal vlakbij Angkor Wat, een schitterend uitgestrekt tempelcomplex in het noordwesten van Cambodja. Hieronder volgen enkele emails die ik destijds bijna-live vanuit Zuidoost-Azië aan het thuisfront stuurde.

5 april 2005, Di Linh, Zuid-Vietnam

Hoogtepunten in deze trip zijn legio, en afgezien van wat missertjes met name in Zuid-Vietnam (o.a. Collared Falconet, Great Slaty Woodpecker, Lesser Shortwing en White-tailed Robin) lopen we (ik) behoorlijk één-op-één. Op nummer een moet toch wel staan de Green Cochoa, die vooraf in mijn top-drie van wenssoorten stond. In Di Linh, Zuid-Vietnam, liepen we het bos in en tape'ten eerst de daar endemische Orange-breasted Laugher eruit. Die in de tas, was mijn meest gewilde soort de Green Cochoa, zeg maar een groene Kramsvogel (voor de niet-vogelaars: dit is een grote lijster (voor de niet-vogelaars: een lijster is een zangvogel, familie van de merel (voor de niet-vogelaars: dit is een zwarte vogel die je in de tuin vindt))) met een lichtblauw vleugelveld en een blauwe kap.

Orange-breasted Laughingthrush Garrulax annamensis. Deo Nui San, Vietnam, March 2007 (James Eaton/Birdtour Asia)

Op de tweede plek waar ik random de Green Cochoa tape'te, kreeg ik zowaar een reactie. Tweemaal hadden we al een vrij forse vogel over zien vliegen (maar er zitten ook veel barbets (voor de niet-vogelaars: dit is een vogel zo groot als en met de kleur van een blad die, als-ie invliegt, ineens niet meer te vinden is, tezij-ie op een kale tak gaat zitten), voordat ik 'm zag invliegen (Marijke ook, maar die kon 'm niet in de kijker krijgen) en ik ineens de vleugel en borst van een Green Cochoa in beeld had! Wel pech, want 1) ik zag geen kop of staart - ik wist alleen dat het een mannetje Green Cochoa was; 2) ik kon niet uitleggen waar-ie zat ('in die boom met die groene blaadjes' helpt nl doorgaans niet in een oerwoud - 'linksboven de boomvaren' bleek niet voldoende); 3) begrijpelijkerwijs drongen de vogelaars zich voor, naast en achter zich op, waardoor ik 'm ook niet ff lekker kon bekijken; 4) de vogel vloog na ca 40 seconden weg.

Green Cochoa Cochoa viridis. Mount Ba Vi, Vietnam, March 2004 (James Eaton/Birdtour Asia)

Knap balen, want alleen een vleugel was niet zoals ik mij de kennismaking met de Green Cochoa had voorgesteld. Wij, na nog een half uur proberen, het pad verder gevolgd, er achter komend dat erna alleen maar grote pas gebulldozerde zandwegen lagen (open plekken in het bos: wel altijd goed voor de Blue-bearded Bee-eater), waar we nog 2-3 Cochoas hoorden maar er geen zagen. Helemaal bovenop de richel gingen Peter en Paul links (met Rufous-throated Partridge als gevolg) en Marijke (Mary voor de jaren-60-popliefhebbers) en ik rechts (niets vergelijkbaars, maar dat kwam later allemaal goed).

Op de terugweg liepen Peter en ik vrij ver voor (het bos had in de stroompjes nl nogal wat fraaie libellen, die door Paul en Mary allemaal op de video en foto gezet werden) toen een forse vogel kwam invliegen, die op een open tak ging zitten, ca 12 m voor ons. Een briljante man Green Cochoa liet zich zo fraai zien, dat ik ervan stilviel (voor zowel vogelaars als niet-vogelaars: een zeldzaam moment) en Peter na 30 seconden de legendarische woorden sprak: 'dat is 'm, nietwaar?'. Retorisch of niet, ik beaamde het toch maar, waarna ik vrij hard 'Paul' riep - en in tegenstelling tot de Indochinese Green Magpie, die dat dagen eerder niet kon waarderen en 'm peerde, bleef dit juweel rustig zitten, zodat ook Paul en Mary konden meegenieten. Er kwam ook nog een eerste-zomer mannetje bij zitten, ze gingen zich poetsen, kortom een waarneming om in te lijsten.

Bar-bellied Pitta Pitta elliotii. Cat Tien, Vietnam, March 2004 (James Eaton/Birdtour Asia)

Dat de Cutia, mijn nummer één meest gewilde soort, niet helemaal bovenaan maar (wrsch) op twee komt, komt omdat ik 'm niet zelf ontdekt heb. Weliswaar heb ik eerst een vrouwtje en daarna een mannetje (ontdekt door resp Peter en Marijke) briljant en beide gedurende ruim 20 minuten kunnen bekijken, maar als ik ze zelf eerst gezien had was ik helemaal uit mijn pan gegaan. Voordat het zover was, moest ik wel (voor nop) 10 minuten lang een berg oprennen in de hitte, omdat Peter, die een ander pad genomen had, mij voor deze soort riep (zei ik al dat ik voor nop omhoog rende - niet goed voor de gezondheid..........).

Vietnamese Cutia Cutia legalleni. Da Lat, Vietnam, March 2004 (James Eaton/Birdtour Asia)

Andere briljante soorten betroffen de Siamese Fireback, een supergave grijs-met-een-beetje-rode fazant (meermalen fraai over de weg lopend gezien); Black Baza (twee van dit schitterende kleine zwart-met-witte-en-een-lange-kuif roofvogeltje naast elkaar op een eilandje in de Mekong, in een kale boom waar we onderdoor voeren, terwijl we lastiggevallen werden door Mekong Kwikstaarten (voor de niet-vogelaars: schaam je, en kijk in een boek/zoek op op internet) en Irrawaddy dolfijnen, spelend en al; en de Banded Kingfisher (weliswaar alleen 'maar' een vrouwtje, maar wel eentje waar je onder kon gaan staan).

Mekong Wagtail Motacilla samveasnae. Kampi Pool, Cambodia, 2 December 2006 (James Eaton/Birdtour Asia)

Heb nog maar een paar wensen: aangekomen bij Siem Reap / Angkor Wat (Cambodja), gister, bleek dat het watervogelreservaat door de lage waterstand gesloten is, dus zelfs de 65 dollar per dag betalende hardcore vogelaars worden niet toegelaten. Maar ze zouden kijken wat ze konden doen.........evt 'mogen' we meedoen met een ongoing watervogeltelling (voor de liefhebbers: dat is 8+ kms door de modder sjouwen in de tyfushitte); een tocht naar het kraanvogelreservaat is al wel geregeld, die gaat zaterdag plaatsvinden (na drie dagen tempelen) en dan zouden we, na het afkijken van 1000den Chinese Pondherons, nog kunnen zwijnen met (eindelijk dan, of toch niet) de Javan Pondheron..........

U leest wel, voor de vogelaars, dit is een droombestemming. U leest wel, voor de niet-vogelaars, waar heeft die jongen het over / is-ie nu helemaal gek geworden / rare jongens (en verdomd weinig meisjes) die vogelaars. Had ik al vermeld dat je hier lekkere curry's kunt eten?

Groetjes,

Remco

10 april 2005, Ang Trapeang Thmor, Siem Reap (Angkor Wat), Cambodja

Dag allemaal,

De laatste twee dagen waren weer warm, zwaar en succesvol. Met OSMOSE hebben we zaterdag een trip gemaakt naar het kraanvogelreservaat, 2 uur rijden van Siem Reap (Angkor Wat). Voor de 60 USD pp die we moesten lappen werden kosten noch moeite gespaard hoewel we onze eigen lunch en water mee moesten nemen): een grote zware toyota 4WD van werd ingeschakeld, die werkelijk over alle soorten terrein reed.

Het betreft hier een reservoir dat in de tijd van Pol Pot (medio jaren '70) werd gegraven, waar nu kleinschalige visvangst (althans vergeleken met het Tonle Sap lake, later meer) plaatsvindt, waardoor het gebied gedeeld kan worden met werkelijk onvoorstelbare aantallen watervogels. De vroege ochtend werd doorgebracht op een dijk, waarvan we uitzicht hadden op grote lappen waterlelies/lotusvelden, die bezaaid waren met Pheasant-tailed en Bronze-winged Jacanas, Black Drongos en Cotton Teals. Hier en daar wat purperkoeten, en een enkele White-browed Crake. Paul startte hier met een langsvliegende Banded Bay Cuckoo, die hij op Crocodile Lake, Cat Tien (Zuid-Vietnam) gemist had.

Manchurian Reed Warbler Acrocephalus tangorum. Kompong Thom, Cambodia, 21 March 2005 (James Eaton/Birdtour Asia)

Daarna reden we naar de grote dijk, die uitzicht gaf op grote velden onderwaterstaand gras, bezaaid met 1000den purperkoeten en Lesser Whistling-Ducks en 100den Cotton Teals, Zomertalingen, Steltkluten etc. Je kon goed zien dat achteraan het gras droger en droger werd, omdat nu, hoogtepunt van de droge tijd, reservoirs, meren en rivieren nog niet de helft zijn van wat ze in de natte tijd (te hopen dat die nu binnen 3 weken begint) zijn.

Onze van reed daarna de droogte in, met moeite (de chauffeur kende het woord 'stop' niet - in het Chinees schijnt het 'ting' te zijn, het Khmer hebben we nog niet onder de knie) stoppend voor piepers (Roodkeel- en Paddyfield/Grote - blijft lastig), leeuweriken (de Indochinese Bushlark is al in de tas maar we moesten de Australasian nog) en steltjes (o.a. Oriental Pratincoles en snippen). We stopten achter een grote trekker die pontificaal over de track geparkeerd stond (wie verwacht er nu andere auto's daar) en gingen vanaf daar lopen door de droge vlaktes, met hier en daar bosjes en bomen. Hoewel het een reservaat betreft wordt ook hier lustig gebrand en wordt gras/bomenland omgezet in akkers, wat nog komische (maar tegelijkertijd ook diep tragische) taferelen oplevert...

White-shouldered Ibis Pseudibis davisoni. Phear Vihear, Cambodia, 24 March 2005 (James Eaton/Birdtour Asia)

Hoogtepunten in het droge gebied waren Yellow-legged Buttonquails vlak voor de auto en, eenmaal uitgestapt, mazzelde ik met een vrouwtje Barred Buttonquail dat onbekommerd op me af kwam lopen en dat ik zodoende beeldvullend in de kijker kreeg. Voor de niet-vogelaars: een buttonquail is een piepklein kwarteltje waarvan de vrouwtjes mooier zijn dan de mannetjes; net als bij franjepoten en mensen dus. Verder zagen we (Paul en Marijke - ik had er al twee gezien in Angkor) hier eindelijk wat uiltjes, te weten Spotted Owlet en Kerkuil.

De grote verrassing kwam in de vorm van een mannetje Bengal Florican, op deze plek erg zeldzaam en zelden gezien (een nieuwe soort voor onze vrouwelijke gids), dat eerst door het lage gras en daarna (immers geen keus) over verdroogde omgeploegde akkers liep, niet erg ver van de auto. Dit mannetje werd gevolgd door nog een, en nog een, zodat we rustig konden genieten. Op een gegeven moment wisten we helemaal niet meer waar we moesten kijken, omdat er ook nog een leuke kudde van de zeer zeldzame Eld's Deer het beeld binnen kwam lopen.

Bengal Florican Houbaropsis bengalensis. Kompong Thom, Cambodia, 21 March 2005 (James Eaton/Birdtour Asia)

Na de lunch werden er op een heuveltje met 4 bomen drie hangmatten opgehangen, zodat we gedrieen een tukkie konden doen. Hierna volgde het warme maar zeer geslaagde hoogtepunt van de dag: we liepen met scopen het gras in en konden een groep van maar liefst 320 Saruskranen tot op ca 250m naderen, al baltsend, trompetterend (al klinkt het bij deze soort meer fluitend/zingend), soms vliegend, foeragerend - ik kon er geen genoeg van krijgen, ook al omdat dit een zeer grote soort is, groter dan onze eigen kraanvogels (helaas stond ik er niet naast, maar ik schat dat ze bij mij tot mijn borst zouden komen). Verder waren er nog te zien vier Black-necked Storks (ook al zo'n joekel), veel zilverreigers, wat Black-headed Ibises en een Asian Openbill - de laatste allemaal soorten die al klaar waren met broeden in het Prek Toal reservaat, dan wel die niet gebroed hebben. Prek Toal, de plek waar we niet mochten komen, met die enorme aantallen broedende watervogels, en (althans volgens OSMOSE) nog grotere hoeveelheden modder.............(later meer)

Groetjes,

Remco

10 april 2005, Prek Toal, Siem Reap (Angkor Wat), Cambodja

Goed, in Ang Trapeang Thmor (het kranenreservaat, aka ATT) hadden we dus een vrouwelijke gids (miss Noung), die PhD research doet aan waterslangen en af en toe als gids optreedt voor OSMOSE, naar ATT en Prek Toal. OSMOSE wilde ons niet laten gaan naar Prek Toal, waarschijnlijk uit zelfbescherming: ze zien 1 a 2 (indien Paul meegerekend, Marijke zag er sowieso vanaf) gekke vogelaars, die zeggen dat ze 'best' 8 km, 5 a 6 uur door de modder willen ploegen bij een temperatuur van +40 C in de schaduw (die daar niet is), die volhouden dat ze dat goed aankunnen, dat ze 'best' hun eigen scoop en daarnaast pp 3 a 4 liter water en een lunch kunnen dragen, nog afgezien van video- en fotomateriaal - en dus besluit OSMOSE dat ze het risico niet willen lopen dat een van ons een zonnesteek/erger oploopt, waardoor ze in Siem Reap/pers/vogelverslagen een slechte naam oplopen, en zien er vanaf ons toegang te verlenen, heel begrijpelijk (no pun intended).........miss Noung, onze vrouwelijke gids, ziet echter twee gekken die 'best' 60 USD / 50 EURO pp willen betalen (hier een godsvermogen), voor een kans op Painted Stork, Spot-billed Pelican, Asian Openbill (maar dan meer dan 1), Javan Pondheron (jawel, hier zat-ie wel), grote aantallen eenden, reigers, aalscholvers en, toppertjes, de lelijkste vogels aller tijden, de Greater Adjutant (met zijn neefje de Lesser).

Black-hooded Woodpecker Picus erythropygius. Tmat Boey, Cambodia, February 2008 (James Eaton/Birdtour Asia)

Kortom, om een saai verhaal boeiend te maken: Paul en ik stonden op 9 april om 4.45 klaar, miss Noung was 20 min te laat, ik mocht achterop de langzaamste brommer aller tijden plaatsnemen, zodat ik 20 min later dan Paul en Noung bij het floating village aankwam (ook erg leuk, die floating village: kleine meisjes die zich per aluminium teil peddelend verplaatsen naar school, periodiek stoppend om met hun handen te hozen), eenmaal aan de overkant van het Tonle Sap Lake konden de kapitein en miss Noung de ingang tot de modderige oever niet vinden (de hele oever van het meer is ten behoeve van de visvangst gecompartimenteerd en afgeschermd met visnetten en bamboehekken) terwijl we tijdens onze zoektocht ook geregeld kwamen vast te zitten met de boot (het meer is immers maar 20-30cm diep hier aan de oevers), uiteindelijk vinden we het gat, en twee willige tieners die ons in hun paddleboat laten plaatsnemen en ons de laatste km duwend en peddelend (thank god for kinderarbeid) op de oever doen belanden, die zo uitgedroogd is dat we zeker niet verder dan onze kuiten, en vaak niet dieper dan onze enkels in de modder wegzakken........

En dan duurt het ook nog eens niet meer dan 1,5 km rustig wandelen totdat er bijna 800 Spot-billed Pelicans, 70 Asian Openbills, enkele 10tallen Painted Storks (waarvan een enkeling al fouragerend gespot was) en vele aalscholvers overvliegen. En er zaten al vele 100den Purperkoeten lekker bovenin de struiken van het zonnetje te genieten; er stonden al 12 Lesser Adjutants op de oever, en vele 100den eenden, en, na knap een half uur lopen, kwamen daar ineens de toppers van de dag aanvliegen: 12 Greater Adjutants, die netjes op 100m afstand op het 'wad' landden en daar een partij lelijk stonden te wezen, met hun kale koppen, enorme grootte, lelijke bungelende lel onder hun keel, grote poten, paars-met-vuilgele koppen.......... Hoogtepunt van de dag was toen ze, als Black Herons, allemaal als op commando hun enorme vleugels (spanwijdte > 2m) spreidden en zo (leek het) schaduw wilden creëeren om vissen te lokken: 12 van die joekels die recht voor de scoop staan, het was dat het er zo heet was, anders stond ik er nu nog! Kortom, zeer geslaagd, en om 14.30 uur zaten Paul en ik weer aan de mixed fruit shake, waarvan we er wel een paar opkunnen dagelijks. (Marijke had al de genoemde soorten ook gezien, maar dan zonder scoop, want ze zitten ook in de plaatselijke dierentuin, mixed fruit shakes bij de hand............)

Groetjes,

Remco

Score nu +88, en ER WORDT NIET MEER GEVOGELD (nou ja, misschien in Singapore, morgen, nog eventjes.....)

Black-hooded Laughingthrush Garrulax milleti. Ho Tuyen, Vietnam, February 2007 (James Eaton/Birdtour Asia)

12 april 2005, Singapore Airport

Dag allemaal,

Dit is de laatste iemeel uit het verre oosten, want over drie uurtjes kan ik me weer 13 uur gaan vervelen in de 777 van Singapore Airlines (als nl de stoel voor me naar achteren komt, en waarom zou dat niet gebeuren tijdens een nachtvlucht, kan ik niet naar behoren mijn inflightsystem (lees: 16 verschillende films dan wel tv-shows dan wel videogames) bekijken...).

Zojuist een paar uurtjes stukgeslagen in het Bukit Timah reservaat in Singapore, waar het Paul en Marijke (natuurlijk) lukte om 6 nieuwe soorten te zien, en de door mij vurig gewilde specht (Banded Woodpecker) of buulbuul (Straw-headed) als vanzelf buiten beeld bleven. Wel: parende makaken, hagedis-verslindende makaken, elkaar-bijkans-vermoordende-makaken, strakke kontjes van joggende Singaporese schonen (en hele lelijke mannen), een donkere fase Changeable Hawk-Eagle in een boom, een paartje Brown Hawk Owl dat zich verrot schrok toen ik ergens willekeurig 'random pisshte' en er van alle kanten buulbuuls (de verkeerde, nl Red-eyed) en Greater Racket-tailed Drongos op afkwamen.

Volgens de gratis iemeel van Changi Airport heb ik nog minder dan 2 minuten, dus ik moet er een eind aan breien, maar wellicht kan ik me zometeen nog eenmaal opladen tot het maken van een overzicht van de u nog niet gemeelde hoogtepuntjes (diverse pitta's, fazanten en broadbills bijv).

Groetjes,

Remco

PS In de opsomming van 'komt allen naar Cambodja' was ik er nog eentje vergeten, want:

- de gecko's zeggen er tenminste "GE-CKO" in plaats van dat honende lachsalvo waar je in Thailand en omstreken op getrakteerd wordt

Giant Ibis Pseudibis gigantea. Preah Vihar, Cambodia, February 2008 (James Eaton/Birdtour Asia)

12 april 2005, Singapore Airport

Zo, zonet onder het genot van een drankje en live jazz bij de Sports Bar op Singapore Airport een drankje gedaan, en de top 10 mooiste (nieuwe) vogels van de trip opgemaakt. Voor mij waren dat respectievelijk:

1 Green Cochoa
2 Cutia
3 Siamese Fireback (dat is een fazant)
4 Greater Adjutant
5 Black Baza
6 Sarus Crane
7 Black-hooded Laughingthrush
8 Banded Kingfisher
9 Giant Ibis
10 Dark-sided Thrush

Die laatste, dat was ook wel een apart verhaal. Al vogelend langs de enige behoorlijk uitziende trail in Di Linh, Vietnam, kwam Peter op een gegeven moment teruglopen om ons te waarschuwen dat hij een zogenaamde 'Zoothera lijster' had gevonden. Dacht hij initieel nog aan een jonge Goudlijster, een blik op de onbekommerd in een stroompje heen en weer fouragerende vogel, met een behoorlijik zware snavel en nagenoeg geen staart, maakte duidelijk dat het om een Dark-sided Thrush ging. En dat is een soort die hier, bij mijn weten, nog niet eerder was vastgesteld en die bovendien zelden wordt waargenomen, en al helemaal niet zo goed als door ons. Gedurende meer dan een half uur volgden we de vogel, die uiteindelijk op een helling bezaaid met dode blaadjes ging zitten, daar nog even bezocht werd door een langslopende bospatrijs, om uiteindelijk op een schuine tak plaats te nemen waar-ie niet meer vanaf te schoppen was. Daar hebben we 'm na 3 kwartier maar laten zitten (hij blijft bruin met wit, ook al weet je dat je 'm misschien nooit meer zult zien, genoeg is genoeg).

Blue-rumped Pitta Pitta soror. Cat Tien NP, Vietnam, March 2008 (James Eaton/Birdtour Asia)

Andere toppertjes, die om uiteenlopende redenen de top 10 niet haalden, zijn de Elliott's (Bar-bellied) Pitta (al fraai gezien in N Vietnam in 2002, maar in Cat Tien wel erg simpel, met 5 in het eerste uurtje vogelen, op het hetst van de dag, langs de HQ trail); Blue-rumped Pitta (in de bamboe bij Cat Loc); Germain's Peacock-pheasant (een fazant, maar wel een bruine, en bovendien niet zo langdurig gezien als bijv de Siamese Fireback); Silver Pheasant (al eerder gezien, bovendien vluchtige waarneming); White-bellied, Black-headed, Heart-spotted, Black-and-buff and Pale-headed Woodpecker; Greater Painted Snipe (randje-randje in de scoop, maar ja, niet nieuw); Oriental Plover (waarom moest die Slechtvalk nu uitgerekend als ik een zomerkleed man in de scoop heb overvliegen?); etc.

Anyway, vanaf morgen weer thuis bereikbaar, uw aller,

Remco

Germain's Peacock-Pheasant Polyplectron germaini. Cat Tien, Vietnam, March 2004 (James Eaton/Birdtour Asia)

Meer informatie
Mijn verslag van deze reis is hier te downloaden.

Remco Hofland